«жеке қауіпсіздік» тақырыбындағы сабақтар • Мектепалды даярлық (4-5 жас)

211 
№ 3 САБАҚ. «ТАБЫСТЫҢ КҮМӘНДІ ТҮРЛЕРІ. ҚАЛАЙ 
АЛАЯҚТАРДЫҢ ТҰЗАҒЫНА ТҮСПЕУГЕ БОЛАДЫ?»
 
Сабақтың мақсаты: жас жеткіншектерге күмәнді табыс көздері туралы 
түсінік беру. 
Негізгі міндеттері: 
1. Оқушыларды күмәнді оңай табыс жайында ақпараттандыру.
2. Алаяқтардың басты белгілері туралы түсінік қалыптастыру.
3. Жауапкершілік арқалау. 
Материалдар мен ресурстар: 
Тақырыпқа байланысты бейнематериалдар мен ақпарат, ватмандар, «Өзіңізді 
алаяқтардан қалай қорғауға болады?» жадынамасын жасауға арналған маркерлер. 
Сабақтың барысы 
1. Кіріспе 
Күмәнді табыстардың түрлері туралы қысқаша баяндайды. Қосымша қаражат 
табуға шақыратын алаяқтардың басты белгілері мен таныстырады (1-қосымша). 
2. Негізгі бөлім (6 минутқа дейін) 
1. Әңгіме: жақында қандай жаңа алаяқтық тәсілдері пайда болды? 
Айтыңызшы, сіз бұл туралы не білесіз? 
2. Топтарда жұмыс істеу. «Өзіңізді алаяқтардан қалай қорғауға болады?»
Жыл сайын алаяқтар ақшаны алып тастаудың барған сайын күрделі 
схемаларын ойлап табады. Телефондар, компьютерлер және электрондық 
мұрағаттар сіз туралы көп нәрсені білуге мүмкіндік береді. Өзіңізді алдауға жол 
бермеңіз.
Егер сізге қоңырау шалса немесе сіз туралы бірдеңе білетін бейтаныс 
адамдар келсе, БҰЛ АЛАЯҚТАР БОЛУЫ МҮМКІН. СІЗ ЕСКЕРУ КЕРЕК 
ЖАҒДАЙЛАР: 
1. Егер сіз күтпеген жеңіс туралы SMS хабарлама алсаңыз, ойланыңыз! 
Нағыз ұтыс ойыны сіздің тарапыңыздан ақшалай төлемдерді білдірмеуі керек! 
Ақшаңызбен бөлісуге асықпаңыз! 
2. Сізге бейтаныс нөмірден қоңырау келіп, жақындарыңыз қиыншылыққа 
тап болды деп мазасыз дауыспен хабарлайды. Мәселені шешу үшін сізге үлкен 
ақша қажет. Алаяқтар осы схема бойынша жұмыс істейді! Ақпаратты тексеру 
үшін туыстарыңызға қоңырау шалыңыз. 
3. Емханадан хабарласып, сіз немесе сіздің туыстарыңыздың қауіпті ауруға 
шалдыққаны туралы хабарлайды. Алаяқтардың «қойылымының» күрделілігіне 
қарамастан (сіздің медициналық тарихыңыз, туысыңыздың аты-жөні, учаскелік 
дәрігердің тегі туралы айтуы мүмкін) бұл алаяқтық! Нағыз дәрігер телефон 
арқылы мұндай «жаңалықтарды» ешқашан жарияламайды! Ерте ме, кеш пе, 
алаяқтар тек қымбат дәрі немесе хирургия көмектесе алады дейді. СЕНБЕҢІЗ! 
БҰЛ АЛДАУ! 
4. Сіздің телефоныңызға белгісіз нөмірлерден қоңыраулар немесе 
хабарламалар келіп түседі, олар балаларға көмектесу немесе ұтып алған жүлдені 
алу үшін шотқа ақша салуды сұрайды. БҰЛ ӨТІРІК! 
5. Сізге әлеуметтік қызмет қызметкерлері келді. Алдыңғы есікті ашпас 
бұрын оларды жіберген ұйымға қоңырау шалыңыз. Алаяқтар қобалжыса, ал 

212 
нағыз жұмысшылар түсіністікпен қарайды. Ешқашан ақша, құндылықтар мен 
құжаттарды бермеңіз. 
Сізге бейтаныс адамдар келіп, дәрі-дәрмектерді, қоспаларды немесе басқа 
заттарды сатып алуды ұсынады. Біліңіз! Нағыз дәрі-дәрмектер мен тағамдық 
қоспалар (диеталық қоспалар) сатылмайды. Оларды тек мамандандырылған 
дәріханалардан сатып алуға болады. Оларды қолданар алдында дәрігермен 
кеңесу керек. 
Мұндай қоңыраулар, СМС-хабарламалар және бейтаныс адамдардың 
ұсыныстары түскен кезде:
- Сабырлы болыңыз. 
- Құқық қорғау органдарына дереу хабарлаңыз. 
- Ақпаратты тексеру үшін туыстарыңызға хабарласыңыз. 
Егер сіз немесе сіздің жақындарыңыз алаяқтардың құрбаны болса немесе 
сізге қарсы әрекет жоспарланған деп күдіктенсеңіз, дереу полицияға 
хабарласыңыз! 

жүктеу/скачать 3.59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: