І бөлім. Жалпы фармакология



бет51/117
Дата03.11.2022
өлшемі1.02 Mb.
#463898
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   117
Farmakologia kitap

Мыс сульфаты мен цинк сульфаты асқазанның кілегейлі қабатын тітіркендіру арқылы құстырады.
Вератрум алкалоидтары қыдырма жүйкенің ганглийлеріне әсер етіп құстырады.
8.8. Құсуға қарсы қолданатын дәрілер.
Вестибулярлы аппараттың қозуы жоғары болғанда (ауа мен теңіз ауруы) М-холиноблокаторлар тобына жататын, құрамында скопаламин бар аэрон түймедағы (Tabulettae «Aeronum») қолданылады. Жағымсыз әсері: ауыз қуысы мен өңеш құрғайды. Ал глаукома кезінда қолдануға болмайды.
Rp.: Tab «Aeronum» № 10
D.S. Ауаға ұшар алдында, кейде 1-2 түймедақтан күніне 2 рет.
Операциядан кейінгі, жүкті әйелдердің жеріктік кезінде болатын құсуда нейролептиктер (этапиразин және галоперидол), гистаминдік Н1-рецепторларды бөгейтін (антигистаминдік – дипразин) дәрілер қолданылады.
Метоклопрамид (Metoclopramid, церукал) 0,01 г түймедағы №50 және 0,5%-2ml ампуласы – жіберу аймағына әсер ететін күшті дәрі, дофаминдік рецепторларды тоқыратады. Наркоздық дәрілермен жүрек айнығанда, құсқанда қолданылады. Ол асқазан мен ішектің қимылын жақсартады. Өңештің қысымын төмендетеді. Жанама әсерлері: паркинсонизм, ұйқышылдық, ауыздың құрғауы.
Rp.: Metoclopramidi 0,1
D.t.d. № 50 in tab.
S. 1 түймедақдан күніне 3 рет.
#
Тікелей құсу орталығына және дофаминдік рецепторларды тежейтін дәрі тиэтилперазин (Thiethhylperazin). Бұл әртүрлі құсу кезінде қолданылады.
Тек серотонинергиялық рецепторларды бір ғана түрін бөгейтін дәрі ондансетрон (Ondansetron). Бұны алдын ала лоқсуды және құсуды болдырмауға химиоемдеу кезінде рак, лейкемия және т.б. ісік ауруларында қолданады.
Психотропты дәрілер - этаперазин, галоперидол
8.9. Гепатопротекторлар
Бұндай дәрілер негізгі бауырдың қызметтік жағдайын біршама жоғарылатады, сондықтан ол (бауыр) қатерлік заттарға үнемі қарсы тұра алады. Бұларды гепатопротекторлар (бауырды қорғайтын заттар) деп атайды. Легалон (Legalonum) шөптен алынған күрделі, белсенділігі мол, антиоксиданттық әсері жақсы. Эссенциале (Essentiale) фосфолипидтерден тұрады, бауырдың торшасын жылдам қалыпына келтіреді. Адеметионин (Ademethionin) жасанды ішкі бауырдың метаболизміне ұқсас, антиоксиданттық және детоксикациялық әсері жақсы.
Бұлар (гепатопротекторлар) жедел және созылмалы бауыр ауруларына қарсы (гепатиттер, цирроз, бауыр дистрофиясы, көптеген улы заттармен бауырға зақымданғанда және әсіресе спирттік ішімдіктен) қолданылады.

8.10. Өт айдайтын дәрілер.


Өт – ішектегі майларды ерітетін өт қышқылдарынан тұрады. Өттің жетіспеушілігі бауырда өттің пайда болуы немесе оның он екі елі ішекке шығуы қиындауынан тууы мүмкін. Олар екі топқа бөлінеді:
1.Өттің түзілуін жақсартатын дәрілер (холеретик).
2.Өттің он екі елі ішекке бөлінуін жақсартатын дәрілер (холагога).
Бұлардың ішінде алғашқы топқа өт қышқылдары мен олардың тұздары жатады:
«Аллохол» (Tabulettae «Allocholum»), «Холензим» (Tabulettae “Cholenzynum” obductae) түймедағы №50, холосас (Cholosasum)-300 ml, оксафенамид (Oxaphenamidum) және т.б. шығарылады. Бұлар өт ауруларында (холецистит, холангит, өт жолының дискинезиясы, өтке тас байланғанда) қолданылады.
Rp.: Tab. «Cholenzymum» obductas № 50
D.S. 1 түймедақтан 1-3 рет.
#
Өтті айдау кезінде өттің он екі елі ішекке бөлінуін жақсарту үшін Одди сфинктерін босататын спазмолитиктер – но-шпа (No-spa), папаверин гидрохлориді (Papaverini hydrochloridum) және М-холиноблокаторлар – атропин тобы қолданылады. Он екі елі ішекке түтік арқылы енгізілетін магний сульфаты - өт қабын рефлекторлы түрде қысқартып, Одди сфинктерін босатады.

8.11. Ұйқы безі сөлінің сыртқа шығуы бұзылғанда қолданылатын дәрілер.


Ұйқы безінің секрециясын ішек гармоны секретин және цистокинин қуаттап отырады. Олардың әсерлері төмендегенде немесе жойылған кезде орын басу емі үшін панкреатин (Pancreatinum) қолданады. Бұл ферменттің құрамында трипсин мен амилаза болады. Сондықтан ферменттердің жетіспеуі кезінде, астың қорытылуы бұзылғанда, құрама дәрілері де – панзинорм форте (Panzynorm forte), фестал (Festal), мезим форте (Mezym forte) және т.б. қолданылады.

8.12. Ішек қимылына әсер ететін, яғни іш жүргізетін дәрілер.


Ішектің жиырылуы күшейгенде оның қысымы мен қимылдау белсенділігін түсіру үшін М-холиноблокаторлар (атропин тобы) мен ганглиоблокаторлар (бензогексоний, пирилен), миотропты әсері бар спазмолитиктер (папаверин гидрохлориді) қолданылады. Кейде адреномиметиктерді де қолдануға болады.
Ішектің жұмысын жақсарту үшін эфференттік және афференттік иннервацияға, тегіс бұлшық етке әсер ететін дәрілер қолданылады (ацеклидин, прозерин, вазопрессин).
Ішектің жиырылу белсенділігін жоғарылатын іш жүргізетін дәрілер келесі топтарға бөлінеді:
1.Органикалық емес заттар. Іш жүргізетін тұзды дәрілер: магний сульфаты және натрий сульфаты.
2.Органикалық заттар: өсімдік тектес:
а/өсімдік майлары, майсана майы.
б/құрамында антрогликозиді бар дәрілер: итжүзім (крушина)
экстракты (құрғақ), рауғаш (ревень) түймедағы, пішен (сенна) жапырағының тұнбасы.
в/жасанды дәрілер: фенолфталеин, изафенин.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   117




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет