Қылмыстық іс жүргізу құқығы туралы түсінік


Қылмыстық процесс принциптері



бет7/7
Дата23.04.2023
өлшемі26.38 Kb.
#472638
1   2   3   4   5   6   7
1 жауабы

Қылмыстық процесс принциптері

Заңдылық принципі (ҚІЖК 7-бабы және т.б.). Заңдылық принципі деп сот ісін жүргізуге қатысушылардың іс жүргізу нормаларын дәл және бұлжытпай орындауы және қылмыстық процесті жүзеге асыратын барлық органдардың халықаралық құқық нормаларын, материалдық (қылмыстық) және іс жүргізу заңын дұрыс қолдануы түсініледі. Қылмыстық процестегі заңдылық қағидатының қазіргі мазмұны:


1) сотқа, прокурорға, тергеушіге, анықтау органына және анықтаушыға қылмыстық іс жүргізу заңының нормаларына қайшы келетін федералдық заңдарды қолдануға тыйым салу;
2) соттың қылмыстық іс жүргізу заңының нормаларына сәйкес шешімдер қабылдау міндеттері;
3) қылмыстық іс жүргізу заңын сот, прокурор, тергеуші, анықтау органы немесе анықтаушы қылмыстық сот ісін жүргізу барысында бұзған жағдайларда дәлелдемелерді жарамсыз деп тану;
4) заңды, негізді, дәлелді және әділ болуға тиіс қылмыстық процесс саласында шешімдер қабылдау заңның талабы бойынша.
———————————
«Қылмыстық істерді сот талқылауы кезінде Ресей Федерациясы соттарының іс жүргізу заңнамасын сақтауы туралы» РСФСР Жоғарғы Соты Пленумының 1975 жылғы 17 қыркүйектегі N 5 қаулысы // РФ Жоғарғы Соты Пленумының 1961 — 1993 қаулылары жинағы. М., 1994. «Соттардың Ресей Федерациясының Қылмыстық іс жүргізу кодексінің нормаларын қолдануы туралы «РФ Жоғарғы Сотының 2004 жылғы 5 наурыздағы N 1 Пленумы // РФ Жоғарғы Сотының Бюллетені. 2004. N 5.
Сот төрелігін тек соттың жүзеге асыру принципі (ҚІЖК-нің 8-Б.).
Бұл қағидаттың мазмұны соттан басқа ешқандай басқа мемлекеттік органның мемлекеттің арнайы (ерекше, айрықша) қызметі ретінде сот төрелігін жүзеге асыруға құқығы жоқ. Тек сот өз үкімінде адамдарды қылмыс жасауға кінәлі деп танып, оларға жаза тағайындай алады. Бұл ретте сотталушы өзінің қылмыстық ісін сол сотта және ол қылмыстық іс жүргізу заңымен соттылығына жатқызылған судьяның қарау құқығынан айырылуы мүмкін емес. Бұл қағидатта қылмыстық процесс теориясында кез келген азаматтың табиғи сотқа құқығы ретінде белгілі ереже заңды түрде бекітілген.
Тұлғаның ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеу принципі (ҚІЖК-нің 9-бабы). Құрмет-бұл жақсы, жақсы бедел, жақсы есім немесе сыйластық пен мақтанышқа лайықты адамгершілік қасиеттер мен жеке адамның этикалық принциптері; оның ұстанымдары. Абырой-оң сапа, адамның жоғары моральдық қасиеттерінің жиынтығы және осы қасиеттерді құрметтеу <1>.
———————————
Ескерту. Орыс тілінің түсіндірме сөздігі. М., 1986. С. 152, 766.
Аталған қағида қылмыстық процесті жүзеге асыратын лауазымды адамдардың қылмыстық процестің өзге де қатысушыларымен қарым-қатынас жасау барысында қоғамда қабылданған құқықтық, адамгершілік және діни нормаларды сақтау міндетін білдіреді. Бұл қағида қылмыстық сот ісін жүргізу барысында тыйым салады:
1) қылмыстық процеске қатысушылардың ар-намысы мен қадір-қасиетін қорлайтын іс-әрекеттерді жүзеге асыру және шешімдер қабылдау;
2) қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысушылармен олардың адамдық қадір-қасиетін қорлайтын не олардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін қарым-қатынас жасау;
3) процеске қатысушыларға күш қолдану, азаптау, басқа да қатыгез немесе ар-намысты қорлайтын іс-әрекеттер.
Жеке адамға қол сұғылмаушылық принципі (ҚІЖК-нің 10-Б.).
Қылмыстық сот ісін жүргізу саласында жеке адамға қол сұғылмаушылық:
1) оған заңды негіздер болмаған кезде ешкім қылмыс жасады деген күдік бойынша ұстауға немесе қамауға алуға болмайды.;
2) сот, тергеуші, тергеу органының басшысы, анықтау органы және анықтаушы заңсыз ұсталған немесе бас бостандығынан айырылған немесе медициналық не психиатриялық стационарға орналастырылған немесе іс жүргізу заңында белгіленген мерзімнен асатын күзетпен ұсталған кез келген адамды дереу босатуға міндетті.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет