І бөлім Әлеуметтік педагогтарға арналған қызметтік



бет8/15
Дата17.07.2016
өлшемі1.31 Mb.
#205593
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   15



Б-шҚ Ш-И


2-сурет. Жеке тұлғалық қасиеттердің дөңгелектік диаграммасы.

Мұндағы:


Ммақсаткерлік;

Б-шҚ – батылдық және шешім қабылдаушылық;

Т-Б – табандылық;

Ш-И - Өз бетінше шешім қабылдауы және инициатива танытуы;

С-өҰ - өзіне деген сенімділік және өзін-өзі ұстай алуы;

_ _ _ _ 1-ші зерттеушінің нәтижесі;

______2-шi зерттеушiнiң нәтижесi;

Оқушының жеке дербес қабілеттерін анықтауға «Өрмекші - МИБ» дөңгелек диаграммасын пайдалануға болады (2-сурет). «Өрмекші - МИБ» дөңгелек диаграммасының ерекшелігі – жүргізілетін тест нәтижесін сәйкестендіру: бірі – сандық көрсеткіші ұпаймен, екіншісі – сапалық көрсеткіші – төмен, орта, жоғары деңгейлерімен беріледі.

Алынған нәтижелердің құндылығы арта түседі, егер бұған қосымша Л.С. Выготскийдің терминологиясын қолданатын болсақ. Осы диаграммаға алынған әрбір тестің нәтижесін әр оқушы үшін көрсететін болсақ, кәдімгі өрмекші шығады. Сонда шеңбердегі әрбір нүскелер «өрмекші» арасындағы зерттелетін зонаның «жақын даму зонасын» көрсетеді.

Қарым-қатынас тренингін өткізу ережелері


Қарым-қатынас тренингін өткізердің алдында ойыншыларды тренингтің өткізу ережесімен таныстырып алған жөн.

Қарым-қатынас тренингісінің ережесі:



Теңдік. Әрбір ойыншы тренинг кезінде өз ойын ортаға салуға, өз ойымен қалғандарымен бөлісуге құқы бар. Әрбір топ өздерінің білімдерінің күшті не әлсіз жақтарына қарамастан, өздерінің ой тұжырымдарын, аргументтерін беруге құқылы.

Қауіпсіздігі. Әрбір топ, әрбір ойыншы тренинг кезінде қарым-қатынас қашықтығын сақтауға міндетті: яғни қарсылас топтың не жекеленген ойыншының кейбір осал жақтарын тіке де, жанама да ашуға рұқсат етілмейді. Сырт көз тренинг барысында кімнің, өзін қалай ұстағанын аңғармауы керек.

Таңдау құқы. Тренинтің басынан соңына дейін кейбір іс-әрекетке қатыспай отыруына құқы бар.

Көмек. Топтың әрбір мүшесі тренинг барысында топтың басқа мүшелерінен, кей жағдайда қарсылас топтан, тіпті тренингті жүргізушіден көмек сұрай алады.

Кері байланыс. Тренинг жүргізуші мен тренингке қатысушы топтар арасындағы ең жағымды (жақсы) және жағымсыз (нашар) кезеңдеріне тоқталып, баға беруі қажет.

Шынайылық. Әрбір тренингке қатысушы ойыншы мәселені шешуде ашықтықтың (шынайы ақиқаттылық) өзіне тән дәрежесін таңдайды.

Осы және қазір. Тренингтің барысында көрсетілетін мәселені кешегі күнмен де, болашақта да қарамай, дәл қазір, осы жағдайда, осы уақытқа қатысты шешеді.

Белсенділік. Тренингтің белсенді ойыншылары өздеріне қажетті, өмірлерінде қолданыс табатын қасиеттер мен қабілеттерді жақсы меңгереді. Сондықтан тренингте әр оқушы белсенділік танытқаны жөн.

Жеке жауапкершілік. Тренингке қатысушы әрбір ойыншыдан өз іс-әрекетіне (рөліне) үлкен жауапкершілікпен қарауды талап етеді. Тренинг барысында әрбір ойыншы өзінің мәселесін шынайы шешуге баруы керек, егер соңында ойыншы өзіне қанағаттанушылық сезімін оята алмаса, онда тренинг жүргізушіден үйге қосымша тапсырмалар алып, шынығуы қажет. Келесі болатын тренингке алдын-ала дайындалғаны жөн.

Өз атынан сөйлеу. Тренингке қатысушы әрбір топ арасында өзара келісушілік болуы шарт: егер бір нәрсе туралы айтсақ, сол айтқан мәселе туралы толық жауапкершілік аламыз, ал басқа ойыншылардың жеке ой-пікіріне түбегейлі әсер етуді көздейміз.

Әрбір тернингке қатысу. Барлық тренингке қатысу шарт, өйткені тренингтегі көтерілетін мәселелер бір-бірімен байланысты.

Кешігуге жол жоқ! Тренингке берілген әрбір минутты ұтымды пайдалану қажет. Көп білген емес, уақытты ұтымды пайдаланған, лезде шешім қабылдаған ұтады.



Үй тапсырмасы. Тренингке қатысушылардың білік, дағдыларын одан әрі шыңдау үшін үйге тапсырма беріледі.

Тренинг басталарда әлеуметтік педагог оқушыларды тренигті өткізу ережесімен толық таныстырып өтеді. Тренингке қатысушылар ережемен мұқият танысып шығып, қажетті ережелерді қолданып, тақырыпқа байланысты қосымша ережелерді қосуы мүмкін. Тренинг ойыншылар ұсынған өзгертілген ереже бойынша өткізіледі.



Оқушылардың ұжымдағы орны


Бала тәрбиесінде әрбір тәрбиешінің алдымен қолданатыны өз тәрбиесі. Адамның өз тәжірибесі – жүріп өткен жолы іспеттес. Ол жолдың жақсы-жаман жағы көз алдында сайрап тұр. Естігеннен көргені, анық, көргенінен бастан кешкені анық. Бірақ, әркімнің өз тәжірибесі қанша қымбат болғанымен, қатесіз деуге болмайды. Міне, осындай адам тәрбиелеу жөніндегі ең бір өзекті мәселе – оның жан дүниесін зерттеу. Себебі, педагог адамды барлық жағынан тәрбиелегісі келсе, оны, яғни сол адамды барлық жағынан білуі шарт екенін естен шығармауымыз керек. Баланың тәрбиесінде жалпы балаларды, соның ішінде тәрбиелеп жүрген балаларды жақсы білу керек. Ал, бұл үшін оқушыларды психо-педагогикалық тұрғыдан зерттеу жұмысын жүргізу қажет. Зерттеу – бұл, әрине, бір күндік жұмыс емес, ұзақ және күрделі үрдіс. Мектепте оқушыларды зерттеу - әр мұғалімнің, әсіресе, сынып жетекшісінің міндеті.

Қандай да бір жаңа ортаның немесе сыныптың «жұлдыздарын» немесе «шеттетілгендер» тобын білгіңіз келсе, сізге мына әдіс қолайлы болады деп ойлаймыз. Мұнда қарастыратын негізгі шарттар: оқушылар өз ойын дұрыс белгілеуі үшін аты-жөнін енгізбеуге, бұл белгілемені мұғалімнен, әлеметтік педагогтан басқа ешкім де көрмейтініне оқушыларды сендіре білу.

Зерттеуді бастамас бұрын оқушы таза қағаз бетін былайша бөледі:

Мұнда әр оқушы пікірі бойынша сынып ұжымын мынадай анықтама – белгілемелер арқылы бағалайды.

«А» - жақсы көретіндер

«В» - ұнататындар

«С» - ұнатпайтындар

«Д» - жек көретіндер

Осы анықтама-белгілемелер бойынша әр оқушы өз ойын қағаз бетіне түсіреді.

Бұл – сыныпта 22 оқушы бар. Ал, белгілеуші өзін қоспағанда, 21 оқушы болып белгіленеді. Шартты анықтама-белгілемелер бойынша әр оқушының «А»-сын, «В»-сын, «Д»-сын жинастырамыз. Жоғарыда келтірілген мысалды қарастырсақ, жинастыру былай болады:




Сынып-тағы оқушылар-дың аты-жөні

Лаура

Айжан

Ғалия

Гүлнұр

Айнұр

Айгерім Б

Жанат

Жанар

Айгерім Ж

Әділет

Мұрат

Марат

Данияр

Дархан

Асқарбек

Асқан

Бауыржан

Нұрғиса

Е

р

г



а

л

и



Б

а

ғ



л

а

н



Шыңғыс

Айгүл

Анықтама – белгілемелер
«А» - жақсы көретіндер
«В» - ұнататындар
«С» - ұнатпайтындар
«Д» - жек көретіндер

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+




Лаура

Айжан

Ғалия

Гүлнұр

Айнұр

Айгерім
Б

Жатан

Жанар

Айгерім Ж

Әділет

Мұрат

Марат

Да

ни

я



р

Да

р

х



а

н


Ас

қ

а



рб

е

к



Ас

қ

а



н

Бауыржан

Нұ

р

ғ



и

с

а



Ер

ғ

али



Ба

ғ

л



а

н


Шыңғыс

В

В

В

В

С

В

В

В

А

В

В

С

В

В

С

С

Д

Д

С

С

В




Лаура

Айжан

Ғалия

Гүлнұр

Айнұр

Айгерім Б

Жанат

Жанар

Айгерім Ж

Әділет

Мұрат

Марат

Данияр

Дархан

Асқарбек

Асқан

Бауыржан

Нұрғиса

Ерғали

Бағлан

Шыңғыс

Аугүл

Д

Д

В

В

Д

Д

В

С

А

Д

В

А

А

В

А

А

А

В

В

А

Д

А

А

А

А

А

В

В

В

В

А

А

В

А

С

В

С

В

В

В

В

В

А

А

В

А

А

А

С

В

В

С

А

В

В

В

В

А

В

В

В

Д

В

В

В

А

В

В

А

В

В

А

Д

А

А

В

В

В

С

В

С

С

В

С

В

В

В

А

В

В

В

А

В

С

Д

С

В

В

В

А

В

В

С

В

В

С

В

В

В

А

В

А

В

В

С

С

С

С

А

В

С

А

В

В

С

С

В

Д

В

С

В

А

В

В

В

В

С

В

В

В

В

В

В

В

В

А

Д

В

В

В

В

Д

В

В

В

А

А

А

С

В

В

А

А

В

В

В

В

В

В

В

В

В

В

В

В

В

А

А

В

В

Д

В

В

С

В

В

С

В

В

В

В

С

В

В

С

В

В

В

А

В

В

В

Д

В

С

В

А

А

В

В

В

А

Д

С

В

Д

В

В

В

В

В

В

В

В

Д

Д

Д

В

А

В

В

В

В

В

С

С

В

Д

В

В

В

В

А

В

А

А

Д

С

В

В

А

В

В

В

С

В

Д

В

Д

С

В

Д

В

В

А

В

А

В

Д

С

С

В

С

В

В

С

В

В

С

С

С

А

В

С

В

А

А

В

С

В

Д

В

В

С

В

В

В

Д

С

В

Д

В

В

Д

В

В

В

В

В

С

А

В

Д

А

В

В

Д

В

С

Д

В

А

В

С

В

В

В

В

В

С

В

С

В

В

Д

В

В

В

А

В

А

А

С

В

Д

В

В

В

В

С

В

В

С

В

А

Д

С

В

В

В

А

В

В

А

В

В

С

В

В

В

А

В

А

Д

Д

А

В

В

С

В

С

В

В

В

В

В

В

В

В

В

В

Д

А

В

В

В

В

В

В

В

Д

С

В

В

В

С

В

А

В

В

Д

А

А

С

В

В

В

В

В

А

В

В

Д

В

В

А

В

В

В

А

В

А

В

В

В

В

В

В

В

В

В

В

А

А

В

В

Д

В

В

В

В

В

С

В

В

А

В

В

А

В

В

В

Енді жинастырылған тізім бойынша әр оқушының «А» - сын; «В» - сын, «С» - сын, «Д» - сын мына формулаға салып есептейміз:

4*А+3*В+2*С+1*Д

С=

к-1



Мұндағы к-жалпы зерттеуге қатысқан оқушылардың саны. Одан әр оқушы өзін алып тастап отырады. Мұндағы «А»-ға, «В»-ға, «Д»-ға жалпы тізімнен әр оқушының кезекті белгілемелерін санап алып көбейту арқылы есептейміз.

Жоғарыда келтірілген мысалға қайта соғып, бір оқушының белгілемесін есептейік.

А-6

В-12


С=1

Д-2


Лаура – 4*6+3*12+2*1+1*2/22-1=3.04

Әр оқушының жинаған ұпайын есептеп алып, шыққан қорытынды қорытынды бойынша сыныптағы «Жұлдыздар» (3 балдан артық) тобын, «Көпке ұнайтындар» (2-3) тобын, «Топ құрамына кіретіндер» (2-1,8) тобын, «Шеттетілгендер» (1,8-1 балдан төмен) тобын анықтаймыз.

Жалпы зерттеу қорытындысын қарастыра келе, нәтижесінде 10 «а» сыныбының ұжымдағы алар орны мынадай нәтиже берді.

Жұлдыздар: Ғалия, Айжан, Гүлнұр, Әйгерім Ж. Марат, Дархан, Ерғали.

Көпке ұнайтындар: Әйгерім Б., Жанат, Жанар, Әділет, Мұрат, Данияр, Асқан, Бауыржан, Бағлан, Шыңғыс, Айгүл.

Топ құрамына кіретіндер: Асқарбек, Нұрғиса.

Шеттетілгендер: Айнұр

Бұл зерттеу жұмысының сынып жетекшісі үшін маңызы зор және тәрбиелік мәні бар. Зерттеу – оқушылардың сыныптағы алар орны мен дәрежесін жоғары деңгейде көрсете білді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   15




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет