«интернетте программалау»



жүктеу/скачать 0.49 Mb.
бет2/2
Дата07.07.2016
өлшемі0.49 Mb.
#183192
1   2


Массивтер


Массивтер PHP-скрипттарында жиі қолданылады.

Массив – әрбіреуін индекс немесе атауы бойынша шақыруға болатын элементтер жиыны. РНР-да барлық массивтер қостардан тұрады "ключ"="значение".



$arr = array();

$arr['car'] = 'Птица';

?>

// эти два объявления массива эквивалентны

$arr = array('первый', 'второй', 'третий');
// и
$arr = array(0=>'первый', 1=>'второй', 2=>'третий');

?>

"=>" мәнінен оның кілтін ажырату үшін қолданылады. Элементті шақыру үшін оның индексін көрсетеміз:



$arr = array('первый', 'второй', 'третий');

$first = $arr[0];

?>

foreach көмегімен массивтің барлық элементтерін көруге болады:



$arr = array('первый', 'второй', 'третий');

foreach($arr as $key=>$value)

echo "Элемент массива номер $key равен '$value'";

?>

Массивтарды сұрыптау, іздеу немесе өзгерту үшін мынадай функциялар қолданылады:



array_chunk()

Белгілі өлшемге массивті бөлуге арналған.

$arr = array('а', 'б', 'в', 'г', 'д');

$arr_chunked = array_chunk($arr, 3);

// $arr_chunked[0]

содержит 'а', 'б', 'в'

// $arr_chunked[1]

содержит 'г', 'д'

?>


array_combine()

Бірінші массивтің элементтері кілт болатындай, ал екінші массивтің элементтері мән болатындай етіп екі массивті біріктіреді.

$keys = array(0, 1, 2);

$vals = array('а', 'б', 'в');

$res = array_combine($keys, $vals);

// $res содержит

0=>'а', 1=>'б', 2=>'в'

?>


array_count_values()

Әрбір мән неше рет қайталанатынын анықтайды

$arr = array('а', 'б', 'в',

'а', 'в', 'а');

$res = array_count_values($arr);

// $res содержит

'а' => 3, 'б' => 1, 'в' => 2

?>


array_diff()

Екі массивтің айырмасын есептейді.

$arr1 = array('а', 'а', 'в');

$arr2 = array('а', 'б', 'в');

$res = array_diff($arr1, $arr2);

// $res содержит 'б'

?>


array_fill()

Массивті берілген мәнмен толтырады

$arr = array();

$res = array_fill(2, 3, 'xxx');

// $res содержит

2=>'xxx'

3=>'xxx'


4=>'xxx'

?>


array_flip()

Ассоциативті массив кілті мен мәндерінің орындарын ауыстырады

$arr = array(0=>'а', 1=>'б', 2=>'в');

$res = array_flip($arr);

// $res содержит

'а'=>0, 'б'=>1, 'в'=>2

?>


array_intersect()

Функция екі массивтің қиылысын есептейді, яғни екеуінде де бар барлық элементтерді шығарады.

$arr1 = array('а', 'а', 'в');

$arr2 = array('а', 'б', 'в');

$res = array_diff($arr1, $arr2);

// $res содержит 'а', 'в'

?>


array_key_exists()

Функция проверяет, имеется ли в массиве ключ с таким именем.

$arr = array(0=>'а', 1=>'б', 2=>'в');

if(array_key_exists(1, $arr)

echo 'Ключ найден';

else echo 'Ключ не найден';

?>


array_keys()

Кілттер массивін қайтарады

$arr = array(0=>'а', 1=>'б', 2=>'в');

$res = array_keys($arr);

// $res содержит 0, 1, 2

?>


array_merge()

Бір немесе бірнеше массивтерді біріктіреді. Кілттері бірдей элемент мәндері екінші массивтің элементімен ауысады.

$arr1 = array(0=>'а', 1=>'а', 2=>'в');

$arr2 = array(3=>'а', 0=>'б', 4=>'в');

$res = array_merge($arr1, $arr2);

// $res содержит

0=>'б', 1=>'а', 2=>'в',

3=>'а', 4=>'в'

?>


array_rand()

массивтен кездейсоқ бір элементті қайтарады

$arr = array('а', 'б', 'в');

$res = array_rand($arr, 1);

// $res[0] содержит один

случайный элемент из $arr

?>


array_unique()

Массивтегі қайталанатын мәндерді жояды

$arr = array(100, 200, 200, 300);

$res = array_unique($arr);

// $res содержит

100, 200, 300

?>


array_values()

Бастапқы массивтің мәнін қайтарады

$arr = array('x'=>'а',

'y'=>'б', 'z'=>'в');

$res = array_values($arr);

// $res содержит 'а', 'б', 'в'

?>


array()

Функция бос немесе алдын-ала құрылған массивті құрады.

$arr_empty = array();

$arr_preset = array('x'=>'а',

'y'=>'б', 'z'=>'в');


?>

count()

Массивтегі элементтер санын есептейді

$arr = array('а', 'б', 'в');

echo count($arr);

// выведет 3


?>

in_array()

Көрсетілген мәннің массивте бар-жоғын тексереді.

$arr = array('а', 'б', 'в');

if(in_array('a', $arr))

echo 'Значение есть в массиве';

else echo 'Значения в массиве нет';
?>


list()

Оператор массивке айнымалылар тізімін меншіктеуге мүмкіндік береді.

$arr = array('Иван', 'Петрович', 'Семёнов');

list($name, $otch, $fam) = $arr;

echo 'Имя: ' . $name;

echo 'Отчество: ' . $otch;

echo 'Фамилия: ' . $fam;


?>

sort()

Массивті сорттау функциясы

$arr = array('Семён', 'Петрович', 'Иванов');

sort($arr);

// $arr содержит

'Иванов',

'Петрович',

'Семён',

?>



Дәріс №7. РНР жолдармен жұмыс.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
Дәріс №8. PHP функциялары.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
Дәріс №9. PHP көмегімен сұраныстарды өңдеу.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
Дәріс №10. Файлдық жүйемен жұмыс.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Файлдармен жұмыс жасау 3 этаптан тұрады:


-файлды ашу;
-өңдеу (оқу, жазу);
-файлды жабу.

Файлды ашу fopen() функциясымен орындалады. Оған еғі параметрді көрсету керек: файлдың аты, режим. Ресурс типті мәнді қайтарады. Егер файл ағымдағы директорияда болса, оның атын көрсету жетклікті болады. Егер файл басқа директорияда болса, оған толық жолды көрсету керек. Ағымдағы директорияны ауыстыру үшін chdir() функциясы қолданылады. Оған ағымдыға ауыстырғалы отырған каталог атын көрсету керек.

Қай каталог қазір ағымды екенін көру үшін getcwd() функциясы қолданылады.



Файлды өңдеу оқу немесе жазудан тұрады. Файлды оқуға мүмкіндік беретін функциялар.
fgets(). Файлдан жолды оқиды. Бірінші параметр – ресурсқа сілтеу. fopen() функциясы қайтарған ресурс. Екінші параметр – міндетті емес – сану керек байттар саны.

file_get_contents() файлдың атын қабылдайды және оның ішіндегі ақпартты жол түрінде береді.

file() файлдың атын қабылдайды және оның ішіндегі ақпартты массив түрінде береді.

Екі соңғы функцияны қолданғанда fореn функциясын қолдану қажет емес.


fputs(). Файлға жазу. Бірінші параметр – ресурсқа сілтеме. Екінші – жазылатын жол.

file_put_contents() жолды қабылдайды – файлдың аты және жазылатын жол мәні.
Файлды жабу үшін fclose() функция қолданылады. Оған ресурсқа сілтемені көрсету керек.

Мысал f1.txt файлында сандар сақталсын. Бір жолда бір саннан. Бізге ол санды есептеп, көбейтіп және f2.txt файлына жазу керек.



chdir('/usr/tmp');
$src = fopen('f1.txt', 'r'); // 'r' указывает функции открыть файл для чтения
$dst = fopen('f2.txt', 'w'); // 'w' указывает функции открыть файл для записи
while ( !feof($src) ) {
  $line = fgets($src, 16);
  $line++;
  fputs($dst, $line);
}
fclose($dst);
fclose($src);
?>

feof() егер файлдың соңы болса, әрбір операциядан кейін ол true мәнін береді.

Каталогтармен жұмыс жасау функциялары

Директорияны вшып, жабу үшін opendir($path) и closedir($res) функциялары қолданылады.


Біріншісі – каталогқа жолды қабылдайды, каталогтың дескриптторын қатарады. Екіншісі – сол дескриптторды қабылдайды, бірақ ештеңе қайтармайды.

Қандай элемент екенін анықтауға болады. is_dir($path) функциясы жолды қабылдайды және true қайтарады, егер ол папка болса, басқа жағдайда false қайтарады. is_file($path) и is_link($path) солай жұмыс істейді. Файлдың атын көрсетіп, элементтің типін filetype ($filename) функциясымен анықтауға болады. Директорияда не бар екенін көру үшін readdir($res) функциясы қолданылады.



сlearstatcache() функциясы файлдар күйінің кэш тазартады.
Мысалы: директориясын ашайық /usr/home/mydir және онда не бар екенін көрейік

$dir_hndl = opendir('/usr/home/mydir');
while (false !== ($name = readdir($dir_hndl))) 
        if ( $name == '..') {
            echo 'Parent directory
';
            continue;
        }
        elseif ( $name == '.') {
            echo 'Current directory
'; 
            continue;
        }
        if ( is_dir($name) ) echo $name.' is a dir
';
        elseif ( is_file($name) ) echo $name. ' is a filr';
        else echo $name. ' что же это может быть?
 '
    }
closedir($dir_hndl)
?>

Басқа функциялар



stat() – Файл туралы ақапартты массив түрінде алады(құру уақыты, иесі).
lstat() – Файл немесе сілтеме туралы ақпарат алады
file_exists() – Файл немесе директория бар болуын анықтайды
is_writable() – Файлға жазу мүмкіндігін тексереді

is_readable() – Файлдан оқу мүмкіндігін тексереді
is_executable() – Файл орындалатын ба екенін тексереді
filectime(), fileatime(), filemtime(), fileinode(), filegroup(), fileowner(), filesize(), filetype(), fileperms() –
Дәріс №11. Деректер базасы және МББЖ.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
Дәріс №12. PHP және MySQL өзара әрекеті.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
Дәріс №13. Сессия көмегімен кіру авторизациясы.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
Дәріс №14. Өрнектер.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
Дәріс №15. PHP-да шаблондарды қолдану.

Дәріс жоспары

Дәрістің қысқаша мазмұны

Компьютерді желіге қосу арнаулы желі адаптері арқылы орындалады. Желі адаптері бөлек сатылады, бірақ кейде компьютер құрамында болуы да мүмкін.

Көптеген фирмалар шығарып жатқан желі адаптерлерінің толып жатқан түрлері бар. Желі адаптерлері қызмет істеу топологиясына қарай екі топқа бөлінеді. Қарапайым жергілікті желіде шиналық немесе жұлдыз тәрізді топология болады. Шоғырланған сымдар арқылы байланысатын шиналық топологияның негізгі кемшілігі – кабель үзілсе, желі түгелдей жұмыс істемей қалады. Ал, жұлдыз тәрізді топологияда әрбір компьютер өз кабелімен жеке қоректену блогы бар таратқыш құрылғыға (ол да компьютер) жалғанады. Мұнда бір кабель үзілгенмен, тек бір жұмыс станциясы ғана істен шығады да, желі қалған станциялармен жұмыс істей береді. Шиналық топологияға қарағанда, мұндағы зиян әлденеше рет төмен болады.

Желілер топологиясының бұдан да күрделі варианттары бола береді. Мысалы, желі бірнеше шиналық топология сегменттерінен және бірнеше жұлдыз тәрізді тармақтардан құрылуы мүмкін.

Соңғы кездерде бір ғимаратқа орналасқан жергілікті радиоторапты желілер кең тарап келеді. Мұның артықшылығы – біріншіден, жалпы көрсеткіштері ойдағыдай болғанмен бағасы онша қымбат емес, екіншіден, жұмыс істеп тұрған кабельдік желілермен оңай байланысады.

Радиоторапты желілердің негізгі кемшілігі – олардағы ақпаратты жеткізу жылдамдығының өте төмен деңгейде болуы, ол 10 Мбит/сек мөлшерінен аса алмай келеді.

Қайтсе де, объективті және субъективті шараларды салыстырса, болашақ осы жергілікті радиоторапты желілерді немесе кабельдік желілерге Қосымша радиожелілерді кеңінен пайдалануға әкелетіні байқалады.

Объективті себептердің бірсыпырасын айтар болсақ, олар:



  • радиожеліні іске қосуға кететін қаражат осы тәрізді кабельдік жергілікті желіні іске қосудан арзан;

  • ескі ғимараттарда олардың қабырғаларын тесіп , кабель жүргізу істерін ұйымдастыру оңай шаруа емес;

- радиожеліні тарихи бағалы деп есептелетін ғимараттарда іске асыру ыңғайлы, өйткені ондай жерлерде кабель жүргізу үшін тарихи ескерткішті қорғау органдарының келісімі керек;

  • кабель жүргізуге мүмкіндік жоқ, ал жергілікті желіні кеңейту керек.

Субъективті себептерге мыналарды жатқызуға болады:

  • кабельдік желіге қарағанда қайта құру оңай іске асады,

мысалы жаңа торап қосу, алу, олардың құрылғыларын орнату және т.с.с.;

  • жергілікті радиожеліге уақытша және жылдам қосылуға тиіс жек пайдаланылатын органайзерлер мен ноутбуктерді қосу ыңғайлы. Оның үстіне, мұндай адамдар немесе олардың қосылу нүктелері байланыс жетер аймақта басқалармен кез келген мәлімет алмаса алады.

Жергілікті желілерді пайдаланылатын программалық жабдықтарына қарай екіге бөлгуе болады:

Біріншісі-арнаулы файл-серверлер бөлініп берілген желілер, бұлардың құрамындағы бір немесе бірнеше компьютерлерде арнаулы желілік операциалық жүйе іске қосылады. Олардың негізгі қызметі- әрбір жеке компьютер иесіне желі ресурстарын пайдалануды қамтамасыз ету, бірінші кезекте , серверлік дискілерді және желі принтерлерін бөліп беріп отырады.

Екінші топ –бір рангілік желілер. Мұнда файл –сервер немесе баспа сервері ретінде пайдаланылатын жеке компьютер болмайды.
3. ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ САБАҚТАР

Лабораториялық жұмыс №1. Қарапайым Web – бетін құру.

Мақсаты: Гипертекстік құжаттарды жасау тілі – РНР-ді қолданып, Web-бет жасаумен, тексті пішімдеу тегтерімен, РНР-құжатқа суретттерді, тізімдерді, кестелерді кірістіру, гиперсілтеме жасаумен таныстыру.

Негізгі ұғымдар:

HyperText Markup Language (РНР) – WEB ортасында гипертекстік құжаттарды жасауға арналған стандартты тіл. РНР-құжат кез келген пішімделмейтін текстік редакторда көруге және редакциялауға болатын қарапайым текстік файл болып табылады.

РНР-құжаттарды WEB-броузерлердің түрлі типтері арқылы көруге болады. РНР қолдану шрифтерді, сызықтарды және түрлі графикалық элементтерді қолданып кез келген оны көру жүйесінде көрсету үшін құжаттарды пішімдеуге мүмкіндік береді. Көптеген құжаттар тақырып, параграф және тізімдер сияқты стандартты элементтерден тұрады.

РНР-дің тегтерін қолдана отырып сіз браузерге өз құжатыңызды экранда қалай көргіңіз келетіні жайлы ақпарат бересіз.

РНР тегтері шартты түрде екі категорияға бөлінеді:



  • Құжаттың денесі тұтастай WEB-броузер арқылы қалай көрсетілетінін анықтайтын тегтер;

  • Тақырып пен құжат авторы сияқты құжаттың жалпы қасиеттерін тегтер.

РНР-құжаттар қалай жасалынады?

РНР-құжаттарды кез келген текстік редактор немесе арнайы РНР-редакторлар мен конвертерлер арқылы жасауға болады. Біз Блокнот текстік редакторында жасап үйренеміз.



РНР-тегтер

Барлық РНР тегтері "<" символынан басталып, ">" символына аяқталады. Бастау (стартовый) тегі және аяқтау (завершающий) тегі болады.

Мысал ретінде бастау тегі мен аяқтау тегінің арасына орналасқан , құжат тақырыбын сипаттайтын тақырып тегін келтірейік:


</b><b>Құжат тақырыбы</b><b>

Аяқтау тегі бастау тегіне ұқсас, айырмашылығы тек бұрышты жақша ішіндегі мәтін алдында слэштің ( / ) болуында. Бұл мысалда тегі WEB-броузерге тақырып пішімінің (формат) қолданғанын, ал тегі мәтін тақырыбының аяқталғанын білдіреді.

Кейбір тегтер, мысалы,


(абзацты анықтайтын тег) аяқтау тегтерін қажет етпейді, бірақ оларды қолдану құжаттың бастапқы мәтінінің оқылуын жеңілдетіп, құрылымын жақсартады.

Кестелерді жасау

Кестелерді бейнелеу үшін РНР тегтерінің бірнеше түрі қолданылады:



  • TABLE тегтері – бүкіл кестенің спецификациясын қоршайды.

  • Міндетті емес элемент CAPTION – кестенің тақырыбын (атын) спецификациялайды.

  • TR тегтері – кесте жолдарын спецификациялайды.

  • TH тегтері – жолдар мен бағандардың тақырыптарын спецификациялайды.

  • TD тегтері– кестедегі деректерді (кесте ұяшықтарының ішіндегісін) спецификациялайды.

Негізгі кестелік құрылымдар

Қарапайым мысалды: тақырыбы жоқ, 2 жол 2 бағаннан тұратын сандар кестесін (бірлік матрица) қарастырайық. Оның РНР коды мынандай болады:







1 0

1

0

0

1
0 1

және көбінесе броузерлер арқылы былайша көрсетіледі.



Кестенің қосымша қасиеттері. Мәтіндік ұяшықтары бар типтік кесте.

Жоғарыда көрсетілген кесте үлгісіне қосуға болатын бірнеше элементтер бар:



  • Кестенің тақырыбы (caption ) – кестенің өзімен байланысқан (кесте туралы құжаттағы жолдар тексіне толықтауыш);

  • Тақырыпша (headers) (түсіндірме) – кесте жолдары мен бағаларына арналған;

  • Жақтау (рамка, borders) – кесте мен әр кесте ұяшығының айналасына арналған.

Сонымен қатар ALIGN мен VALIGN атрибуттары кестенің бейнелену сапасына әсер етеді. Олар құжаттың өрістеріне қатысты кестенің орналасуын айқындайды.

Мүмкін болатын мәндері: ALIGN=LEFT (сол жақпен туралау), ALIGN=CENTER (ортаға туралау), ALIGN=RIGHT (оң жаққа туралау).

WIDTH– Кестенің ені, пиксель арқылы WIDTH=400) немесе беттің енінің проценті түрінде (мысалы, WIDTH=80%) беріледі.

Жаттығу жұмыстары:

1-жаттығу. Тексті пішімдеу (форматтау) тегтерін қолданып 1-суреттегідей РНР –құжат жасау.


  1. Блокнот текстік редакторын ашып, бос құжатты Задание1.РНР деген атпен сақтаңыз.

  2. Құжаттағы алғашқы тег <РНР> тегі болу керек. Бұл тег WEB-броузерге құжаттың РНР қолданылып жасағанын хабарлайды. Сондықтан құжаттыі бірінші жолына <РНР> деп теріңіз.


1-сурет. РНР құжат үлгісі



  1. Терезенің тақырыбын енгізу үшін мына жолдарды теріңіз:

<HEAD>

<TITLE> Пример работы

с тегами. Форматирование

TITLE>
HEAD>

  1. Енді құжаттың денесін, яғни РНР құжатта не көрсетілетінін енгіземіз.Ол үшін мына жолдарды теріңіз:



мұндағы BGCOLOR=yellow құжаттың фоны – сары, ал TEXT=blue шығатын текстің түсі көк болатынын анықтайды.

  1. Ары қарай тағы да теріңіз:

Это заголовок первого уровня

Это заголовок второго уровня

Бұл жолдар әр түрлі деңгейдегі тақырыптарды анықтайды.



  1. Енді нөмірленген және нөмірленбеген тізім жасауды үйренейік. Ол үшін мына жолдарды енгізіңіз:

    Это пример пронумерованного списка

  1. Первый элемент

  2. Второй элемент

  3. Третий элемент



    Это пример непронумерованного списка

  • Первый элемент

  • Второй элемент

  • Третий элемент



  1. Енді тексті пішімдеуді (форматтауды), яғни тексті енгізудің түрлі пішімдерін қолдануды үйренейік. Ол үшін мына жолдарды енгізіңіз:

Это курсив

Это жирный шрифт

Это подчеркнутый текст

Это верхний индекс

Это нижний индекс индекс


Это начало нового абзаца.

Это большой шрифт

Это маленький шрифт

Это перечеркнутый шрифт

  1. Келесі жолға

    деп теріңіз. Бұл екі рет бос жол жасағанды білдіреді ( «Enter » клавишасын басқанды білдіреді).



  2. Келесі жолға теріңіз: ЭТО БЕГУЩАЯ СТРОКА. Нәтижесінде жүгірмелі жол жасалынады.

  3. РНР құжатта көрсетілетін ақпарат таусылғандықтан тегін жабу керек , ол үшін
    жүктеу/скачать 0.49 Mb.

    Достарыңызбен бөлісу:
1   2



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет