И. А. Зимняя педагогикалық психология
§ 2. Педагогикалық іс-әрекет стилі
жүктеу/скачать 2.21 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ӛктемшілдік стиль
|
§ 2. Педагогикалық іс-әрекет стилі Педагогикалық іс-әрекет стилінің жалпы сипаттамасы Педагогикалық стиль сипаттамасы, оның ӛзгешелігін бейнелей отырып, басқару стилін де, ӛзін-ӛзі реттеу стилін де, қарым-қатынас стилін де және мҧғалімнің когнитивті стилін де қамтиды. Педагогикалық іс-әрекет стилі кем дегенде ҥш факторлардың әсер етуін айқындайды: а) осы іс-әрекет субъекті – мҧғалімнің (оқытушының) даралық-психологиялық ерекшеліктері, ол даралық-типологиялық, тҧлғалық, мінез-қҧлықтық ерекшеліктерді қамтиды; б) іс-әрекеттің ӛзінің ерекшеліктері және в) оқушылардың ерекшеліктері (жасы, жынысы, мәртебесі, білім деңгейі және т.б.). Оқушылардың нақты оқу жағдайын ҧйымдастыру және олардың оқу іс-әрекеттерін басқаруда субъект-субъекттік ӛзара әрекеттесумен сипатталатын педагогикалық іс-әрекетте бҧл факторлар: а) ӛзара әрекеттесу сипатымен; б) іс- әрекетті ҧйымдастыру сипатымен; в) мҧғалімнің пәндік-кәсіби қҧзырлығымен; г) қарым-қатынас сипатымен де байланыстырылады. Бҧл жерде В.А. Кан-Каликке сәйкес, қарым-қатынас стилі деп педагог 266 пеноқушының әлеуметтік–психологиялық ӛзара әрекетесуінің даралық- типологиялық ерекшеліктері тҥсініледі. Педагогикалық іс-әрекет стильдерінің түрлері Педагогикалық іс-әрекет стильдері ең алдымен, жоғарыда қарастырылған жалпы ҥш тҥрге бӛлінеді: ӛктемшілдік, демократиялық және либералды-бетімен жіберу, сонымен қатар ол ӛзіндік «педагогикалық» мазмҧнмен толтырылып отырылды. Олардың А.К. Маркова берген сипаттамаларын келтірейік [129, 30-34 б.]. Ӛктемшілдік стиль. Оқушы тең қҧқықты серіктес емес, педагогикалық әсер ету обьекті ретінде қарастырылады. Мҧғалім бір жақты шешім қабылдайды, шешеді, ӛзі қойған талаптардың орындалуына қатаң бақылау орнатады, қалыптасқан жағдайлар мен шәкірттердің пікірлерін есепке алмай ӛз қҧқықтарын пайдаланады, шәкірттерінің алдында ӛз әрекеттерін негіздемейді. Осының салдарынан шәкірттер белсенділіктерінен айырылады немесе оны тек мҧғалімнің жетекші рӛлі барысында ғана жҥзеге асырады, ӛзін-ӛзі тӛмен бағалайды, бойларында агрессиялылық пайда болады. Ӛктемшілдік стиль барысында оқушылардың кҥші білімдер игеру мен ӛзін-ӛзі дамытуға емес, психологиялық ӛзін-ӛзі қорғауға бағытталған. Мҧндай мҧғалімнің әсер етуінің негізгі әдісі бҧйрық, ақыл айту болып табылады. Мҧғалімге ӛз кәсібіне қанағаттанудың тӛмендігі және кәсіби тиянақсыздық тән. Жетекшілік етудің осындай стилін ҧстанған мҧғалімдер басты назарды әдістемелік мәдениетке аударады, педагогикалық ҧжымда кӛбінесе лидер болып келеді. жүктеу/скачать 2.21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|