Құқық негіздерімен сот медицина кафедрасы

	АО «Медицинский университет Астана»	СӘӨ 07.1.19-2012
		Шығарылған күні:
	Құқық негіздерімен сот медицина кафедрасы	Тексеріс күні
		Тексеріс #:	бет -

Осы тақырып бойынша құқық негіздері пәнінің оқыту

әдісімен таныстырып, қоғамдағы құқықтың ерекше

атқаратын рөліне толық сипаттама көрсетіп, студенттерді

құқықтың белгілері мен құрылымын анықтауына,

құқықтық терминдерді нақты қолдануына және құқықтық

мәдениеті мен құқықтық сана сезімдерін ояата отырып

құқықтық тәртіпті қалыптастырып дамыту.

• 
  ҚР Конституциясына және оның негізгі бөлімдеріне талдау жасауға дағдылану;
  
• 
  қолданыстағы заңдылыққа бейімделу;
  
• 
  студенттердің құқықтық санасын қалыптастыру.
  

2. Құқық негіздері оқу курсының түсінігі, пәні және құрылымы.

3. Құқықтық мәдениеттің түсінігі мен мақсаттары.

4. Құқықтық тәрбиелеудің түсінігі мен қызметі.

5. Құқықтық сана және дұрыс тәртіптің түсінігі, маңызы.

6. Құқықтық норма түсінігі, оның құрылымы және қолданылуы.

Презентацияға берілген сұрақтар:

1. 
   «Құқық негіздері оқу курсы жүйесін» зерделеу мақсаттары.
   
2. 
   Құқық негіздерінің басқа ғылымдармен қарым- қатынасы.
   
3. 
   Құқықтық қатынастың қоғамдағы маңызы.
   
4. 
   Құқық бұзушылық туралы ұғым және оның түрлері.
   

леметтері.қатынастар құрамының

248 бет. I бөлім. 4-26 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2-бас.,толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007.- 304 бет. I бөлім. 5-43 беттер.

3. ҚР Конституциясы. I бөлім Жалпы ережелер. Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.

- төмендегі аталған құқықтық терминдерге түсініктеме беру тапсырмасы бойынша құқықтық диктант: заң, құқықтық қатынас, құқық бұзушылық, Президент, Парламент, Үкімет, Конституция, азаматтық құқық, отбасы құқығы, азаматтық әрекет қабілеттілігі, әрекет қабілеттілігі.

құбылыстар туралы негізгі ұғымдар».

түсініктер мен құбылыстар туралы қарастыра отыра,

мемлекеттің пайда болуы мен мемлекеттік құрылыс

нысанына және мемлекет пен қоғам арасындағы өз ара

қарым – қатынас ерекшеліктерін түсіндіру.

3. Оқыту мақсаты:
- Жұптасып жұмыс жасауды үйрету және бір бірін толықтыра білу;

- ҚР мемлекеттік құрылымын талдауға дағыландыру;

- Конституция баптарымен жұмыс жасау барысында адам мен азаматтың конституциямен бекітілген негізгі құқықтарын ажырата білуге үйрету;

- Негізгі құқықтық нормаларды құқық салаларында қолдана білуді үйрету;

- ҚР да құқықтық мемлекеттің құрылу процестерімен және ҚР территориясында құқықтың қолданылу ерекшеліктерімен таныстыру.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары.
1. Мемлекеттің түсінігі, нысандары, типтері және белгілері.

2. Мемлекеттің ішкі және сыртқы функциялары.

3. Құқықтың түсінігі, нысандары, типтері және белгілері.

4. Әлеуметтік нормалардың басқа түрлерімен құқықтың қарым қатынасы.

5. Құқықтық нормалардың түсінігі және құрылымы.

6. Қазақстан құқығының негізгі салалары.

7. Құқықтың негізгі және қосымша функциялары.

8. Құқық пен мемлекеттің пайда болуы.

9. Әдеттік құқықтың 1-ші заңдылық қайнар көзіне жалпы сипаттама.

10.Кодификациялық құқықтың 1-ші заңдылық қайнар көзіне жалпы сипаттама.

1. Мемлекет түсінігі.

2. Құқық түсінігі.

2 жұп.

2.ҚР территориясында мемлекеттің дамуы.

3 жұп.

1. ҚР территориясында құқықтың дамуы.

4 жұп.

2.Құқықтың функциялары.

5 жұп.

1.Әдеттік құқық түсінігі.

6 жұп.

2.ҚР етрриториясындағы құқықтың нысаны.

7 жұп.

1. Мемлекеттік мәселелерді шешудегі құқықтың маңызы.

1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық, 2-ші басылым. Алматы,2004. -

248 бет. I бөлім. 4-26 беттер.

2. Оспанов Қ.И «Құқық негіздері» 2-бас., толықтырылған.- Алматы:Жеті

жарғы,2007. - 304 бет I бөлім. 5-43 беттер.

3. ҚР Конституциясы. I бөлім Жалпы ережелер Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О.,Ашитов Б.З. «ҚР-ның Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР-ның Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
7. Бақылау

- «Мемлекет пен құқық туралы, мемлекеттік құбылыстар туралы негізгі ұғымдар» тақырыбы бойынша тестілік бақылау жұмысы, жағдайлық есептер.

- Жағдайлық есептер
№ 1 тапсырма

Шарт: Құқықтық нысандардың біреуіне анықтама берген студент Жаров былай дейді:

«Құқықтық әдет ғұрып» - бұл бір-біріне ұқсайтын істерге ереже болып қалатын, нақты іс бойынша сот шешімі. Ал, оған студент Аверин қарсы былай дейді: «Құқықтық әдет ғұрып» - бұл тәртіп ережесі ұзақ уақыт бойы қайталана беретін мемлекетпен санкцияланған жалпыға міндетті тарихи ереже.

Сұрақ: Олардың қайсынікі дұрыс? Прецеденттік құқықтың белгілерін және оның қолданылу аумағын атаңыз.

Шарт: Студент Алхимовтың ойынша, нормативтік акт ол құқық нормалары жүйеленетін, құзіретті органдардан берілген жазбаша құжаты деп санайды. Студент Ефремов келіспеді. Оның ойынша нормативтік акт кейіннен ұқсас заңды істердің шешілуінің міндетті ережелері болатын нақты іс бойынша соттың шешімі.

Сұрақ: Бұл таласта кімнің тұжырымы дұрыс? Нормативтік актілердің маңыздылығын анықтаңыз? Қандай мемлекеттік органдар заңды актілерді шығарады? Заңды актілерге мысал келтіріңіз.
№ 3 тапсырма

Шарт: Акимов құқықтық мемлекеттің белгілерін былай деп атайды:

Заңның үстемділігі.

Басқару элитасын тотальді бақылау.

Билікті бөлу қағидаттары.

Жеке тұлғаның құқығы мен бостандығына кепіл.

Соттың тәуелсіздігі.
№ 4 тапсырма

Шарт: Студент Мартюшов қоғамдағы құқықтық функцияны қарастыра отырып, ол ең бастысы тәрбие, сонымен бірге жалпы және арнайы құқық бұзушылыққа ескерту жасау, ал қосымшасына қоғамдағы қатынастарды реттеу деп өз ойын айтты.

Сұрақ: Құқықтың функциясы мен нысандарын атаңыз?.

№ 5 тапсырма

Шарт: Студент Симкина құқықтық актілерді жалпы сипаттау барысында Конституцияны Азаматтық туралы заң, азаматтық кодекс және еңбек туралы заң жоғарғы заңдық күші бар нормативтік актілер деп сипаттайды. Сұрақ: Конституция дегеніміз не? Құқықтық актілердің жалпы жүйесіндегі Конституцияның маңызы қандай? Оның жоғарғы заңдық күші немен анықталады?

1.Тақырыбы «Қазақстан Республикасының конституциялық құқық негіздері»
2. Мақсаты:
Тақырып бойынша Конституцияның ұғымы мен мәнін және ерекше белгілерін айқындай отырып, қоғам мен мемлекетте ең жоғарғы заңдық күші бар, адам азаматының құқықтары мен бостандықтарын, міндеттерін,

мемлекеттік құрылысын, ел басының өкілеттілігін, өкіметтің заң шығарушы, атқарушы және сот органдарын, сондай – ақ жергілікті өзін-өзі басқару ұйымдарын және олардың қызметін бекітуші әрі реттеуші негізгі заңына сипаттама бере отыра студенттер Ата Заңның мазмұнын білуге міндетті.

- Жағдайлық есептерді құру және шешуге дағдыландыру;

- Конституция баптарымен жұмыс істеу барысында құқықтық терминдерге, сондай- ақ Конституцияның баптарына сипаттама беруге үйрету;

- Конституциялық – құқықтық қатынастардың айрықша белгілерін анықтауға үйрету;

2. Конституциялық - құқықтық қатынастардың ұғымы, олардың объектілері мен субъектілері.

3. Конституция ұғымы және құқықтық актілер жүйесіндегі оның ролі.

4. Конституциялық заңдылық ұғымы және оның ерекшеліктері.

Шарт: ҚР институтында оқитын студент Ли Чан, өзімен бірге оқитын группалас қызына, яғни, Павловаға некелесу туралы және де некелескеннен кейін Қытай халық Республикасының азаматтығын алуға ұсыныс жасады. Павлова ұсынысты қабылдады, бірақ оған ең алдымен, ҚР азаматтығынан шығу керектігін айтты. Қандай жағдайда ҚР азаматтығынан шығуға болды?

Есеп №2.

Шарт: Алматы медицина академиясының аспирантурасында оқитын шетел азаматы Пауль Зинчер Қазақстанның азаматтығын алғысы келді, өйткені асперантураны бітірген соң, оған Астанада жұмыс ұсынды. Қандай негіздермен және қандай жолмен Қазақстанның азаматтығын алуға болды?

Есеп №3.

Шарт: Томас Гоппинс, оның әйелі Кейс және олардың 12,15,19 жасар балалары АҚШ азаматтары бола тұра, өз отандарын тастап Қазақстанға келіп, Қазақстанның азаматтығын алғысы келді. Сұрақ : Гоппинс отбасы қандай органға жүгінуі тиіс? Олар қандай жолмен Қазақстан азаматтығын ала алады және олардың үш баласының азаматтықтары мәселесі қалай шешіледі?

Есеп № 4

Шарт: Ұлыбритания азаматы Чарлз Блейер Астана қаласында тұрып мехникалық зауытта бас инженер қызметін атқарады. М.Синицкая есімді азматшаға үйленген соң ҚР азаматтығын қабылдауды ұйғарады . Сұрақ: ол үшін қай органға және қандай құжатпен жүгінуі тиіс?

Шарт: Тілші Нестерова шетел азматына тұрмысқа шығып, онымен бірге Бразилияға кетіп қалады. Бірақ, жүкітілік кезінде Қазақстандағы үйіне келіп қызын дүниеге әкеледі. Сұрақ: Нестерованың қызының азаматығын анықтаңыз?

1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері».Оқулық, 2-ші басылым. Алматы, 2004.-

248 бет. II- бөлімі.28-44 беттер.

2. Оспанов Қ.И «Құқық негіздері».2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007.-304 бет. II- бөлімі.

3. ҚР Конституциясы. Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
7. Бақылау
- «ҚР Конституциялық құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тестік бақылау жұмысының сұрақтары

- Тақырып бойынша жазбаша жауап беріп, берілген сұрақтарды нақты қарастырып, құқықтық терминдерді қолдана отырып өз ойларын толық жеткізе білу.

1. Жалпы құқық жүйесіндегі конституциялық құқық.

2. Конституциялық құқықтың пәні.

3. Конституциялық құқығының негізгі қайнар көзі.

4. Конституциялық құқығының мақсаты.

5. Конституцияның сипаты.

6. Конституцияның түрлері.

7. Конституцияның заң ретіндегі ерекшеліктері.

8. Конституцияның қабылдануы.

9. Конституциялық құқығының қосымша ролі.

10. Конституция негізгі Заң, оның мақсаты.

11. Конституцияның құрылымы.

12. Конституцияның қабылданған мерзімі.

13. Конституция - негізгі заң ұғымы ай уақыттан басталды.

14. Конституциялық – құқықтық қатынастардың объектілері.

15. Конституциялық – құқықтық қатынастардың субъектілері.

16. Конституциялық – құқықтық қатынастардың мақсаттары.

17. Конституциялық құқықтық нормалар.

18. Конституция бойынша азаматтық ұғымы.

19. Конституция бойынша саяси бостандықтар мен құқықтар.

20. Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі.

Тәжірибелік сабаққа «Қазақстан Республикасының адам және азаматтарының Конституциялық ережелері негіздері» тақырыбы бойынша презентация дайындау. Жоспарға және қолданылатын әдебиеттерге сәйкес презентация дайындап слайдтарды қолдана отырып тақырыптың мазмұнын ашып презентацияны қорғауға үйрету. Сөйлеушіні мұқият тыңдап, бір бірін толықтыра білуге үйрету. Адам мен азаматтың негізгі құқықтары мен бостандықтарын талқылауға үйретіп, адам мен азаматтың жеке, әлеуметтік, экономикалық және саяси құқықтарының мәнімен мақсатын зерделеу. Конституциямен жұмыс істеу барысында құқықтық терминдерге сипаттама беруді үйрету. ҚР әрбір азаматының негізгі құқықтарымен міндеттерін анықтау. Адам құқығы туралы халықаралық негізгі құжат ережелерін қарастыру.

1. 
   Адам және азаматтың конституциялық құқықтық мәртебесі.
   
2. 
   Адам және азаматтың конституциялық құқығы.
   
3. 
   Адамның жеке құқығы мен бостандығы.
   
4. 
   Адам және азаматтың экономикалық құқықтары мен бостандықтары.
   
5. 
   Адам және азаматтың әлеуметтік құқықтары мен бостандықтары.
   
6. 
   Адам және азаматтың саяси құқықтары мен бостандықтары.
   
7. 
   Азаматтың құқықтық міндеттері.
   
8. 
   Азаматтық түсінігі.
   
9. 
   Азаматтық алу тәртібі.
   
10. 
    Азаматтықтан шығу тәртібі.
    

«Қазақстан Республикасының адам және азаматтарының Конституциялық ережелері негіздері» тақырыбы бойынша дайындалатын презентацияның сұрақтары

1. 
   Адам және азаматтың құқықтық мәртебесінің қоғамдағы ролі
   
2. 
   Конституциялық құқықпен бостандықтың Қазақстанда жүзеге асырылуы
   
3. 
   Құқықтық қатынастарға қатысушылардың түрлі құқықтарымен бостандықтарының бұзылуына заңды жауапкершілік қолдану.
   
4. 
   Мемлекет пен адамның ішкі байланысы бойынша азаматтардың міндеттерінің орындалуы (мемлекеттік құқықтың жүзеге асырылуы)
   
5. 
   Адам және азаматтың құқығы мен бостандығын қорғаудағы мемлекеттік-құқықтық реттеулер.
   

248 бет. I бөлім. 4-26 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2-бас.,толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007.- 304 бет. I бөлім. 5-43 беттер.

3. Қ.Р Конституциясы. I бөлім Жалпы ережелер. Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.

Жазбаша жұмыстың сұрақтары:

1. Адамның негізгі құқықтары мен міндеттері

2. Адам және азамат құқықтары мен бостандықтары кепілдігі түсінігі

3. ҚР Конституциясының екінші бөліміне толық талдау жасаңыз

4. ҚР азаматтарының жүріп тұру еркіндігі түсінігі

5. ҚР аумағынан тыс жерде ҚР азаматын қорғау

6. Адам және азаматтың конституциялық құқықтары мен міндеттерін қорғау қажеттілігі

7. Адам құқықтары мен бостандықтары кепілдіктерін айтып беріңіз

8. Адам және азаматтың негізгі міндеттерін атап көрсет

9. Ар-ождан бостандығы дегеніміз не?

10. Кәсіпкерлік қызмет бостандығы дегеніміз не?

-ҚР конституциялық құрылысының негізгі ережелерін қарастыру.

-Конституция баптарымен жұмыс барысында мемлекеттік құрылымның негізгі белгілерін сипаттау.

- ҚР әкімшілік-территориялдық құрылымын зерделеу.

- биліктердің бөліну қағидасы бойынша түсінік қалыптастыру.

- құқықтық мемлекет құрудың негізгі қағидаларын бөліп көрсету.

- құқықтық түсініктер мен терминдерді пайдалана отырып сауатты сөйлеуге дағдылану.
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. 
   ҚР Конституциялық құрылымының түсінігі.
   
2. 
   Конституция- мемлекеттің негізгі заңы.
   
3. 
   Президенттің Конституциялық-құқықтық мәртебесі.
   

5. Үкіметтің Конституциялық-құқықтық мәртебесі.

6. Демократиялық мемлекет түсінігі мен белгілері.

7. Құқықтық мемлекет түсінігі мен белгілері.

8. Зайырлы мемлекет түсінігі мен белгілері.

9. Әлеуметтік мемлекет түсінігі мен белгілері.

10. Унитарлы мемлекет түсінігі мен белгілері.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері - шағын топтар.

Шағын топтармен жұмыс ауызша пікір таластыра отырып талқылау түрінде өтеді.

Шағын топтар арасында тақырыпты ашуға берілетін сұрақтар.

1 топ

2. Мемлекетті басқаруға халықтың қатысуы.

2 топ.

1. Егемендік және тәуелсіздік түсінігі.

3топ.

2. Мемлекеттік құрылым нысаны.

4 топ.

1. ҚР зайырлы мемлекет деп жариялау түсінігі.

5 топ.

2. Үкіметтің, Министрліктер кабинетінің тағайындалу тәртібі .

6 топ.

1. 
   Қоғамдық келісім және саяси тұрақтылық түсінігі.
   
2. 
   Заңдылық билік түсінігі.
   

1. ҚР сот билігі түсінігі.

2. ҚР Конституциялық Кеңесінің өкілеттігі.

8 топ.

2.Құқықтық мемлекет белгілері.

248 бет. I бөлім. 4-26 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2-бас.,толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007.- 304 бет. I бөлім. 5-43 беттер.

3. ҚР Конституциясы. I бөлім Жалпы ережелер. Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж