Жас ғалымдар, магистранттар, студенттер мен мектеп оқушыларының «хxi сәтбаев оқулары»
жүктеу/скачать 4.43 Mb. Pdf көрінісі
|
| «XXI Сәтбаев оқулары»
«СТУДЕНТТЕР» сериясы Ертіс алқабында сұңқылдақ аққулардың (Cygnus cygnus) ұя салуы үшін толып жатқан көлдер түрінде көптеген қолайлы жерлер бар, бірақ сәтті көбеюге сыбырлақ аққулар (Cygnus olor) санының көбеюі кедергі келтіреді, өйткені сұңқылдақ аққудың басқа жұптарының болуын төзбейді (Соломатин, Шаймарданов, 2005). Ақбас үйректің (Oxyura leucocephala), сұңқылдақ аққулар (Cygnus cygnus) сияқты, қорықтың аумағында көбею үшін қолайлы жағдайлар бар, бірақ диапазондағы санның азаюының жалпы тенденциясына байланысты ұя салуды тіркеу жағдайлары аз. Осылайша, жайылмалық фитоценоздардың гетерогенділігі, әртүрлі су экожүйелерінің болуы және табиғатты қорғау мәртебесін іске асыру «Ертіс өзені жайылмасы» қорықшасының аумағында Қазақстанның авифауны үшін сирек кездесетін құс түрлерінің табысты мекендеуі үшін алғышарттар болып табылады. Павлодар Ертіс аймағындағы ақ құйрықты бүркіт (Haliaeetus albicilla) тек қорықтың аумағында ұя салады. Бір-бірінен 15 км қашықтықта жалғыз ұялар кездесетін алқапта өте сирек кездеседі. Қарабас өгізшағала (Ichthyaetus ichthyaetus) негізінен облыстың ірі тұзды көлдерінде ұя салады, сонымен қатар көбею кезеңінде Ертіс өзенінің алқабының тұзды су қоймаларында кездеседі. Ертіс өзеніндегі қарақұстың (Aquila heliaca), әсіресе көктемде, айқын ұшуы бар. Алайда, оның жергілікті ұя салуы екі-үш ұядан аспайды. Жайылмадағы тарғақ (Vanellus gregarius) әлсіз ұшуына ие, ұя салу оның солтүстік және оңтүстік бөліктерінде, дала аймақтарында, өсімдіктері жоқ шөлді жерлерде байқалады. Осылайша, жайылмалық фитоценоздардың гетерогенділігі, әртүрлі су экожүйелерінің болуы және табиғатты қорғау мәртебесін іске асыруы «Ертіс өзені жайылмасы» қорықшасының аумағында Қазақстанның авифауны үшін сирек кездесетін құс түрлерінің табысты мекендеуі үшін алғышарттары болып табылады. Сонымен бірге, ұя салатын жерлерде негізгі биотоптардың антропогендік трансформациясы, құстарды тікелей қудалау, қыстаулар мен қоныс аудару кезіндегі өлім-жітім және басқа да бірқатар шектеулі факторлар нәтижесінде осы түрлер санының азаюына әсер етеді [3, 109 б.]. ӘДЕБИЕТТЕР 1 Н. Т. Ержанов, В. А. Камкин, А. В. Убаськин, К. Т. Суханкулов: Биологические разнообразие растительного и животного мира природного резервата «ЕРТЫС ОРМАНЫ» и его рациональное использование: Павлодар, 2012 г. – 86-89 с. 2 С. М. Резниченко: Орнитофауна Баянаульского национального парка и сопредельных территорий: с. Щербакты, Павлодарская об., 2020 г. – 696 с. 3 Чикин С. А., Убаськин А. В.: «Краснокнижные» виды птиц в заказнике «ПОЙМА РЕКИ ИРТЫШ»: Современное состояние и перспектива развития сети особо охраняемых природный территории в промышленно развитых регионах: Нижневартовск, 2017 г. – 109-112 с. жүктеу/скачать 4.43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|