І-ші деңгей Санитарлық микробиологияның даму тарихы туралы жазыңыз. Санитарлық микробиологияға пән ретінде түсіндірме айтып беріңіз
жүктеу/скачать 221.53 Kb.
|
|
І-ші деңгей 1. Санитарлық микробиологияның даму тарихы туралы жазыңыз. Санитарлық микробиологияға пән ретінде түсіндірме айтып беріңіз. Қазақстанда миробиологияның дамуы ұлы отан соғысы кезінде және одан кейінгі жылдары дами бастады.Қазақстандағы микробиологияның негізін қалаған ғалым Ғ.А. ҚазССР мүше корреспонденті Д.Л.Шамис болды. 1956 жылы сәуір айында вирусология лабораториясы патология микробиология секторы бойынша республикада бірінші рет академиялық ғылыми мекеме жалпы жәнетұрмыстық, ауылшаруашылық микробиологиясы ҚазақССР Ғылым Академиясының микробиология және вирусология Институты құрылды.Қазақстанда микробиологияның физилогиялық бағыты Ғ.А. Қаз ССР Д.Л.Шамис басшылығында болды. ҚР профессорлары М. Х. Шиғаева мен Н. Б.Ахматулина химиялық мутагендер туралы, олардың генетикалық микрооганизмдер мен вирустардың жалпы биологиядағы маңызыжайлы зерттеулер жүргізді.Санитарлық микробиология – ғылым, қоршаған ортаның микрофлорасын зерттейді (патогенді бактериялар мен вирустар) және олардың адам ағзасына тигізетін әсерін зерттейді. Санитарлық микробиология арқылы біз судың, ауаның, топырақтың және күнделікті қолданатын заттардың, тағам өнімдерінің санитарлық жағдайын қадағалаймыз. Санитарлық микробиологияның алғашқы даму кезеңі 1888 жылы француз дәрігері Е.Маседен бастау алады. Е.Масе ішек таяқшасын судың фекальді ластанған көрсеткіші ретінде қолдануды ұсынды. Қазіргі уақытта санитарлық микробиология жеке ғылым, 3 дисциплинадан тұрады: санитарлық микробиология, санитарлық гигиена, санитарлық эпидемиология. Санитариялық микробиология — су, ауа және топырақтағы микроорганизмдердің таралуын, ауру қоздырғыштық қасиеттерін және олардың көмегімен аурудың таралу жолдарын зерттеп, ақыр аяғында/табиғаттағы адам пайдаланатын объектілерді зиянды микроорганизмдерден тазартудың әдісі мен жолдарын белгілейді. Ол қоршаған орта обьектілерінде патогенді, шартты- патогенді және санитарлық- көрсеткіш микроорганизмдерді анықтайды, қоршаған орта обьектілерін залалсыздандыру тиімділігін бақылау тәсілдерін және гигиеналық нормаларлың микробиологиялық көрсеткіштерін жасайды. Микроорганизмдерге әртүрлібактериялар, актиномицеттер, саңырауқұлақтар, балдырларжәне қарапайымдылар жатады. Бұл ғылым:жалпы микробиология, санитарлық микробиология,медициналық микробиология, эпидеминология, мал дәрігерлікмикробиология және вирусология, техникалық немесе өндірістікмикробиология, тағамдық микробиология, ауылшаруашылық микробиология,геологиялық микробиология сияқты түрлі ғылым салаларына бөлінеді.Санитарлык микробиологиянын негiзгi мiндетi жұқпалы аурулардын алдын алу, ягни суды, ауаны, топыракты, азык-тулiктердi және т.б. үнемi бакылауға алып отыру. Бакылау аркылы ауру тудыратын патогенді микроорганизмдердi, санитарлык-көрсеткішті микроорганизмдердi аныктауга болады. Санитарлык-көрсеткішті микроорганизмдердiң табылуы коршаган ортаның ластангандыгын бiлдiредi. Олар адамдар мен жануарлардын дене куыстарында, дененiң беткі кабатында тiршiлiк етедi. Организмнен бөлінген бөлінділер аркылы олар қоршаған ортаға түсуі мүмкін. Сондықтан санитарлык-көрсеткішті микроорганизмдер неғұрлым көп аныкталса, соғұрлым сырткы орта обьектiлерiне патогенді микробтардын тусу ықтималдылығы жогары болады. Санитарлык микробиология судың, ауаның, топырактын, азык-түлiк өнiмдерiнiн және өзге объектiлердiн микрофлорасын зерттей отырып, олардын санитарлык- эпидемиологиялык ынтымактастығын зерттейді. Санитарлык микробиология зерттелетін обьектідегі ауру тудырушы микроорганизмдердi және олардын тiршiлiгi нәтижесінде пайда болған улы заттардын мөлшерiн, азык- тулiктердiн сапасын аныктайды және бағалайды. Санитарлық микробиология - қоршаған ортадағы кездесетін микроорганизмдер мен микробиологиялык процестердiн адам денсаулыгына әсер етуiн зерттейтін медициналык микробиологияның бөлімі. Ол коршаган орта обьектілеріндегі патогендi, шартты-патогендi және санитарлык-көрсеткіш микроорганизмдерді анықтайды, қоршаған орта обьектiлерiн залалсыздандыру тиiмдiлiгiн бақылау тәсiлдерiн және гигиеналык нормалаудын микробиологиялык көрсеткiштерiн жасайды. Санитарлык микробиология - су, ауа, топырак, азык-тулік және т.б. обьектiлердiн микрофлорасын зерттейдi және сол түрлi обьектiлердi санитарлык-эпидемиологиялык тазалау жолдарын карастырады. Қоршаған ортадағы микроорганизмдердiн адам денсаулығына әсерiн зерттейді. Санитарлық микробиологиянын манызды максаты зерттелетін обьектiдегi ауру тудырушы микроорганизмдердi және олардын тiршiлiгi нәтижесiнде пайда болган улы заттардын мөлшерiн, азык- тулiктердiн сапасын аныктау және багалау болып табылады. Бұл мәселелерді шешу үшiн коршаган ортадагы зерттелушi микрофлоранын белгiлi бiр гигиеналык талаптарымен бiрге кажеттi нормативтерi болуы тиiс. Сонымен бiрге санитарлық микробиология коршаган ортаны жақсарту үшін микрофлораға әсер ете отырып, пайдалы шараларды карастырады. Санитарлық микробиология пәнiнiң мiндеттерi: • Топырак, су, ауа микрофлорасынын санын аныктау. • Зерттеу обьектiлерiндегi микроорганизмдердiн турлiк құрамын және сапасын аныктау. • Зерттелушi обьектідегі патогенді микроорганизмдердi және олардын белiп шыгарган улы заттарын аныктау. Микроорганизмдердiн санитарлык көрсеткiштерiн (коли-титр, коли-индекс) белгiлеу. • Судагы бактериялардын жалпы санын аныктау. • Ішек таяқшасы тобына жататын бактерия тобынын санын аныктау. • Мембраналы фильтр әдiстерi жатады. жүктеу/скачать 221.53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|