Тақырыпта қолданылатын сөздер

Ішкі құрылысы тек бір қиюшы жазықтықпен анықталмайтын тетікбөлшектер өндірісте жиі кездеседі.Мұндай жағдайларда бірнеше қиюшы жазықтықтардың көмегімен алынған тіліктер қолданылады.

Екі немесе одан да көп қиюшы жазықтықтардың көмегімен алынған тіліктер күрделі тіліктер деп аталады. Осы қиюшы жазықтықтардың өзара орналасуына қарай, күрделі тілік сынық және сатылы болып екіге бөлінеді.

1) Сатылы және сынық тіліктер.

Сатылы тілікте қиюшы жазықтықтар өзара параллель болады, ал сынық тілікте олар доғал бұрыш жасап қиылысады.

Сатылы тілік жүргізілген қиюшы жазықтықтардың проекциялар жазықтықтарына қарағандағы орнына байланысты горизонталь, фронталь және профиль сатылы тілік болуы мүмкін. Қиюшы жазықтықтардың біреуінен екіншісіне өтетін жерлерге бұрылу белгілері қойылады.

Сынық тілікте қиюшы жазықтықтардың біреуін олардың қиылысу сызығынан айналдырып, екіншісімен беттестіреді. Сонда қима проекция жазықтығына параллель бір жазықтықта орналасады.

Сатылы фронталь тілік алдыңғы көріністің орнына, сатылы горизонталь тілік үстіңгі көріністің орнына, ал сатылы профиль тілік сол жақ көріністің орнына салынады.

Сынық тілікте беттескен қиюшы жазықтықтар негігі проекция жазықтықтарының біреуіне параллель болса, онда сынық тілік оған сәйкес көріністің орнына салынады.

Негізгі схемалар, иллюстрациялар. (қосымшада )

Өзін-өзі бақылау сұрақтары:

Тіліктердің белгіленуі қандай?

Қималардың штрихталуы.

Сатылы тілікті орындағанда қиюшы жазықтыққа түскен кескін қалай орындалады?

Нәрсенің ішкі және сыртқы пішінінен толық мағұлмат алу үшін сызбалар қандай байланыста орындалады?

Сызбада қажетті тіліктерді орындауға машықтануға арналған графикалық тапсырмалар.

Күрделі тіліктер тақырыбын қайталау. Тіліктер тақырыбына берілген графикалық тапсырмаларды аяқтау.

Әдебиет: [1]Борисов Д.М. Черчение. М., Просвещение ,1988; 78-79 бет.

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение М., Машиностроение, 1982; 136-138 бет.

[6] Миронова Р.С. Инженерная графика. М., Академия,2001; 153-156 бет.

[14] Брилинг Н.С. Задания по черчению. П., Стройиздат,1984; 91-95 бет.

[19]Василенко Е.А. и др. Практикум по черчению. М., Просвешение,1982; 98-103 бет.

[3] Боголюбов С.К. Задания по курсу черчения. М., В.Ш.,1984. 159-188 бет.

№ 13 дәріс

Тақырып: Көрініс бөлігі мен тілік бөлігін қосып біріктіру.

Дәріс мазмұны: Көрініс пен тілік бөлігін біріктіруге арналған тақырып бойынша алған білімдерін бекіту.

Дәріс мақсаты: ЕСКД стандарттарына сай негізделген сызбаны дайындау, тіліктерді орындауда кездесетін шарттылықтарды білуге дағдыландыру.

Тақырыпта қолданылатын сөздер: тілік, қарапайым және күрделі тіліктер, тік, көлденең, көлбеу.

Қарастырылатын негізгі сұрақтардың қысқаша мазмұны:

Егер тетікбөлшек симметриялы фигураларға проекцияланатын болса, сызбада көріністің жартысын тіліктің жартысымен қосып, біріктіріп сызуға болады. Мұндайда көрініс бөлігіне көрінбейтін бөліктердің сызықтарын салып қажеті жоқ. Көрініс пен тіліктің арасы жіңішке үзік нүктелі сызықпен бөлінеді.

Көрініс пен тілік бөлігін қандай жағдайда біріктіруге болмайды?

Көрініс пен тілік арасы қай уақытта ирек сызықпен бөлінеді?

Кескіндерді орындауға арналған графикалық тапсырмалар.

Көрініс пен тілік бөлігін біріктіруге арналған графикалық тапсырманы аяқтау.

Әдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение, 1988; 79-81 бет.

[19] Василенко Е.А. Практикум по черчению. М., Просвещение, 1984: 91-97 бет.

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982; 182-145 бет.

[4] Буравцев Н.В. и др. Черчение. М., Просвещение, 1986; 101-109 бет.

[14] Брилинг Н.С. Задания по черчению. П., Стройиздат,1984; 91-102 бет.

Ж.Есмұқанов Сызу Алматы, Рауан. 2000.

№ 14 дәріс

Тақырып: Сатылы тіліктер.

Дәріс мазмұны: Бір-біріне параллель бірнеше қиюшы жазықтықтар.

Дәріс мақсаты: ЕСКД стандарттарына сай негізделген сызбаны дайындау, тіліктерді орындауда кездесетін шарттылықтарды білуге дағдыландыру.

Тақырыпта қолданылатын сөздер: тілік, қарапайым және күрделі тіліктер, тік, көлденең, көлбеу.

Қарастырылатын негізгі сұрақтардың қысқаша мазмұны:

Бір-біріне параллель бірнеше қиюшы жазықтықтар.

Сатылы тілікте қиюшы жазықтықтар өзара параллель болады, ал сынық тілікте олар доғал бұрыш жасап қиылысады.

Сатылы тілік жүргізілген қиюшы жазықтықтардың проекциялар жазықтықтарына қарағандағы орнына байланысты горизонталь, фронталь және профиль сатылы тілік болуы мүмкін. Қиюшы жазықтықтардың біреуінен екіншісіне өтетін жерлерге бұрылу белгілері қойылады. Сатылы фронталь тілік алдыңғы көріністің орнына, сатылы горизонталь тілік үстіңгі көріністің орнына және сатылы профиль тілік сол жақ көріністің орнына салынады.

Күрделі тіліктер дегеніміз не?

Сатылы фронталь тілік қалай орналасады?

Сатылы тілік жүргізілген қиюшы жазықтықтың орнына байланысты қалай бөлінеді?

Сатылы тілікті орындауға арналған графикалық жұмыстар.

1-семестрге арналған графикалық тапсырмаларды аяқтау.

[19] Василенко Е.А. Практикум по черчению. М., Просвещение ,1982.110-115 бет.

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982; 182-145 бет.

[4] Буравцев Н.В. и др. Черчение. М., Просвещение, 1986; 101-109 бет.

№ 15 дәріс

Тақырып: Сынық тілік.

Дәріс мазмұны: Бөлшекті өзара қиылысатын жазықтықтармен қию.

Дәріс мақсаты: ЕСКД стандарттарына сай негізделген сызбаны дайындау, тіліктерді орындауда кездесетін шарттылықтарды білуге дағдыландыру.

Тақырыпта қолданылатын сөздер: тілік, қарапайым және күрделі тіліктер, тік, көлденең, көлбеу.

Қарастырылатын негізгі сұрақтардың қысқаша мазмұны:

Бөлшекті өзара қиылысатын жазықтықтармен қию.

Сынық тілікте қиюшы жазықтықтардың біреуін олардың қиылысу сызығынан айналдырып, екіншісімен беттестіреді. Сонда қима проекция жазықтығына параллель бір жазықтықта орналасады.

Сынық тілікте беттескен қиюшы жазықтықтар негігі проекция жазықтықтарының біреуіне параллель болса, онда сынық тілік оған сәйкес көріністің орнына салынады.

Күрделі тіліктер туралы жалпы түсінік.

Сынық тілікте қиюшы жазықтықтар қалай орналасады?

Сынық тілікті орындауға арналған графикалық жұмыстар.

Семестр бойына қарастырылған тақырыптарды қайталау.

Әдебиет: [1] Борисов Д.М. и др. Черчение. М., Просвещение; 78-80 бет.

[19] Василенко Е.А. Практикум по черчению. М., Просвещение,1981. 116-118 бет.

[3] Боголюбов С.К.Задания по курсу черчения. М., В.Ш.,1984; 170-185 бет.

[19] Василенко Е.А. Практикум по черчению. М., Просвещение,1981. 116-118 бет.

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982;


5.2 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. 
   Б.Г. Миронов Инженерная и компьютерная графика, М, Высшая школа, 2004.
   
2. 
   Боголюбов С. К, Воинов А. В. Черчение, М. Машино – строение, 1982г.
   
3. 
   Боголюбов С. К. Задание по курсу черчение. М, Высшая школа, 1984г.
   
4. 
   Бахнов Ю. Н. Сборник заданий по техническому черчению.
   
5. 
   Левицкий В. С Машиностройтельное черчение М, в. ш. 1988.
   
6. 
   Миронова Р. С. Инженерная графика. М. Академия, 2001.
   
7. 
   Потемкин, Инженерная графика, М. Лари, 2003.
   
8. 
   Чекмарев А. А, Инженерная графика, М, В.Ш., 2003.
   

1. 
   Вышнепольский И. С. Машиностроительное черчение. М., Машиностроение, 1983.
   
2. 
   Буравцев Н. В. и др. Черчение. М., Просвешение, 1986
   
3. 
   Егоров Ф. И. Черчение и рисование. М., В. Ш., 1981.
   
4. 
   Суворов С. Г. и др. Машиностроительное черчение в вопросах и ответах. Справочник. М., Машиностроение, 1981.
   
5. 
   Брилинг Н. С, Евсеев Ю. П, Задания по черчению. М., Стройиздат, 1984.
   
6. 
   Мерзон Э. Д. И. др. Машиностроительное черчение М., В. Ш., 1987.
   
7. 
   Фролов С. А. И. др. Машиностроительное черчение. М,. Машиностроение 1981.
   
8. 
   Короев Ю. И. Строительное черчение и рисование . М., В.Ш., 1983.
   
9. 
   Брилинг Н. Г. Строительное и топографическое черчение . М., Просвещение, 1980.
   
10. 
    Василенко Е. А. Практикум по черчению. М., Просвещение, 1984
    
11. 
    Вяткин Г.П. и др. Машиностроительное черчение. М., Машиностроение, 1985.
    
12. 
    Селиверстов М.М. Черчение.М., В.Ш. 1985.
    
13. 
    Федоренко В.А., Шошин А.И. Справочник по машиностроительному Черчению. Л., Машиностроение, 1981.
    
14. 
    Анисимов Н.Н. и др. Черчение и рисование. М., Строийиздат, 1983.
    

№ 1 практикалық сабақ

2) Тойтармалы шегелеу қосылысы

3) Тойтармалы шегелерді іріктеу.

4) Тойтармалы шегелеу қосылыстарының кескінделуі мен белгіленуі.

Берілген параметрлері бойынша тойтармалы шегелердің негізгі элементтерін анықтап, оның сызбасын орындау керек. Бұл тарауды орындау барысында ықшамдауларды қолданған дұрыс

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982, 213-215.

[23] Анисимов Н.Н. Черчение и рисование. М., Стройиздат, 1983; 143-144 бет.
2 апта

2 кредит сағат

№ 2 практикалық сабақ

2) Серіппенің қолданылуы.

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982, 251-252.

[6] Миронов Р.С. Инженерная графика. М., Академия, 2001, 311-312 бет.
3 апта

3 кредит сағат

№ 3 практикалық сабақ

2) Құрастыру, габариттік және монтаждау сызбалары.

3) Құрастыру сызбаларын орындау ережелері.

Әдістемелік нұсқаулар: Құрастыру сызбалары туралы жалпы мәліметтер мен орындау ережелерін конспектілеу. Анықтама әдебиеттерімен жұмыс жасау.

Әдебиет: [1] Борисов Д.М. Черчение. М., Просвещение, 1988; 242-260 бет.

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.И. Черчение. М., Машиностроение,1982; 240-248 бет

[6] Миронова Р.С. Инженерная графика. М., Академия,2001; 279-292 бет.

[22]Федоренко В.А., Шошинов А.И. Справочник по машиностроительному черчению. Л., Машиностроение, 1981

№ 4 практикалық сабақ

2) Пісіріп біріктіруді кескіндеу.

[2] Боголюбов С.К. Воинов А.В.Черчение. М., Машиностроение, 1982, 185-188 бет.

[22]Федоренко В.А., Шошинов А.И. Справочник по машиностроительному черчению. Л., Машиностроение, 1981
5 апта

5 кредит сағат

№ 5 практикалық сабақ

[3] Боголюбов С.К. Задания по курсу черчения. М., В.Ш.1984; 80-94 бет.

[22]Федоренко В.А., Шошинов А.И. Справочник по машиностроительному черчению. Л., Машиностроение, 1981

6 апта

6 кредит сағат

№ 6 практикалық сабақ

2) Бұйымның құрам бөліктерінің реттік номерлерін сызбаға енгізу.

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.П. Черчение. М., Машиностроение ,1982, 253-255.

[20]Вяткин Г.П. и др. Черчение М., Машиностроение, 1985; 330-333 бет.
7 апта

7 кредит сағат

№ 7 практикалық сабақ

Бұйымның типтік құрам бөліктерінің сызбалары.

[22]Федоренко В.А., Шошинов А.И. Справочник по машиностроительному черчению. Л., Машиностроение, 1981

№ 8 практикалық сабақ

2) Басты көріністі таңдау.

3) Қималар мен тіліктерді орналастыру.

2) Құрастырылған сызбалардағы кескіндер

[2] Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение. М., Машиностроение, 1982; 263-266.

[21] Селиверов М.М. Черчение М., В.Ш., 1985; 292-295 бет.

[22]Федоренко В.А., Шошинов А.И. Справочник по машиностроительному черчению. Л., Машиностроение, 1981