Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды орнату және қауіпсіз пайдалану талаптары Требования к устройству и безопасной эксплуатации сосудов, работающих под давлением Астана-2010

«Зауыт №» деген жолда жасап шығарушының номер жүйесі бойынша номер тәртібін көрсетеді.

2. Техникалық мінездеме және параметрі:

1) «ыдыс бөлшектің атауы» кесте тақырыптама графасында герметикалық бөлінген кеңдігінің (бөлшектін) атауы: дене, жейде, құбыр кеңдігін және тағыда сондай;

2) «жұмыс қысымы» жолында, конструктор құжатындағы (сызудың жалпы түрі әлде жинақ сызуында) жұмыс қысымы немесе стандартты қысымның шартты қысымы көрсетіледі, шартты қысым көрсетілген кезде қысым және температураға қарай ыдыстың өндіру мөлшері туралы мәлімет береді;

3) «есеп қысымы» жолында конструктор құжатындағы (сызудың жалпы түрі немесе жинақ сызуында) есеп қысымы көрсетіледі;

4) «сынақ қысымы» жолында ыдыстың гидравликалық (пневматикалық) сынаудан өткен қысымы көрсетіледі, гидравликалық (пневматикалық) сынауы басқа сынаумен өтсе осы жолда «10 тарау» деп жазылады;

5) «жұмыс жағдайы температурасы» жолында және «қабырғаның есеп температурасы» конструктор құжатындағы (сызудын жалпы түрі немесе жинақ сызуында) келтірілген температура көрсетіледі;

6) «қабырғадан ең аз келтірілген терістеу температурасы» жолында температураның біреуін көрсетеді, ыдыстың ашық алаңында немесе жылытылмаған жайында орналастырған:

ыдыс орнату ауданының сыртқы ауа температурасы ең аз, ыдыс қысымды болғанда қабырғаның температурасы айнала ауа әсер етсе жарамсыз;

ыдыс қысымды болса, қабырғаның температурасы жарамсыз, ыдыс орнату ауданының сыртқы ауа температурасы ең аз болса;

ыдыс орнату ауданының ең суық бескүндігінде орта температурасы ыдыс қысымда болғанда қабырғаның температурасы ылғи жарамды болса.

Жылытылған жайда орнатылған ыдыстарға «Жарамсыз ең аз келтірілген терістеу қабырғаның температурасы» жолы толтырылмайды;

7) «жұмыс жағдайы температурасының» жолы, конструктор құжатына (сызудың жалпы түрі немесе жинақ сызуында) сәйкес толтырылады, ал сызу жағдайында мәлімет жоқ болса ыдыс иесі осы жолды толтырады;

8) «жұмыс жағдайы мінездемесі» жолында, МСТ 12.1.007 бойынша қауіпсіздік класын көрсетеді, жару қауіпсіздігі («Ия» әлде «Жоқ»), өрт қауіпсіздігі («Ия» әлде «Жоқ») жағдайда;

9) «коррозия (эрозия) компенсациясын қосу» жолы көру сызығы техникалық мінездемесімен толтырылады;

10) «сыйымдылық» жолында ыдыс (бөлшек) жұмыс кеңдігінің номиналды сыйымы көрсетіледі. Сыйымдылық қажеттілігі болғанда мысалы сыйымдылық үшін, реактор үшін деп көрсетіледі;

11) «Бос ыдыстың салмағы» және «құйылатын жағдайдың ең үлкен салмағы» жолдарында, сұйытылған газ ыдысының мәліметі көрсетіледі, сыйым дәрежесі өлшемімен немесе басқа бақылау әдісімен қондырылады;

12) «Ыдыстың есепті қызмет мезгілі» жолында, ыдыстың жоба мекемесінің мәліметі бойынша, ыдыстың есеп (қойылған) қызмет мезгілі көрсетіледі.

3. Ыдыстың негізгі бөлшектері туралы мәліметі:

1) «Ыдыс бөлшектерінің аталуы» графасы жиынды сызбамен толтырылады;

2) «саны» графасында ыдыстың бір түрлі бөлшектерінің барлық саны көрсетіледі;

3) «ауқымы» графасында ыдыс бөлшектерінің дайындалғаннан кейінгі номиналды ауқымы (диаметр, қабырғаның қалыңдығы, ұзындығы және биіктігі) көрсетіледі;

4) «негізгі темір» графасында темір химиялық құрамына болат маркасы және стандарт номері (НҚ) көрсетіледі;

5) «пісіру (дәнекерлеу) дерегі» графасында қосу (пісу немесе дәнекерлеу) әдіспен жасалған, пісіру түрі, (автоматикалы, қолмен және тағы да басқа), отырғызылған материал маркасы және стандарт (НҚ) көрсетіледі.

4. Штуцер, қанаттар, қақпақ және қосылған бұйымның дерегі:

1) «аталуы» графасында штуцер көрсетуі және барлық детальдар, осы ілмекке кірген (патрубок, фланец қақпақ, мықты бекітілген сақина, прокладка, бекіту), аталып өтеді, сонымен қатар қанаттарды белгілеу және ыдыстың қақпағы көрсетіледі;

2) «саны» графасында бір түрлі детальдардың жалпы саны көрсетіледі;

3) «мөлшері» графасында көрсетіледі;

патрубка үшін-сыртқы диаметрі және қабырғаның қалыңдығы;

қанаттар үшін-спецификация номері немесе стандарт бойынша көрсету және стандарт номері;

қақпақ үшін-спецификация номері немесе стандарт бойынша көрсету және стандарт номері немесе сыртқы диаметрі және қалыңдығы;

мықты бекітілген сақина үшін-сыртқы диаметрі мен қалыңдығы немесе спецификация номері;

прокладка үшін-сыртқы диаметрі және қалыңдығы немесе спецификация номері, немесе стандарт номері;

бекіту үшін-ойманың номиналды диаметрі;

4) «материал» графасында болат маркасының химиялық құрамы мен техникалық талаптарының стандарт (НҚ) номері көрсетіледі.

5. Сақтандырғыш жабдық, басты арматура, бақылау-өлшеу құрал, қауіпсіздік құрал дерегі:

1) тарау ыдыс шығарушымен толтырылады, сақтандырғыш жабдық, арматура және құрал ыдыспен бірге жеткізілсе, осы жағдай болмаса шағарушы «Жеткізу ішіне кірмейді» деп жазу жасайды.

2) «аталуы» графасында көрсетіледі:

сақтандырғыш клапан үшін-аталуы немесе куәлік бойынша шартты тіркелу;

мембранды сақтандырғыш клапан үшін-аталуы немесе куәлік бойынша түрі;

қатырылған және қатыру-реттеуші арматура, сонымен қатар қысым, температура, сұйықтың тегістік көрсеткіші тағы басқа-аталуы немесе шартты НҚ белгі бойынша өлшейтін құрал.

Дауысты, жарық немесе басқа сигнализоторлар және блокировкалар қойылған кезде барлық мінездемесін көрсетеді;

3) «саны» графасында жабдықтың, арматураның, бір түрлі құралдың жалпы саны;

4) «орнату жері» графасында жабдық қойылатын жинақы өлшемнің аталуы, арматурасы немесе құралдары;

5) «шартты жол» графасында мембранды сақтандырғыш жабдық үшін мембрананың шартты диаметрі көрсетіледі;

6) «шартты қысым» графасында мембранды сақтандырғыш жабдық үшін ең аз және ең көп қысымның істелгені көрсетіледі;

7) «корпус материалы» графасында болат маркасы және химиялық құрамы мен стандарт номері және техникалық талап көрсетіледі.

6. Ыдыс шығаруда қолданылатын негізгі материалдар туралы дерек:

1) «элементтің аталуы» графасында, қысымда тұрған элементтің (обечайка, түбі, қақпағы, құбыр торы, жейдесі, штуцер, қанаттар және тағы басқа) аталуы көрсетіледі;

2) «материал» графасында материал маркасы, химиялық құрамынша стандарт (НҚ) номері және техникалық талап, металл азықтарын жасап шығару сертификатының немесе хаттамасының номері және мезгілі, сертификат жоқ болса, ыдыс шығарушының зауытта өткен сынау хаттамасының номері және мезгілі көрсетіледі;

3) қалған графаларда металл азықтарын шығарушы сетификатының дерегі, сертификат жоқ болса-металл азықтарын шығарушының зауытта өткен сынау хаттамасының дерегі көрсетіледі.

7. Ыдыс корпусының өлшем картасы:

1) «элементтің аталуы» графасында ыдыс элементінің, нормалы-техникалық құжат талабы бойынша өткізетін өлшемі көрсетіледі;

2) «эскиз номері» графасында, осы төлқұжат тұлғауындағы ыдыс шығару, эскиздың номері көрсетіледі. Эскиз, осы 1-қосымша бойынша жасалады;

3) «кесік номері» графасында осы эскиз бойынша, элемент кесігі көрсетіледі.

номиналды ішкі немесе сыртқы диаметр, сызбаның жалпы түрі немесе жинақ сызбасы;

диаметр ауытқуына нормативті-техникалық құжат талабы бойынша рұқсат;

факт ауытқу диаметры, үш кесікте өлшенген (ұшы, ұшынан 100 мм көп емес жерде және элементтің ортасында);

5) «сопақтық» және «түзуліктен ауытқу» графаларында көрсетіледі:

қатысты сопақтығының мүмкіндік өлшемі және түзуліктен ауқымы, қысыммен жұмыс істейтін ыдысты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының регламенттік талаптарымен немесе аумақтық органмен келісілген нормативтік құжаттары;

қатысты сопақтығының факт ауқымы және түзуліктен ауытқуы;

осы параметр өлшеу өткізген кесік данасы, бақылау кызметімен, конструкция, габарит, ыдыстың сыртқы қарау нәтижесі бойынша қондырылады.

6 «Пісірілген қиғаш қосу шетінен ығысуы» сопақтылық және сақиналық тігісі көрсетіледі:

мүмкіндік өлшемі, қысыммен жұмыс істейтін ыдысты пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік регламентті талаптарымен немесе аумақтық органмен келісілген;

сынаудың нақты нәтижесі.

8. Сынаудын нәтижесі және пісіріп қосу зерттеу:

1) «элементтің аталуы және сызбаның номері» графасында бақылау пісіріп қосу үшін дайындалған деталь атауы немесе пісіру тігісі бір түрдегі номері (көрсетуі) бар қосылған өлшем көрсетіледі.

Детальдің атауы немесе қосу өлшемі, пісіру тігісінің көрсетілген номері (көрсетуі), ыдыстың жобасына кірген схемасына немесе эскизі бойынша сәйкес келетін осы төлқұжат тарауына кірген ыдыс шығарушысымен қосылған пісіру тігісі, олардың саны және тұрған жері көрсетіледі.

Эскиз осы қосымшаның 2-суретінің үлгісі бойынша жасалады.

Сурет 2. 1-ортаңғы обечайка, № ______ бақылау пластинасы
2) «Сынау жасау құжат» графасында сынама жасау құжатының номері және мерзімі көрсетіледі;

3) «Механикалық сынау» графасында пісіру қосу үшін көрсетіледі:

температура 20°С болғанда пісіру қосудың уақытша қарсылығы (шек мықтылығы);

соққы жабысқақтық ауқымы, сынау температурасы және үлгі түрі;

оправка диаметрі және бүгілу бұрышының бүгілудің сынауы арқылы температурасы 20°С арқылы;

«механикалық сынау» металл тігісі және термиялық аймағы үшін техникалық құжатта көрсетілген кезде толтырылады;

«механикалық сынау» металл тігісі үшін көрсетіледі;

уақытша қарсылық (шек мықтылығы) температурасы 20°С болғанда;

қатысты ұзартылуы үзу кезінде;

мықтылығы.

«Механикалық сынау» графасында термиялық аймағына әсер үшін (тігіс жанындағы аймақ), пісіру температура-деформация әсер етсе, соққы жабысқақтық ауқымы, сынау температурасы, үлгі түрі және Бринель бойынша мықтылығы көрсетіледі.

«Баға» графасында механикалық сынау баға нәтижесі және НҚ сілтемеде көрсетіледі;

4) «Металлографиялық зерттеу» графасында көрсетіледі:

макро-и микро зерттеу өткізу құжатының номері және мерзімі;

металлографиялық сынау баға нәтижесі және НҚ сілтемеде көрсетіледі;

5) «Пісірушінің таңбасы» элементтің пісіру тігісін және бақылау пісіру қосуын жасаған, пісірушінің таңбасы көрсетіледі.

Элементтің пісіру тігісін бірнеше пісіруші істесе, барлық пісірушілердің таңбасы қойылады.

9. Бұзылмаған бақылаумен пісіру қосу туралы дерегі:

1) «Пісіру тігісінің белгісі» пісіру тігісін бақылау схемасы бойынша номері немесе белгісі, дайындаушымен осы төлқұжаттың тарауына енгізілген жоба құрамына кіретін немесе эскизде көрсетіледі. Қосымшадағы кірген 3-сурет бойынша жасалады. Осы графада пісіру буының («тұлға», «жейде», «тарату камера» және тағы басқа) және қосылуының («тігіс: обечайка + обечайка»; «көлденең тігіс»; «флaнец + туб» және тағы басқа) атауы көрсетіледі.

Сурет 3
Ескерту: тексеруге тартылған пісіру тігісінің барлық саласы, онын ішінде тігістің қиылған жері схемада көрсетіледі;

2) «бақылау өткізу құжатының номері және мерзімі» графасында бұзылмайтын бақылау өткізген құжаттың номері және мерзімі (хаттама, есеп немесе акт) көрсетіледі;

3) «бақылау әдісі» графасында бұзылмайтын бақылау (радиографиялық, ультрадыбыстық) енгізген әдіс көрсетіледі;

4) «бақылау ауқымы» графасында бақылау өткізген ауқым көрсетіледі;

5) «ақау сипаттамасы» графасында анықталған ақаулар (ақаудың сипаты және мөлшері) немесе «Ақаусыз» деген жазу көрсетіледі;

6) «баға» графасында бақылау нәтижесі және НҚ сілтеме көрсетіледі.

10. Басқа сынау және зерттеу дерегі.

Тарауда, осы құжаттың (кристалл арасындағы татқа қарсы өжет сынауы, стилокөшірме және басқа) өткен тарауларында ескерілмеген сынау және зерттеуді көрсету керек.

11. Жылу өңдеу дерегі:

1) «элемент атауы» графасында жылу өңдеуге ұрынған, қосылған өлшемнің, детальдың, элементтің атауы көрсетіледі;

2) «құжаттың номері және мезгілі» графасында жылу өңдеу өткізген құжаттың (хаттаманың, актінің) номері және мерзімі көрсетіледі;

3) осы тараудан барлық мәліметі кірген тарау жылу өндеу диаграммасымен ауыстырылады.

12. Гидравликалық (пневматикалық) сынау дерегі:

1) тарау ыдыс шығарушымен, сынау шығарушымен өткізілген болса немесе монтаж (қондырғы) орнында өндіріс өткізген кезде толтырылады.

2) «сыналған ыдыс бөлшегі» графасында, сынауға ұрынған, жұмыс кеңдігі (дене, жейде, құбыр кеңдігі және соған ұқсайтын), көрсетіледі;

3) «сынау айнала» графасында «Су» немесе басқа сұйық іске асса, оның атауы көрсетіледі;

4) сынау өткізген кезде ыдыс ережесіне (көлбеу немесе тік) қарай керек графада «Ия» деген жазу жазылады.

13. Қорытынды:

1) бірінші қайырмада, ыдыс оған сәйкес болса стандарттың (НҚ) номері және атауы;

2) техникалық бастықтың және ТКБ бастықтың қолы мөрмен расталады.

Ескерту:

1. 14-20 тарауды ыдыс иесі толтырады.

2. Ыдыс шығарушы төлқұжатта 18-тарауға екі беттен, ал 19-тарауға 10 беттен төмен емес есеппен қарастырады.

__________________

Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды орнату және қауіпсіз пайдалану Талаптарына

2-қосымша

__________________

Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды орнату және қауіпсіз пайдалану Талаптарына

3-қосымша

_________________

«ҰҒЗО» РМК құрамына келесі еншілес мемлекеттік кәсіпорындар (ЕМК) кіреді:

«Қазақ мемлекеттік тау-кен өнеркәсібіндегі жұмыстардың қауіпсіздігі жөніндегі ғылыми-зерттеу институты» ЕМК, Қарағанды қаласы, тел. 8 (7212) 56 00 05;

«Химия, мұнай-химиясы, мұнай-газ өңдеу, микробиология, химиялық-фармацевтикалық және тамақ өнеркәсібі қауіпсіздігінің проблемалары жөніндегі республикалық ғылыми-зерттеу орталығы» ЕМК, Шымкент қаласы, тел. 8 (7252) 53 03 13;

«Түсті металлургия кәсіпорындарының техникалық қауіпсіздігі жөніндегі ғылыми-зерттеу орталығы» ЕМК, Өскемен қаласы, тел. 8 (7232) 22 51 90;

«Мұнай-газ өнеркәсібіндегі, мұнай және газ саласы бойынша геологиядағы техникалық қауіпсіздік жөніндегі ғылыми-зерттеу орталығы» ЕМК, Атырау қаласы, тел. 8 (7122) 36 39 98.

«ҰҒЗО» РМК қызметінің мәні мен мақсаты ғылым саласында қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша өндірістік-шаруашылық қызметті жүзеге асыру болып табылады;

қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздікті ғылыми-әдістемелік, нормативтік және сараптамалық қамтамасыз ету;

техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен өнеркәсіптік қауіпсіздіктің алдын алу мен жою сұрақтары бойынша бірыңғай ғылыми-зерттеу жүйе қалыптастыруға қатынасу;

нормативтік-құқықтық актілер, техникалық регламенттер, әдістемелік ұсыным, талап, норма, нұсқаулық және басқа да нормативтік-техникалық құжаттамалар өңдеуге және басып шығаруға қатынасу;

техникалық құрылғыларды, материалдарды, технологияларды пайдалануға сараптама жұмыстарын жүргізу;

өнеркәсіп қауіпсіздігі проблемалары бойынша ғылыми-зерттеу және жобалық жұмыстарды орындау;

қауіпсіздік жабдықтары мен авариядан қорғану құралдарын жетілдіру және модернизациялау бойынша ғылыми зерттеу жүргізу, оларды өндіріске енгізу бойынша ұсынымдар дайындау;

өндірістердің технологиялық жабдықтарды пайдалануының, қалдық ресурсты зерттеудің қолданыстағыларын жетілдіру мен жаңа әдістерін әзірлеу;

өнеркәсіп персоналын белгіленген тәртіпте даярлау, қайта даярлау және біліктілігін көтеру оқу бағдарламаларын дайындау;

қауіпті өнеркәсіптік объектілердің қауіпсіздік декларациясын дайындау және оның сараптамасы.

Қызығушылық тудырған барлық сұрақтар бойынша төмендегі мекен-жайға хабарласуға болады:

Қазақстан Республикасы, 010000 Астана қаласы, Жеңіс даңғылы 58, «ҰҒЗО» РМК (е-mail: rgpnnic-mchs@mail.ru) тел./факс: 8 (7172) 39 40 07, 49 32 22, 49 32 23

приказом Министра по

чрезвычайным ситуациям

Республики Казахстан

от «29» октября 2008 года

№ 189