Өз ара шарттас, ыңғайлас, бір сипаттағы формалардың әрқайсысын және, осыған орай, олардың біртектес мағыналарының әрқайсысын грамматикалық категория деп есептеу грамматикалық мағына деген ұғым мен грамматикалық категория деген ұғымның жігін жойып, бұларды бір-бірімен араластырып жіберуге соқтырады.
Қате қолданыс
"
Дұрыс қолданыс
Жақ категориясы, шақ категориясы, септік категориясы, шырай категориясы т.б грамматикалық категориялар.
А. И. Смирницкий былай деп жазды: "…атау септік, ілік септік және т. б. көпше, бірінші жақ, екінші жақ және т. б. Осылар тәрізді единицалар үшін "категория" деген терминді қолданбау керек. Бұлай етсек, "категория" деген термин өзіндік сипатын, өзіне өте-мөте тән, дәлме-дәл мағынасын жоғалтады."
Сөздердің белгілі бір формасында бірден бірнеше грамматикалық категорияның элементі ұштасып бас қосуы мүмкін. Мысалы:
Керісінше, бір грамматикалық категория әр түрлі формамен айтылуы мүмкін. Мысалы:
Грамматикалық категорияларды универсалды грамматиканың жалпы категориялары емес, туыстас тілдердің тобының немесе жеке тілдердің грамматикалық құрылысының басты ерекшеліктері көрінеді.
Славян
Түркі тілдерінде
Роман,
Славян
Индоевропа
Сіңісу, жылысу, ығысу құбылыстары - Сіңісу құбылысы деп сөз құрамындағы түбір немесе қосымша морфемалардың мағыналары жойылып, олардың бір-біріне кірігіп кетуіне, соның нәтижесінде сөз әбден күңгірттеніп, морфемаларга мүшеленбеуіне әкелетін грамматикалық процесті айтамыз. Сінісу құбылысының пәтижесінде пайда болған создерді сөздік қордың барлық қабаттарынан табуга болады.
Тоқсан
Тоқсан
Тоғыз
Он
Сегіз
Он
алып
кел
Бұл
күн
Бұл
жыл
Өзара сіңіскен жұрнақтар
-шылық (-шілік): адамшылық, кемшілік, тіршілік, баршылық, айшылық т.б.
-қылықты (-ғылықты), -кілікті (-гілікті): жеткілікті, тұрғылықты, тыңғылықты
Достарыңызбен бөлісу: |
