«Инклюзивті білім беру» пәнінен дәрістер жинағы Мамандықтар: 6B01701- Қазақ тілі мен әдебиеті», «6B01704- шетел тілі: екі шет тілі»
Үшінші кезең ЖВЗ және мүгедектігі бар тұлғалардың
жүктеу/скачать 117.56 Kb.
|
| Үшінші кезең ЖВЗ және мүгедектігі бар тұлғалардың білім берудегі жаңа теориялардың, әдістемелердің және кезеңдердің пайда болуымен сипатталады. Ағартушылық ағымдарды және гуманистік педагогиканы дамыту қоғамды барлық адамдарды тең деп танып, олардың мүмкіндіктеріне сай психофизикалық ауытқулары бар балаларды оқыту қажеттілігінің алдына қойды.
Гуманистік педагогиканың негізін қалаушылардың бірі, "Ұлы дидактиканың" авторы философ және ағартушы Ян Амос Коменский (1592-1670) өз еңбектерінде аномалды балаларды тәрбиелеу және оқыту туралы маңызды ережені ұсынды. Я. А. Коменский өз достарына көмек көрсетуі тиіс басқа оқушылармен бірге ауытқулары бар балаларды оқытуды болжады: "көрсетілген араласу мен сабақ орнына қатысты емес, көп дәрежеде көмек көрсетуге қатысты түсінемін: мұғалім кімді анағұрлым қабілетті деп таниды, оған екі немесе үш артта қалған балаларды оқыту үшін қосады.; жақсы сипаты бар адамға ол нашар мінезді оқушыларды бақылау және басқару үшін сеніп отыр. Осылайша, сол және басқа да адамдарға тамаша қамқорлық көрсетіледі; бұл ретте, әрине, мұғалім бәрін ақылға қонымды етіп жасауын қадағалауы тиіс". Коменский қазіргі уақытта табиғи тәріздес педагогикаға негізделген және әр адамның қажеттілігін есепке алатын балалардың барлық санаттары үшін бірлескен оқыту ұғымын енгізді, түзету және арнайы педагогикаға енгізіледі және инклюзивті білім беру тұжырымдамасының негізінде жатыр. Ауытқулары бар балаларды бірлесіп білім беру және тәрбиелеу соқырларды, саңырау және ақыл-есі кем балаларды оқытуға ерекше әдістемелер мен тәсілдерді әзірлеуді талап етті. Олардың бірі Вольфганг Ратке болды. Ол өзінің педагогикалық идеяларын "педагогикалық мемориал" еңбегінде ерекше білім алу қажеттіліктері бар адамдарға қатысты мынадай ережелерді: оқыту балалардың жынысына қарамастан жалпыға бірдей болуға тиіс; басшылық ой табиғатпен толық келісім идеясы болуға тиіс.; бірінші сатыдағы барлық оқыту ана тілінде жүргізілуі тиіс. Әр бала үшін ең алғаш мектепке бару ең жауапты да қиын кезең. Ал мүмкіндіктері шектеулі балалар үшін бұл кезең әлдеқайда эмоциялық жағынан да, психологиялық жағынан да ауыр болады. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі инклюзивті білім беру қағидаларына бет бұрды. Бұл арнайы қажеттілігі бар балалар үшін мектептерде, мекемелерде жағдай туғызып, оларды жалпы білім беру жүйесіне қосу. Әрбір бала, мүмкіндігінше қажетті деңгейде білім алуы тиісті. Инклюзивті оқыту – ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Тәжірбие көрсеткеніндей қатаң білім беру жүйесінен балалардың бір бөлігі шығып қалады, өйткені қалыптасқан жүйе мұндай балалардың даралық қажеттілігін қанағаттандыра алмайды. Инклюзивті бағыт мұндай балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкіншілігін қалыптастырады. Қазіргі таңда барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру. Осы жаһандық мәселеге әлем ғалымдары мынадай анықтама береді: инклюзивтік білім беру дегеніміз - барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім үрдісіне толық енгізу және әлеуметтік бейімдеуге, жынысына, шығу тегіне, дініне, жағдайына қарамай, балаларды айыратын кедергілерді жоюға, ата-аналарын белсенділікке шақыруға, баланың түзеу-педагогикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарына арнайы қолдау, яғни, жалпы білім беру сапасы сақталған тиімді оқытуға бағытталған мемлекеттік саясат. Инклюзивті оқыту – ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Демек, инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Осы бағыт балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру жағдайын қалыптастырады. Инклюзивті білім беру немесе «білім баршаға» бағдарламасы - барлық балаларға мектепке дейінгі оқу орындарында, мектепте және мектеп өміріне белсене қатысуға мүмкіндік береді. Бұл бағдарламаны Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы мақұлдап, БҰҰ-ның Конвециясына 2006 жылдың 13 желтоқсанында енгізілді. Сонымен, инклюзивті білім беру жағдайында жұмыс жүргізетін мектептерде білім мазмұнын үш түрлі бағдарлама бойынша реттеген абзал. Атап айтқанда: жалпы мектептерге арналған типтік оқу бағдарламалары; мүмкіндігі шектеулі балалардың ақаулық типтеріне сәйкес арнаулы білім беру бағытындағы оқу бағдарламалары; мүмкіндігі шектеулі балалардың психофизикалық ерекшеліктерін есепке ала отырып әзірленетін оқытудың жеке бағдарламасы. жүктеу/скачать 117.56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|