«информатика»

7. 
   Қысу дәрежесін анықтау үшін Калькуляторді пайдаланыңыз (Пуск|Программы|Стандартные|Калькулятор).
   

1. 
   Мой компьютер терезесін ашыңыз. Өз папкаңызды ашыңыз.
   
2. 
   Дискетті дискдеттекке салыңыз. Жанама менюді пайдалана отырып, өздігінен ашылатын архивті дискетке көшіріңіз (Отправить|Диск 3,5(А)).
   
3. 
   Өздігінен ашылатын архивті жазыңыз.
   
4. 
   Архивтен шыққан құжаттардың мазмұнын көріңіз.
   
5. 
   Уақытша папканы жойыңыз.
   
6. 
   Дискеттегі архивтен шыққан файлдарды жойыңыз.
   

[4,5,6,9]/[1,2,3]

1. 
   Келесі «Кезекшілік» кестесін толтырып, есептеулерін жүргізіңіз (Кесте 1, 2):
   

1. 
   КОРЕНЬ фунциясы қай категорияға жатады және қызметі
   
2. 
   Дата және уақыт категорисының функцияларын ата және қолданысы
   
3. 
   Финанстық категорияның функцияларын ата және қолданысы
   
4. 
   Статистикалық категорияның функцияларын ата және қолданысы
   
5. 
   Логикалық категорияның функцияларын ата және қолданысы
   

Зертханалық жұмыс №4 берілген әдістемелік нұсқауларға сүйене отырып, тапсырманы орындаңыз.

1. 
   Апта күнінің номерін ДЕНЬНЕД функциясы көмегімен анықтаңыз.
   
2. 
   Датаға басқа күндерді енгізгенде де кезекшіні анықтайтындай формула енгізу керек.
   
3. 
   Кесте 1 қарап аптаның қай күнінде қай кім кезекшілік ететінін Қызметкерлер фамилиясы бағанына есептеп шығару керек. Ол үшін ИНДЕКС функциясын немесе бірнеше рет ЕСЛИ функциясын қолданасыз.
   
4. 
   Жұмысыңызды Кезекшілік атымен сақтап қойыңыз.
   
5. 
   Таратпа материалдардағы тапсырмаларды осы кітаптың басқа парақтарына орындаңыз.
   

1. 
   Келесі «Стахан» кестесіндегі (Кесте 3) есептеулерді жасаңыз. Жұмысшыларға берілетін сыйақыны есептеу керек. Алғашқы бес баған мәндерін енгіземіз. Алтыншы бағанды есептеу үшін СЕГОДНЯ функциясын қолданамыз. Берілетін сыйақыны есептеу үшін келесі шарттарды ескереміз. Егер стаж 10 жылдан артық болса, онда 0,5 –ке артырамыз. Егер стаж 6 жылдан артық болса, онда 0,3 –ке артырамыз. Егер стаж 5 жылға тең немесе кіші болса, онда 0,25 –ке артырамыз.
   

2. 
   

   Сыйақы төлеу тізімі. ТОО «Стахан»
   Цех №	Табель номері	Жұмысшы аты-жөні	Еңбекақысы (тенге)	Жұмысқа кірген күні (ай, күн, жыл)	Стаж (года)	Сыйақы (тенге)
   1	2	3	4	5	6	7
   15	1004	Моздыбаев Е.Б.	14 000	12.04.2002
   12	1003	Федоров А.Т.	16 400	25.03.2003
   10	1000	Ванин А.А.	15 000	01.01.2000
   12	1002	Шайморданов К.К.	18 000	26.08.1995
   10	1001	Муратов И.И.	20 000	01.09.1990
   17	1006	Муслимов К.Р.	20 000	14.05.1989
   16	1005	Жаксыбаев К.У.	22 000	01.12.1989
   Жалпы еңбекақы суммасы (тенге)
   Жалпы сыйақы суммасы
   Барлығы (тенге)

   Келесі «Еңбекақы» кестесіндегі (Кесте 4 ) есептеулерді жасаңыз. Тегін алфавит реті бойынша сұрыптап шығыңыз. Ол үшін анықтама жүйесін шақырып, сұрыптау жайлы оқып танысыңыз. Кестедегі мәлімететрді өңдеңіз. Кестеге Классикалық 1 автоформатын орнатыңыз. Парақтың атын Еңбекақы деп өзгертіңіз.
   

3. 
   Келесі «Спорт» кестесіндегі (Кесте 5) есептеулерді жасаңыз. Автоқосу көмегімен ұпай суммасын есептеңіз. 3000 жоғары ұпай жинаған спортшыларға «Шебер» аты беріледі. Қанша шебер бар екенін анықтаңыз. Есептеулер жүргізу кезінде автотолтыруды қолданыңыз. Кестенің түрін, түсін өз еркіңізбен өңдеп шығыңыз. . Парақтың атын «Шебер» деп өзгертіңіз.
   

[4,5,6,9]/[1,2,3]

1. 
   Келесі кестеге стандартты емес диаграммаларды атап, олардың анықтамасын жазу, толтыру және екі түріне мысал келтіру (Кесте 6 ).
   

2. 
   Зертханалық жұмыс №4 берілген «Билет» және «Пәтерақы» кестелеріне Барлығы және Жалпы пәтерге төлем бағаналары бойынша сызықтық диаграммалар құрыңыз.
   

1. 
   Диаграмманы орналастыру варианттарын таңдау
   
2. 
   Диаграмманың типін өзгерту
   
3. 
   Диаграммаға мәліметтер қосу
   
4. 
   Түсініктеме деген не және диаграммаға оны енгізу жолы
   
5. 
   Диаграммаға жазылымдарды орналастыру
   

Зертханалық жұмыс №4 берілген әдістемелік нұсқауларға сүйене отырып, орындаңыз.

1. 
   СОӨЖ №2 берілген «Стахан» кестесіне Стаж бағаны бойынша дөңгелек диаграмма құрыңыз.
   
2. 
   СОӨЖ №2 берілген «Спорт түрлері» кестесіне Ұпай суммасы бағаны бойынша гистограмма құрыңыз. Құрылған гистограмманы басқа бетке көшіріңіз.
   
3. 
   функциясының графигін салыңыз. және
   
4. 
   функциясының графигін салыңыз. және
   
5. 
   функциясының графигін салыңыз. және
   

[4,5,6,9]/[1,2,3]

6. 
   Кесте МҚ негізгі объектісі
   
7. 
   Конструктор режимінде кесте құрудың ерекшелігі
   
8. 
   Шебер көмегімен кесте құрудың ерекшелігі
   
9. 
   Кесте режимінің басқа режимдерден айырмашылығы
   
10. 
    Кестеге жаңа мәлімет қосу
    

«Абитуриент» мәліметтер қорын Microsoft Access МҚБЖ құруды қарастырайық. Мақсатымыз келесідей:

• 
  Жоғарғы оқу орындары жайлы абитуриенттерге қажетті ақпараттарды тіркеу;
  
• 
  Мамандықтар, грант саны, оқудың төлемақысы жайлы ақпараттарды тіркеу.
  

1. 
   Абитуриент.mdb МҚ қорын құрыңыз (Кесте 7).
   
2. 
   Конструктор көмегімен келесі кестелерді құрыңыз. Ол үшін Кестелер – Конструктор – Құру командасын орындаңыз. Ашылған конструктор терезесінде кестенің өрістерін енгізіңіз (Сурет 1).
   

Кестені тАбитуриенты атымен сақтап, 5 жолдан тұратын мәліметтермен толтырыңыз (Сурет 2).

Дәл осы тәсілмен келесі кестелерді құрып, сәйкес мәліметтермен толтырыңыз (Кесте 8).

[1-9]/[1,2,3]

• 
  MS Access МҚБЖ-де форма құрып, басқару элементтерін қолдануды жетілдіру, оларды макрокомандалармен байланыстыру. Диаграмма құрып үйрену.
  
• 
  MS Access МҚБЖ-де сұраныс жасау тәсілдерін меңгеру, үйрену
  
• 
  Диаграмма құру. Басқару элементтерін макрокомандалармен байланыстыру
  

1. 
   Конструктор көмегімен келесі кестені құрыңыз. Осы кестеге Автоформа режимдерінің бірінде форма құру. Студенттердің бағаларын көрсететін конустық диаграмма құру (Кесте 13).
   

2. 
   ДАННЫЕ МҚ кестелер: тСТУДЕНТ, тПРЕДМЕТ және тКЛАСС мәліметтеріне сұраныстар құру.
   

1. 
   Макрос ұғымы
   
2. 
   Басқару элементтерінің қасиеттер терезесінің сипаты
   
3. 
   Басқару тақтасында неше басқару элементтері бар?
   
4. 
   Қосылғыш (выключатель), ауыстырғыш (переключатель), жалауша (флажок) объектілері
   
5. 
   Батырма (кнопка), өріс (поле), жазу (надпись) объектілері
   

1. 
   тПРЕДМЕТ кестесін конструктор көмегімен ДАННЫЕ МҚ құрып, кестені мәліметтермен тотырыңыз.
   
2. 
   тПРЕДМЕТ кестесіне Автоформа режимдерінің бірінде фПРЕДМЕТ формасын құрыңыз.
   
3. 
   Диаграмма құру кестелерде сандық мәліметтер болса, солардың арасындағы қатынастарды көрсетуге өте қолайлы (Сурет 4).
   

4. 
   тПРЕДМЕТ кестесіндегі студенттердің бағаларын көрсететін конустық диаграмманы құрыңыз. Ол үшін жаңа форма құру терезесінде Диаграмма бөлімін таңдап және қай кестеге құру керек екенін көрсетіңіз (Сурет 5).
   

5. 
   Ары қарай керек диаграмма түрін таңдап көрсетеміз.
   
6. 
   Макрос құруды қарастырайық. Ол үшін қабаттамадан макросты таңдап, Құру батырмасын шертіңіз (Сурет 6).
   

7. 
   Макрокоманда өрісінен керек команданы таңдаймыз. Мысалы, Кестені ашу (Открыть таблицу) командасын таңдайық. Онда төмен жақта орналасқан жерде макрокоманда аргументін көрсетуіміз керек. Қай кестені жабамыз, соның атын тізімнен таңдаймыз. Мысалы, бізге тСТУДЕНТЫ кестесін ашу керек (Сурет 7).
   

8. 
   Макросты мСТУДЕНТЫ атымен сақтап жабамыз. Содан кейін Қосу (Запуск) батырмасын басамыз. Нәтижесінде бізге тСТУДЕНТЫ кестесін ашып береді.
   
9. 
   Өз беттеріңізбен мПРЕДМЕТ құрыңыз. Ол макросты қосқанда фПРЕДМЕТ формасы ашылсын.
   
10. 
    Енді макрос пен басқару элементтерінің арасында байланыс орнатайық. Ол үшін жоғарыда құрған фСТУДЕНТЫ формасының конструктор режиміне өтіңіз. Элементтер тақтасынан батырманы алып формаға орнатыңыз. Батырма құру терезесін жауып тастаңыз.
    
11. 
    Формаға орнатқан батырманың оң жағын басып Қасиеттер терезсін (Свойства) ашыңыз (Сурет 8).
    

12. 
    Келесі параметрлерді орнатыңыз:
    

• 
  МАКЕТ қабаттамасы: Жазу (Подпись) – ВЫХОД, Ені (Ширина) – 2см, Биіктігі (Высота) – 2см, Шрифт өлшемі – 12, Көлдеу (Курсив) – да.
  
• 
  Оқиғалар (События): Батырманы екі рет шерту (Двойное нажатие кнопки) – Макрос таңдаймыз.
  

Зертханалық жұмыс №5 берілген әдістемелік нұсқауларға сүйене отырып, тапсырманы орындаңыз.

1. 
   Қосымша №3 тапсырмасындағы МҚ кестені құрыңыз. Тапсырмасын орындаңыз.
   
2. 
   ДАННЫЕ МҚ тПРЕДМЕТ кестесіндегі қайталанатын мәліметтер санын Қайталанатын жазулар (Повторяющиеся записи) көмегімен есептеңіз.
   
3. 
   тСТУДЕНТЫ кестесі бойынша келесі сұраныстарды құрыңыз:
   

• 
  Фамилиясы Т және Н әріптерінен басталатын студенттердің атын және телефондарын шығарыңыз.
  
• 
  Аты А немесе Г әріптерінен басталатын студенттердің фамилиясын және телефондарын шығарыңыз.
  
• 
  1984-1989 жылдар арасында туған студенттер жайлы толық ақпаратты шығаратын сұраныс құрыңыз.
  

4. 
   тКЛАСС кестесі бойынша келесі сұраныстарды құрыңыз:
   

• 
  8-ші КЛАССта кім оқиды?
  
• 
  1984 жылы кімдер туған?
  
• 
  Пушкин көшесінде кімдер тұрады?
  
• 
  Кімнің пәтерінің номері 50 –ден кіші?
  
• 
  Кімде ер адам аттары?
  
• 
  С әрпінен кімнің фамилиясы басталады?
  
• 
  Кім биыл мектепті бітіреді?
  
• 
  Кім ауыр атлетикамен айналыспайды?
  
• 
  Бүгін кімнің туған күні?
  
• 
  12-ден төмен номерлі кімдер де пәтер бар?
  
• 
  Кім өз хоббиін анықтамаған?
  
• 
  1.01.85 кім туды?
  
• 
  Кімдер Пушкина, Леонова немесе Свиязева көшелерінде тұрады?
  
• 
  Кімнің фамилиясы А-К әріптерінен басталады?
  
• 
  Суханов Сергеймен кімнің фамилиясы бірдей?
  
• 
  Шаңғы, аэробикамен кімдер айналысады?
  
• 
  Чердынская көшесінде ұлдардан кімдер тұрады?
  
• 
  Кімнің аты С әрпінен , ал фамилиясы — П әрпінен басталады?
  
• 
  Кімнің көзі қоңыр және ол тоқуды білмейді?
  
• 
  Жоғары КЛАССтарда кімдер оқиды?
  
• 
  Арнайы топта кімдерде қыздардың есімі?
  
• 
  Кім Ленин көшесінде тұрмайды және дайындалғандар тобында емес?
  
• 
  Көк көзді ұлдардың қайсысы каратэмен айналысады?
  
• 
  Кімнің пәтер номері 3-ке бөлінеді және ол Пушкин немесе Ленин көшесінде тұрады?
  

[1-9]/[1,2,3]

Келесі сұрақтарға жазбаша жауап дайындаңыз:

• 
  Растрлық және векторлық графиканың айырмашылықтары
  
• 
  Растрлық графиканың артықшылықтары мен ерекшеліктері
  
• 
  Векторлық графиканың артықшылықтары мен ерекшеліктері.
  

1. 
   Графикалық редактор ұғымы
   
2. 
   Текстік және графикалық режимдердің ерекшеліктері
   
3. 
   Компьютерлік графиканың пайда болған жылы
   

Дәріс 7 сүйене отырып, тапсырманы орындаңыз. Мысалы, келесі түрде жазыңыз: