Ж. У. Кобдикова педагогика ғылымдарының докторы

83
2­бөлім. аманауи жағдайлардағы кәсіпкерлік
Ті ке лей ба ға бә се ке лес ті гі кезінде ком па ния лар на рық та жаңа шы ға рыл ған 
және бұрыннан бар тау ар лар дың ба ға сы ның тө мен дегені ту ра лы ха бар дар 
етеді. Жа ңа на рық тар ға шы ққан кезде ба ға ны ашық тұрде тө мен де ту әдіс те рін 
Жа по ния, Оң түс тік Ко рея, Тай вань да ғы фир ма лар, Құ ра ма Штат тар мен Ба тыс 
Еуро па да те ле ди дар , ав то кө лік тер экс пор ты ке ңі нен пай да ла ны ла ды. 
Қа ты су шы ком па ния лар дың не гіз гі күш-жі ге рі әлем дік на рық тың ак ция-
ла рын ұс тап тұ ру ға жә не олар дың ара сын да ғы тең ге рім ді сақ тау ға ба ғыт тал ған. 
Бұл ин но ва ция ға, ше тел дік өн ді ру ші ком па ния лар ды құ ру ға, ғы лы ми-зерт теу 
жә не өн ді ріс са ла сын да ғы фир ма лық ке лі сім дер ге қол жет кі зу ге ұм ты лу да 
кө рі ніс та ба ды. Осы лай ша бұл қа ты нас тар, ең ал ды мен, ғы лы ми жә не тех но ло-
гия лық прог рес пен ты ғыз бай ла ныс ты са ла лар да жүзеге асады.
Өнер та быс тар ды па те нт теу дің ха лы қа ра лық дең гей де қор ға луы – бел гі лі 
бір дә ре же де на рық та ғы (мы са лы, ав то кө лік, фар ма цев ти ка, элект ро ни ка 
жә не хи мия са ла ла рын да) ашық ба ға бә се ке лес ті гін шек тей ді. Жа сы рын ба ға 
бә се ке лес ті гінде на рық қа са па лары жақ сар ған жа ңа өнім шы ға ры ла ды, ал 
ба ға ла ры аз ғана кө те рі ле ді. Ба ға бойынша бә се ке лес тік тің соңғы ны са ны – 
«ба ға со ғы сы», бағаны біртіндеп төмендету арқылы тауарына жоғары баға 
қойған бәсекелестерді қаржылық қиындыққа ұшыратып, нарықтан ығыс-
тырып шығарады.
Бағалық емес бәсекелестік кеңінен тараған, онда өнім са па сы, оның жа ңа-
лы ғы, ди зай ны, қап та ма сы, кор по ра тив тік сти лі, қыз мет көр се туі, тұ ты ну-
шы ға әсер ету дің на рық тық емес жа на ма әдіс те рі не ме се ба ға ға бай ла ныс ты 
емес фак тор лар шешуші рөл атқарады. Ба ға бә се ке лес тігінің әдіс те рін са ла да 
ұзақ жұ мыс іс теп келе жатқан ірі ком па ния лар ға на емес, сон дай-ақ шағын 
жә не жа ңадан құрылған ком па ния лар ды да қолданады.
ХХ ғасырдың 90-жыл дары энер гия ны тұ ты ну дың тө мен ді гі, қор ша ған 
ор та ның то лық не ме се аз дап ла ста нуы, жет кі зі ле тін тау ар лар ға жа ңа, жо ға ры 
дең гей де ке піл деме беру жә не ке піл де ме ден кей ін гі қыз мет тердің болуы, 
жанама қызметтердің деңгейінің жоғарылығы ба ғалық емес фак тор лар ті зі-
мін де же тек ші орын ға ие бол ды.

жүктеу/скачать 6.1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: