1989 жылы – Бала құқығы туралы Конвенция. 1990 жылы Тайландта Халықаралық барлығына білім беру конвенциясы өткізілді және мынадай мәселелер талданды:
- Білім беру жүйесін тұтынушы талаптарына сәйкестендіру және олардың қажеттілігіне, мәдениеті мен тарихи жағдайына бейімдеу.
- Мүгедектік – ағзаның қызметінің бұзылуынан өмірлік әрекеттің шектелуі және әлеуметтік қорғауды қажет етуі.
1994 жылы ЮНЕСКО-ның қолдауымен Испанияда Халықаралық ерекше қажеттілігі бар адамдарға білім беру конвенциясы өткізілді.
- Педагогикаға “инклюзивті білім беру” термині енгізілді, ұстанымдары айқындалды. Саламан декларациясы бойынша, білім беру жүйесі әр баланың қажеттілігі мен ерекшелігіне бейімделуі қажет, сонымен қатар жалпы білім беретін мектепте бірге оқытумен қатар арнаулы оқыту орындарының да маңыздылығын жоққа шығарылмайды.
“Ерекше” балаларды жалпы білім беретін мектепке қабылдау жүргізіледі:
- Ата-анасының жазбаша өтініші немесе өзге де заңды тұлғалардың психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациясының сараптамасы бойынша (оқыту формасын ұсынды).
“Ерекше” балаларды оқытатын сыныптар:
- Кіріктірілген оқыту сыныптары – 3-тен кем емес “ерекше” баланың жалпы білім беру үдерісіне қатысуы;
- Жартылай кіріктірілген – жалпы білім беретін мектепте арнайы білім беру және материалдық-техникалық жағдай жасау.
Коррекциялық – педагогикалық қолдау дефектолог, психолог, әлеуметтік пелагогпен бірлестікте жүргізіледі.
“Ерекше” балаларды оқытуды сүйемелдеу үдерісі білім беру мекемесінен тыс мынадай орындарда жүргізіледі:
- Арнайы білім беру мекемелерінің мамандары;
- ПМПК мамандары;
- Психологиялық – педагогикалық коррекция кабинетінде;
- Логопедиялық пунктте;
- Келісім – шарт негізінде медицина мекемелерінің мамандары.
Саламандық декларацияда (1994) «инклюзия» - бұл білім беруді дамытудағы басты бағыт деп есептеген. Инклюзивті білім беру жүйесінің ерекшелігі әрбір баланың қажеттілігі мен мүмкіндігіне қарай бейімделуге міндетті, бірақ жалпы білім беру мектептерде біріктіріп оқытумен қатар кейбір балалар арнайы мекемелерде білім алады. Жоғарыда аталған халықаралық құжаттарды жүзеге асыру нәтижесінде тоқсаныншы жылдары білім беру жүйесінде «инклюзия», «инклюзивті білім беру», «инклюзивті амал» бағыттары дами бастады. - Саламандық декларацияда (1994) «инклюзия» - бұл білім беруді дамытудағы басты бағыт деп есептеген. Инклюзивті білім беру жүйесінің ерекшелігі әрбір баланың қажеттілігі мен мүмкіндігіне қарай бейімделуге міндетті, бірақ жалпы білім беру мектептерде біріктіріп оқытумен қатар кейбір балалар арнайы мекемелерде білім алады. Жоғарыда аталған халықаралық құжаттарды жүзеге асыру нәтижесінде тоқсаныншы жылдары білім беру жүйесінде «инклюзия», «инклюзивті білім беру», «инклюзивті амал» бағыттары дами бастады.
Қазақстан Республикасының арнайы білім беру жүйесі 90-шы жылдарда мүмкіндіктері шектеулі балаларды әлеуметтік бейімделуін жетілдіру мақсатында халықаралық құқықтық актілер қабылданды, олар “Бала құқықтары туралы Конвенция” (1989) және “Мүгедектердің құқықтарының тепе-теңдігін қамтамасыз ету туралы ережелер” (1993), білім алуда ерекшеқажеттіліктері бар балаларға арнайы білім беру және жағдайын реттеу үшін “Саламандық декларация” (1994).
Достарыңызбен бөлісу: |
