AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ
Sayı: 32
Eylül – Ekim 2012
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası
Kırgız – Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat – KIRGIZİSTAN
http://www.akademikbakis.org
8
III - кезең, гигиеналық - медицина тəжірибелерінің қорытындысы. Ауру
түрлерінің алдын алу мүмкіндіктеріне байланысты əлеуметтік, гигиеналық,
психологиялық деңгейде денсаулықты сақтау жəне нығайту іс-əрекеттері жүйесін
жасау жөніндегі ғылыми түсініктер дамыды.
IV - кезең, клиникалық-медицина тəжірибелерінің қорытындысы - адам
организмінің ауру түрлерінің, олардың себептері, емдеу жолдарының зерттелуі,
сауықтыру мүмкіндігінің анықталуы.
V - кезең, классикалық кезең адам денсаулығының маңыздылығы, оны алдың
алуы, сақтау қажеттілігі жөніндегі ой пікірлердің дамуы. (Гиппократ, Əбу Əли Ибн
Сина жəне т.б.) [5].
Кезінде Əбу Əли Ибн Сина (980 - 1037 ж.) өзінің "Дəрігерлік ғылым ережелері"
еңбегінде, ұзақ өмір сүрудің тиімді жолы, ауруды емдеу жолы емес, денсаулықты
сақтау мен нығайту екенін атап көрсеткен болатын. [4].
Біздің көзқарасымызша, "Салауатты өмір сүру салтына" 3 идея негіз бола алады:
“дене үйлесімділігі”, “жан тазалығы”, “ақыл-ойдың айқындылығы”. Бүл үшеуі тəрбие
жүмысының мақсатын анықтау мен оны ұйымдастырудың негізгі қазығы, дінгегі жəне
жастардың өзін-өзі тəрбиелеуінің жетекші бағыты болуы тиіс. Ол үшін мұғалімнің өзі
осы идеяның маңызды жетекшісіне айналуы тиіс. Ол өзінің педагогикалық əрекетін
"Ақиқат, Жақсылық, əдемілік" заңына байланысты атқаруы жəне соған сай өзі де өмір
сүре білуі тиіс. Сонда ғана ол ақиқат дүниеге айнала алады.
Салауатты өмір сүру идеясы жəне əдістемесі бүкіл тəрбие жұмысының өзегіне
айналуға міндетті. Ол тəрбие процесінің нəтижесін жоғары көтереді. Ол үшін
тəрбиешілер салауатты өмір сүруді ынталандыру жəне оның жүйесін құруы қажет.
Ендігі жерде қарастыратын мəселе салауатты өмір сүрудің негізгі принципі - бұл
еш ауруға шалдықпай, дертке жеткізбей-ақ, алдын-ала мол денсаулық көзін ашу.
Баяғыда Лұқпан Хакімнің: "Өмірде байлық қымбат па, жоқ даңқ қымбат па?" – деп
сұраған екен. Ол біраз ойланып тұрып: "Байлық та, даңқ та адам баласын бақытты ете
алмайды. Біле білсендер ауру ханнан дені сау қайыршы бақытты. Ал бақыт дегеніміз
не? Əрбір адамзат өзінің күш-жігерін халқына, өз еліне, ұрпақ тəрбиесіне жұмсап,
ақылды, парасатты жəне денсаулығы зор болса ғана бақытты", - деген екен. Салауатты
болашақты ойлайтын болсақ, жастарды СПИД, ішімдік, есірткі, экологиялық зардаптар
секілді əр түрлі аурулардан сақтау қажет. Ал өсіп келе жатқан ұрпақтың денінің
саулығы, көңілінің сергек, осы бастан жат əдеттерден аулақ болып өсуі үшін қолда бар
мүмкіндікті пайдалана білуіміз жəне бұл мүмкіндіктер денсаулық саласында алдын алу
шарасын жүзеге асыратын жəне сауықтыру кешендері барысында орындалатын
жүйелерді дамыту қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |