Үйде оқытылатын балалар
жүктеу/скачать 6.75 Mb.
|
49
Негізгі білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақ әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлігілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) негізіндегі үйден оқыту 5-сынып 1) Түсіну және жауап беру: әдеби шығарманың фабуласы мен сюжеттік дамуы;кейіпкерлер портреті мен образы; шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту; әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясы. 2) Анализ және интерпретация:салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу; шығармадағы тілдік бейнелеу: теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы; эпикалық шығармадағы автор бейнесі; көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу. 3) Бағалау және салыстыру:шығарманың тарихи құндылығын бағалау; кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау; әдеби эссе; сыни хабарлама жазу. 1. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі: 1) «Керқұла атты Кендебай» ертегісі; 2) Дулат Бабатайұлы «О, Ақтан жас, Ақтан жас» өлеңі; 3) Ыбырай Алтынсарин «Атымтай Жомарт», «Дүние қалай етсең табылады?» әңгімелері; 4) Бердібек Соқпақбаев «Менің атым Қожа» хикаяты; 7-сынып: 1) Түсіну және жауап беру:әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау; әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау; кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау; көркем шығармадағы кейіпкер бейнесі, үзінділерді жатқа айту. 2) Анализ және интерпретация:шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру; эпикалық,поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесі; шығармадағы көркемдегіш құралдары: символ, синекдоха, эпифора, анафора, 50
3) Бағалау және салыстыру:кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемесі,тарихи және көркемдік құндылығын; әдеби жанр түрлерінің даму барысы, жаңашылдығы; шығарманы ұлттық құндылығы, әдеби эссе жазу; әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы сыни шолу жазу. 15. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі: 1) Қазтуған жырау «Қазтуғанның қонысымен қоштасуы»; 2) Жиембет жырау «Еңсегей бойлы Ер Есім»; 3) М.Әуезов «Көксерек»; 4) С.Сарғасқаев «Тәмпіш қара»; 5) Т.Әбдіков «Қонақтар»; 6) А.С.Пушкин «Ескерткіш». Оқу мақсаттарының жүйесі 20. Бағдарламада «оқу мақсаттары» сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, әріппен берілген белгі дағдыны (түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация, бағалау және салыстыру), әріппен қоса берілетін сандар бөлімшедегі оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 5.Т/Ж 1 кодында «5» - сынып, «Т/Ж» -түсіну және жауап беру дағдысы, «1» - оқу мақсатының реттік саны. 21. Бағдарламада «Қазақ әдебиеті» пәні бойынша жылдық жүктеме көрсетілген. Мұғалімдер бөлімдерді үйрету тәртібін немесе бөлім аясындағы оқу мақсаттарын және тиісті тоқсанды өз бетімен анықтауға құқылы. Мұғалімдер тақырыпты үйрену және оқу мақсаттарына жету үшін қажет уақыт санын өз бетімен анықтауға құқылы. Мұғалімдер біреуден артық оқу мақсатына жетуге бағытталған тапсырмаларды әзірлеуге құқылы. Оқу бағдарламасы мұғалімдерге сабақ/сабақтардың бірнеше мақсатына оқыту мақсатын қайта өзгерту мүмкіндігін береді, оларды орындау жиынтығында оқу бағдарламасынан оқу мақсатына жетуге алып келеді. 23. Осы оқу бағдарламасы негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Қазақ әдебиеті» оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының Ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. 16-кесте. «Қазақ әдебиеті» оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы. 5-сынып:
51
17-кесте.«Қазақ әдебиеті» оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы. 7-сынып:
52
«Шет тілі» оқу пәні (Ағылшын тілі) Тіл қарым-қатынастың маңызды құралы болып табылады. Тілсіз қоғамның өмір сүруі мен дамуы мүмкін болмайтын еді. Қазіргі таңда қоғамдық қарым-қатынаста, коммуникация құралдарындағы (жаңа ақпараттық технологияларды қолдану) өзгерістер оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін арттыруды талап етеді. Осының барлығы жалпы білім беретін оқу пәні ретіндегі «шет тілінің» мәртебесін арттырады. Шет тілінің негізгі бағдары коммуникативтік құзыретті қалыптастыру, яғни, адамдармен шет тілінде базалық деңгейде тұлғааралық және мәдениетаралық қарым-қатынасқа қабілеттілік және дайын болу. Жоғарыда айтылғандарға, сондай-ақ «Шет тілі» пәнінің ерекшелігіне байланысты ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды үйде оқыту мәселесі өзекті болып отыр. Сондықтан ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаларды оқытатын мұғалімге басынан бастап оқу әрекетін барынша жеңілдететін оқытудың дұрыс әдістерін таңдап алған жөн. Ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың психофизиологиялық ерекшеліктерін есепке ала отырып келесі әдістемелік қағидаларды сақтау керек: −балалардың қозғалмалы әрекетін қамтамасыз ету; −әрекет түрлерін жиі ауыстыру; −тілдік ортаға қосу; −енгізіліп жатқан құрылымдарды көп рет тыңдау; −материалды сабақтастыру және тұрақты қайталау; −шет тілі арқылы баланы жалпы дамыту, оның шығармашылық қабілеттерін ашу. Психикалық дамуы тежелген оқушылар репродуктивті қабылдау деңгейінде жұмыс істейді. Оларды оқытудағы негіз материалды пассивті механикалық есте сақтау болып табылдаы. Бұл балаларға ақыл-ой әрекетінің жеке тәсілдері, зияткерлік іскерліктерді меңгеру қиындық туғызады. Алайда мүмкіндігі шектеулі балаларға ағылшын тілінен сапалы білім алуға мүмкіндік беретін қажетті білім ортасы мен жағдайларды жасау, коммуникативтік, тілдік және мәдени құзыреттері бар жан-жақты дамыған тұлғаны дайындау алған білімді табысты әлеуметтену, ары қарай білім алу еңбектену үшін қолдануға 53 ықпал етеді. Бағдарламаны бейімдеу күрделі терминдер мен түсініктерді қысқарту арқылы жүзеге асады; бағдарламадағы негізгі мағлұматтар сараланып беріледі. Кейбір тілдік дәйектерді оқыту білім алушылар оларды негізгі белгілеріне сүйене отырып танитындай жүргізіледі. Басқа тақырыптар бойынша оқушылар тек жалпы түсінік алады. Тіл туралы бірқатар мәліметтерді білім алушылар тәжірибелік әрекет нәтижесінде біледі. Сондай-ақ, бұл балаларда жаңа қарапайым дағдылар баяу қалыптасады. Оларды бекіту үшін нұсқау мен жаттығуларды көп рет қайталау талап етіледі. Әдетте, алдымен олардағы машықтандырылған дағдылары бар базалық іскерліктер қайталанады, содан соң дайындалған негізге оқушылар өзіндік тәжірибелік әрекет кезінде түсінетін қажетті теория меңгеріледі. Сондықтан үйде оқыту бойынша жеке бағдарлама оқушыларда ағылшын тілінен мықты білім мен дағдыларды қалыптастыруды ескере отырып құрылады. Ұсынылатын үйде оқыту бойынша жеке бағдарламаның ерекшелігі: −үйде білім алушылардың жеке мүмкіндіктерін ескере отырып бейімделген оқу материалын құру логикасы; −балалардың психофизикалық ерекшеліктеріне байланысты қолданылатын дидактикалық материалды таңдау; −материалды берік меңгеру үшін сабақтарды жүйелеу. Ұсынылатын бағдарламаның маңызы: −лингвистикалық білімді меңгеру; −ерекше білім беруге қажеттілігі бар оқушылардың базалық деңгейде ауызша және жазбаша тілінің шетелдік мәдениетін меңгеру; −алған білімді тәжірибеде қолдана алуды қалыптастыру; −материалды саналы түрде меңгеруді қамтамасыз ету; −оқушыларда белсенді тілдік дағдылардың дамуы. Ағылшын тілін оқуға аптасына 1 сағат беріледі. Берілген уақытта оқушылар ағылшын тілінде мәтіндерді оқу дағдысын игеру, шет тіліндегі сөздік қорды толықтыру, шет тілінде қарапайым сөйлемдерді құру және айтуын қалыптастыру керек. Шет тілінен оқу бағдарламасының мазмұнын жоспарлау 5 және 6 сыныптарға арналған «Шет тілі (ағылшын тілі)» оқу пәнінің мысалында берілген. 18-кесте. Шет тілінен оқу бағдарламасының мазмұнын жоспарлау (5-сынып, апталық жүктемесі 1 сағат)
жүктеу/скачать 6.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||