Жалпы химиялық технология 050720 «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы»

5 Құрамында (%масс.): СаС₂ – 75%; СаО – 19%; С – 6% бар техникалық карбид кальцийі өндірісінің материалды балансын құрастыру керек. Өндірісте 92,7% СаО-дан тұратын әк және келесі құрамды кокс (%масс.): күл – 5%; ұшатын қосылыстар – 5%; ылғал – 5% қолданылады. Есептеуді техникалық өнімнің 1 тоннасына жүргізу керек.

2 Күкірт диоксидің және үшоксидінің, күкірт қышқылының және олеумның қасиеттерін сипаттау. Күкірт қышқылының сорттары, оны сақтау және тасымалдау. Күкірт қышықылын өндіруге қажетті күкіртқұрамды шикізат түрлерін сипаттау.

3 4 тонна бензол алуға қажетті ацетиленнің және келесі құрамды: Н₂ – 96%; О₂ – 0,91%; N₂ – 3,09% сутекті газдың шығын коэффициенттерін есептеу қажет. Ацетиленнің өзгеру дәрежесі 72%, этиленнің шығуы теориялық мүмкіннен 61%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 73%.

4 Фосфор қышықылының 782 кг-ын алу үшін фосфор оксидінің (V) және судың шығынын анықтау қажет. Оксидтің өзгеру дәрежесі 76%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 71%.

5 Келесі құрамды (%масс.): СО – 48%; Н₂ – 12%; N₂ – 40% генератор газының 1000 тоннасын алу процесінің материалды балансын құрастыру қажет. Қоңыр көмірде 68% көміртек бар. Ауаның құрамы (%об.): О₂ – 21%; N₂ – 79% деп аламыз.

6 Пеш бөлімшесінен 1 сағатта шығарылатын тұқылдың мөлшерін анықтау қажет. Күкіртқышқылды зауыттың пеш бөлімшесі, әр қайсысы тәулігіне 200 т колчедан өндіретін, ҚҚ (қайнайтын қабат) пештерінен тұрады. Күйдіруге, құрамында 43% S (құрғаққа есептегенде) бар колчедан алынады. Пештен шығатын тұқылдың құрамында 1% S бар.

2 Күкірт қышқылын колчеданнан жанамалы әдіспен өндірудің химиялық және құрылымдық схемасын сипаттау.

3 Цинк гидроксидін алу үшін Zn және 98% Н₂SО₄-тің шығын коэффициенттерін есептеу қажет. Күкірт қышқылының өзгеру дәрежесі 79%, цинк сульфатының шығуы теориялық мүмкіннен 86%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 91%. Есептеуді гидроксидтің 597 кг-на орындау қажет.

4 Құрамында 10% қоспалар бар, әк тасты күйдірген кезде шығатын көміртек оксидінің (ІІ) көлемін анықтау қажет. Әк тас шығыны 500 тонна. Өзгеру дәрежесі 86%.

5 8 т ацетиленді келесі құрамды кальций карбидінен (%масс.):

• 
  СаС₂ – 83%;
  
• 
  СаО – 14%;
  
• 
  С – 3%.
  

6 Құрамында 86,8% CaSO₄ бар ангидриттің, қуаттылығы жылына 150.000 тонна моногидрат болатын цехта, күкірт қышқылына дейін өңдеудегі сағаттық шығынын есептеу қажет. Жыл ішіндегі жұмыс күндері 350, бүкіл процестегі күкіртті қолдану коэффициенті – 90%.

2 Флотациялық колчеданды күйдірудің физика-химиялық негіздерін сипаттау. Колчеданды сақтау және күйдіруге дайындау. Колчеданды күйдіретін пештердің құрылысын сипаттау.

3 Азот қышқылын өндіруде оттегінің (О₂ –21%, N₂ – 79%) және келесі құрамды аммиактың: NН₃ – 17%, N₂ – 11%, Н₂ –72% шығын коэффициенттері мен массалық құрамдарын есептеу қажет. Реакцияға 97% аммиак қатысады, NО-ның шығуы теориялық мүмкіннен 77%, ал дайын өнімнің шығуы 17%. Есептеуді азот қышқылының 1572 кг-на орындау қажет.

4 Н₂SО₄-ті нейтралдауға қажетті, құрамында 10% NаОН бар ерітіндінің шығын коэффициентін есептеу қажет. Сілтінің өзгеру дәрежесі 58%. Есептеуді Nа₂SO₄-тің 7,3 тоннасына орындау қажет.

5 5,5 тонна ацетиленді келесі құрамды табиғи газдан (%об.):

• 
  СН₄ – 93%;
  
• 
  С₂Н₆ – 4%;
  
• 
  С₃Н₈ – 1%;
  
• 
  N₂ – 2%.
  

6 Жинағыштағы моногидраттың мөлшерін анықтау қажет. Диаметрі 3 м вертикалды цилиндртәрізді жинағыш 1,5 м-ге 92 %-ті күкірт қышқылымен толтырылған. 20 °С-дағы 92 %-ті қышқылдың тығыздығы 1824 кг/м³.

2 Колчеданды күйдіретін пештерді, колчеданды пештерге беретін және тұқылды шығаратын құрылғыларды сипаттау. Тұқылды қолдану. ҚҚ пешінің сызбасын орындау.

3 540 кг күкірт қышқылын өндірудегі, құрамында 78% FeS₂ және ауа (О₂ – 21%, N₂ – 79%) бар пирит шығынын есептеу қажет. SО₂-нің шығуы теориялық мүмкіннен 15%. SО₃-тің өзгеру дәрежесі – 50%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 70%.

4 Аммоний нитратының 5 тоннасын алу үшін қажетті аммиак және азот қышқылының шығын коэффициенттерін анықтау қажет, егер аммиактың өзгеру дәрежесі 49% болса, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 74% болса.

5 Этилен тотығын этиленді ауамен тура каталикалық тотықтырумен өндірудің материалды балансын құрастыру қажет. Алғашқы газдық қоспаның құрамы (%об.):

• 
  С₂Н₆ – 3%;
  
• 
  Ауа - 97%.
  

6 Құрамында 85% H₂S және 4% (об.) Н₂О бар күкіртсутекті газды жаққан кезде алынатын газ құрамын анықтау қажет. Жанғышқа берілетін ауа мөлшері газдың он еселенген көлеміне тең. Ауада 1,5% (об.) Н₂О бар.

2 Күкірт қышқылын өндіруде күйдіретін газды шаңнан, шашырандылардан және тұманнан механикалық және электрлік тазарту негіздерін сипаттау. Қолданылатын аппараттардың эскиздерін орындау.

3 Аммиактың 1470 кг-ын өндіруде су буы мен, құрамында 76% метан бар, табиғи газдың шығынын есептеу қажет. СН₄-тің өзгеру дәрежесі – 81%, сутектің шығуы теориялық мүмкіннен 70%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 81%.

4 NаОН-ты нейтралдауға қажетті 10%-ті Н₂SO₄-тің шығын коэффициентін есептеу қажет. Күкірт қышқылының өзгеру дәрежесі 71%. Есептеуді Nа₂SO₄-тің 1 тоннасына орындау қажет.

5 Метанолдың формальдегидке дейінгі каталикалық тотығуын жүргізетін реакторының материалды балансын құрастыру қажет. Метанолдың спиртті- ауа қоспасындағы мөлшері 15% об. Метанолдың өзгеру дәрежесі 70%. Есептеді 1,5 т дайын өнімге есептеу қажет.

6 Колчеданды жаққанда алынған күйдіргіш газдағы күкірт қостотығының максималды мөлшерін есептеу қажет, егер пешке келетін ауаның түгел оттегі күйдіруге жұмсалған болса.

2 SO₂-нің SO₃-ке дейінгі каталикалық тотығуының физика-химиялық негіздерін сипаттау. Процестің катализаторлары. Жанама аппараттар. Катализатор қабаты ілінген болатын жанама аппараттардың сызбасын көрсету.

3 Келесі құрамды метанолды өндіруде: СН₃ОН – 93%, Н₂О – 6%, қоспалар 1% қолданылатын ауаның (О₂ –21%, N₂ – 79%) және келесі құрамды табиғи газдың: СН₄ – 98%, N₂ – 2% шығын коэффициентерін есептеу қажет. Метанның конверсиялану дәрежесі 87%, метанолдың шығуы теориялық мүмкіннен 15%.

4 Темір кенінен (Fe₂O₃) алуға болатын, құрамында 95% темір бар, шойынның мөлшерін анықтау қажет. Кеннің шығыны 5 тонна, ал кеннің өзгеру дәрежесі 61%.

5 5 тонна кәдімгі шыны өндірудің материалды балансын құрастыру қажет. Әк таста 10% қоспалар бар, келесі құрамды сода (%масс.): Nа₂СО₃ – 93%; NаНСО₃ - 6% қолданылады; басқа қоспалар – 1%. Сода мен әк тастың өзгеру дәрежелері 81% және 85%. Есептеу үшін кварцты құм қоспаларсыз деп аламыз. Кәдімгі шыны өндірісінде шикізат ретінде кварцты құм, сода және әк тас қолданылады.

6 Колчеданды шаңтүрлі күйдіретін пештің диаметрі 4,2 м, биіктігі 8 м, ал интенсивтігі 1000 кг/(м³*сут), пештің өнімділігін есептеу қажет.

2 Күкірт қышқылы өндірісіндегі күкіртті ангидридті газдық қоспадан абсорбциялаудың физика-химиялық негіздерінің сипаттамасы. Процестің аппаратуралық безендірілуі.

3 Этанолдың 3,2 тоннасын өндіруге қажетті этан мен су буының шығын коэффициенттерін есептеу қажет. Этанның өзгеру дәрежесі 29%, этиленнің шығуы теориялық мүмкіннен 85%, этанолдың шығуы теориялық мүмкіннен 41%. Дайын өнімнің құрамында 25% этанол бар.

4 Кальций карбонатынан алуға болатын, құрамында 80% СаО бар, күйдірілген әктің массасын анықтау қажет. Карбонат шығыны 810 кг. Кальций карбонатының өзгеру дәрежесі 76%.

5 Азот қышқылының 7,5 тоннасын өндірудің материалды балансын құрастыру қажет. Аммиакты-ауа қоспадағы аммиактың мөлшері 6%об. Аммиактың тотығу дәрежесі 97%.

6 Пештің интенсивтігін, немесе тәулігіне пештің астының 1 м²-да жағылатын колчеданның мөлшерін (45 %-ке қайта есептегенде) анықтау қажет, егер пештің негізгі астының ауданы 17,7 м² болса. КС-200 (ҚҚ) пешінде 1 сағатта, құрамында 40% күкірт бар колчеданның 10 тоннасы жанады.

2 Күкірт қышқылын нитрозалы әдіспен өндірудің химиялық және құрылымдық схемасының сипаттамасы.

3 Күкірт қышқылының 1 тоннасында 40% S болғандағы колчедан шығынын есептеу қажет. Күкірт қышқылын өндіру кезінде S және SO₂-нің жоғалулары 3%-тен болса, ал абсорбциялану дәрежесі 98%-ті құраса.

4 NaCl-ды алуға қажетті, құрамында 70% НСl бар газдың шығын коэффициентін есептеу қажет. Хлорсутектің өзгеру дәрежесі 65%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 43%-ті құрайды.

5 3,3т ТiО₂ өндірісінің материалды балансын құрастыру қажет. Ильменитті кеннің құрамы (%масс.): FеТiО₃ – 74%; Fe₂О₃ - 24%; басқа қоспалар – 2%. FеТiО₃-дің өзгеру дәрежесі 77%. Өндірісте 76%-ті күкірт қышқылы қолданылады.

6 Пешке еңгізілген ауаның барлық оттегі күйдіруге жұмсалғандағы, колчеданды күйдіргенде алынған күйдіргіш газдың құрамындағы күкірт қостотығының максималды мөлшерін есептеу қажет. Ауа 50 %-тік артықшылықпен алынады.

2 Азот өнеркәсібінің қазіргі заманғы күйі мен даму перспективаларын сипаттау. Азот өнеркәсібінің шикізаты. Азотты фиксациялау әдістері.

3 Егер СаС₂-нің өзгеру дәрежесі 75%, ацетиленнің шығуы теориялық мүмкіннен 71%, ал ацетальдегидтің шығуы теориялық мүмкіннен 69% болса, сонда 2 тонна ацетальдегид өндірісіндегі судың және құрамында СаС₂ – 81%, СаО – 13%, С – 6% бар техникалық кальций карбидінің шығын коэффициенттерін есептеу қажет

4 2,4 тонна пириттен қанша тонна 98% Н₂SО₄-ті алуға болады. Пириттің өзгеру дәрежесі 71%.

5 Өндірісте құрамында 98,5% (масс.) – NaCl бар ас тұзы және құрамында 7% (масс.) қоспалар бар купорос майы қолданылатын, 3,4т Na₂SO₄-тің тұздық-сульфатты өндірісінің материалдық балансын құрастыру қажет. Тұздың және купорос майының ыдырау дәрежесі 91% және 85%.

6 Күкіртті жағатын пешке берілетін ауаның теориялық мөлшерін есептеу қажет. Күкірт қышқылын өндіруде шикізат ретінде келесі құрамды 1-ші сортты күкірт қолданылады: S – 99,6%; As – 0,01%; H₂O – 0,2%; күл – 0,19 %. Күйдіретін газда 12% (об.) SO₂ бар.

2 Технологиялық газдарды СО₂-ден тазарту әдістерін сипаттау.

3 Егер оксидтің өзгеру дәрежесі 63%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 79% болса, сонда фосфор қышқылының 1 тоннасын алудағы фосфор оксиді (V) мен судың шығынын есептеу қажет.

4 Егер күкірт қышқылының өзгеру дәрежесі 81%, цинк сульфатының шығуы теориялық мүмкіннен 73%, ал дайын өнімнің шығуы теориялық мүмкіннен 69% болса, сонда цинк гидроксидін алуға қажетті Zn және 96% Н₂SО₄-тің шығын коэффициенттерін есептеу қажет. Есептеуді гидроксидтің 700 кг-на орындау қажет.