Жалпы жертанудан практикалық сабақтарының жоспары

№3 практикалық жұмыс

Материал мен құралдар: миллиметрлік қағаз; қазақстанның физикалық картасы; дүние жүзінің физикалық картасы; дүние жүзінің кескін картасы;

1. 
   Гидросфера ұғымына анықтама беріп, оның негізгі бөліктерін сипаттап беріңдер.
   
2. 
   Жерасты сулары қалай пайда болады?
   
3. 
   Жату ерекшелігіне байланысты жерасты суларын қалай бөледі.
   
4. 
   Жерасты сулары химиялық құрамына байланысты қалай бөлінеді?
   
5. 
   Өзен, бастау, саға дегеніміз не?
   
6. 
   Өзен жүйесі, өзен алабы, суайрық дегеніміз не?
   
7. 
   Сабасына түсу, су тасу(половодье), қайту (паводок) дегеніміз не?
   
8. 
   Өзендердің негізгі қоректену типтері?
   
9. 
   Көл дегеніміз не?
   
10. 
    Көлдің қалыптасуы үшін қандай жағдайлар қажет?
    
11. 
    Шығу тегі бойынша өзендерді қалай бөледі?
    
12. 
    Көл теңізден қалай ажыратылады?
    
13. 
    Мұздықтар қалай және қай жерлерде қалыптасады?
    

1. 
   Төмендегі 4 және 5 кестелерді талдап, мына сұрақтарға жауап беріңдер.
   

2. 
   Әлемдік су айналымының сызбасын жасаңдар. Бағандық диограммамен жауын – шашын мөлшері мен буланудың арақатынасын көрсетіңдер:
   

3. 
   Физикалық картаны пайдалана отырып өз қалауларың бойынша кез келген бір өзеннің ұзындығын анықтаңдар?
   
4. 
   6 кесте мәліметтерін пайдалана отырып Еділ өзенінің бастауынан сағасына дейінгі профильін түсіріңдер. Абсцисс осінде арна кескіндерінің арақашықтығы көрсетілсе, ординат осінде биіктік көрсетіледі. Біршама қолайлы масштаб: горизонтальды 1:100 000 000(5 000 000), вертикальды 1:2000 (1:1000). Арна үлескілерінің құламалылығымен (падение), еңкіштігін (уклон) есептеңдер?
   

5. 
   7- кестені пайдалана отырып жер шарындағы ірі көлдердің максимальды тереңдіктерінің бағандық диаграммасын жасаңдар?
   

6. 
   8 –кесте мәліметтерін пайдалана отырып әр түрлі ендіктердегі қар сызығы биіктігінің графигін салыңдар. График салу үшін абсцисс осінде географиялық ендікті, ординат осінде қар сызығының биіктігін белгілеңдер.Горизонталдық масштабы: 1см -5⁰, вертикальдық: 1см – 300м. Ендіктер бойынша қар сызығының әр түрлі орналасуының себептерін түсіндіріңдер?
   

№4 практикалық жұмыс

1. 
   Литосфера ұғымына анықтама беріп, оның құрылысын сипаттап беріңдер.
   
2. 
   Жердің тарихын қандай дауірлер мен кезеңдерге бөлеміз?
   

1. 
   Дүние жүзінің кескін картасында: мұхиттардың шекарасын, олардың терең жерлерін; Еуропа мен Азияның шекарасын, материктердің шеткі нүктелерін түсіріңдер.
   
2. 
   9 –кесте мәліметтерін пайдалана отырып, Жердегі әр түрлі биіктіктер мен тереңдіктерді алып жатқан аудандардың гипсографиялық қисық сызығын жасаңдар? Гипсографиялық қисық сызықты бағандық диаграмма жасаудан бастаған жөн. Миллиметрлік қағазда нөлден жоғары қарай биіктікті, төмен қарай тереңдікті (ұсынылатын масштаб1см – 100м) белгілеңдер. Бағандық диаграммалардың ені алып жатқан биіктіктің (тереңдіктің) ауданының масштабына сай келуі тиіс (ұсынылатын масштаб 1см – 25 млн км²). Сызбада сол жақтан оңға қарай биіктік азаяды, ал тереңдік керісінше өседі. Қара қарандашпен сызылған диаграммада биіктік бағандардың сол жақ бұрыштарын, төменгілердің оң жақ бұрыштарын қосыңдар.
   

3. 
   10 – кесте мәліметтерін пайдалана отырып, материктердің ауданының, олардың орташа биіктіктерінің және максимальды биіктіктерінің бағандық диаграммасын жасаңдар. Бағандық диаграмма жасау үшін келесі масштабтар ұсынылады: 1) материктердің аудандарының диаграммасы үшін 1см - 6 млн км²; 2) материктердің орташа биіктіктерінің диаграммасы үшін 1см – 200м; 3) материктердің максимальды биіктіктері үшін 1см – 1000м.
   

№5 практикалық жұмыс

1. 
   Биосфера деп нені айтамыз?
   
2. 
   Басқа жер қабықтарынан биосфера несімен ерекшеленеді?
   
3. 
   Биосфераның шекарасы қандай?
   
4. 
   Неліктен табиғатта үнемі зат айналымы жүріп тұрады?
   
5. 
   Биосфераны құруда тірі организмдердің рөлі қандай?
   
6. 
   Топырақ дегеніміз не?
   
7. 
   Топырақ қандай негізгі бөліктерден тұрады?
   
8. 
   Топырақтың механикалық құрамы неге негізделген?
   
9. 
   Топырақтың негізгі горизонттарын қысқаша сипаттап беріңдер.
   
10. 
    Қазақстанның негізгі топырақ типтерін атаңдар?
    
11. 
    Шымды – күлгін топырақ пен қара топырақтарды өзара салыстырыңдар?
    
12. 
    Адам биосфераға қалайша әсер етеді?
    
13. 
    Топырақты қорғау шараларын атаңдар?
    

1. 
   Атмосералық ауаны қорғау
   
2. 
   Су ресурстары және оларды қорғау
   
3. 
   Балық ресурстарын қорғау
   
4. 
   Топырақты қорғау
   
5. 
   Жер қойнауын қорғау
   
6. 
   Ормандарды қорғау
   
7. 
   Жануарларды қорғау
   

№6 практикалық жұмыс

1. 
   Географиялық қабықтың құрылысы.
   
2. 
   Табиғаттағы зат айналымы.
   

1. 
   Географиялық қабықтың вертикальдық құрылысының сызбасына қарап (1 – сурет), оның шекарасын, қай жерлерден төменгі, қай жерлерден жоғарғы шекарасы өтетінгін, оның құрамына басқа қандай қабықтардың бөліктері кіретіндігін анықтаңдар? Ол қандай компоненттерден тұрады? Табиғат компоненті дегеніміз не? Табиғат компоненттерін атаңдар? Әр түрлі табиғат кешендеріне мысалдар келтіріңдер?
   

1- базальттық қабат; 2- граниттік қабат; 3- стратосфера және желдету қабаты (кора выветривания); 4- мұхит түбінің базальты; 5- биомассасы төмен аудандар; 6- биомассасы жоғары аудандар; 7- мұхит сулары; 8- теңіз мұздары; 9- континентальдық беткейлердің терең қабаттық бұзылулары; 10- географиялық қабықтың шекаралары. Алисов Б.П. бойынша географиялық белдеулер: А –арктикалық; СА – субарктикалық; У – қоңыржай; СТ – субтропиктік; СЭ – субэкваторлық; Э – экваторлық; Т – тропиктік; САн – субантарктикалық; Ан – антарктикалық.

2. 
   Келесі сұрақтарды қамти отыра «Зональдылық географиялық қабықтың маңызды заңдылығы» тақырыбында баяндама жазыңдар:
   

1. 
   зональдылық түсінігін анықтаңдар;
   
2. 
   зональдылық себептері;
   
3. 
   зональдылық туралы түсініктің даму тарихы;
   
4. 
   салалық және кешендік зональдылық;
   
5. 
   географиялық қабықтың зоналық дифференциациясы – географиялық белдеу, зона, подзона, оларды бөлу принциптері. Әлемдік мұхиттағы зональдылық және оның көрініс беру ерекшеліктері;
   
6. 
   зональдылықтың адам өмірі мен қызметіне әсері.
   

3. 
   Тақырып бойынша тест құрастыру.
   
4. 
   Сөздік жұмыс.
   

1. 
   Географиялық орта түсінігі.
   
2. 
   Табиғатқа анропогендік фактордың ықпалы.
   

1. 
   Реферат дайындау
   
2. 
   Осы тақырып бойынша тест дайындау.
   
3. 
   Сөздік жұмыс.