Байланысу ақпараттары: мекен-жайы: Клочков көшесі, 66 үй, Қазақ тағамтану академиясы, Нутрициология кафедрасы, тел: 3752313.
1.1. Пәннің саясаты
Студенттер міндетті:
-
Оқу үрдісінде белсенді қатысу
-
Аудиториялық сабақтардың барлық түріне қатысу (дәріс, тәжірибелік сабақ)
-
Студент сабаққа әрқашан дайындалып келуі керек.
-
Бекітілген уақытта сабақ кестесіне сәйкес сабаққа қатысу
-
Студенттің 3 рет сабаққа кешігіп келуі 1 рет сабақ жібергенмен тең.
-
Сабаққа кеш қалмай келу
-
Сабақ барысында басқа жұмыспен айналыспау
-
Оқытушыларды құрметтей білуі керек
-
СӨЖ белгіленген мерзімде тапсыру, тапсырмаған жағдайда жалпы бағасы 25 пайызға төмендетіледі.
-
Мерзімдік бақылауды уақытында тапсырылмаса, қорытынды бақылауға жіберілмейді
-
Ұялы телефондарды сабақ кезінде міндетті түрде сөндіріп қою.
-
Кафедраның бағалы заттарына ұқыпты қарау
-
Таза ақ халатта сабаққа қатысу.
Жұмыс бөлімдерін орындамағанда айыптау шаралары: Студент жоғарыда атап көрсетілген міндеттерін орындамаған жағдайда, тәртіп кеңесі мен тәрбиелеу шаралары қолданылуы мүмкін.
2. БАҒДАРЛАМА
2.1 Кіріспе
Тиімді және толыққұнды тамақтану адамның жасына, жынысына, дене салмағына, еңбек түріне қарай, тағам рационында белоктар, майлар, көмірсулар, витаминдер, минералдық заттектердің өз-ара оңтайлы ара-қатынасын қарастыратын тамақтану. Асқазан – ішек ауруларында тағаммен емдеу науқастың толық ауруынан жазылуына немесе ремиссия кезеңіне жетуіне мүмкіндік жасайды. Емдәммен емдеудің негізгі көрсетілімі бұл ауру ағзаны аялау болып табылады. Асқазан – ішек жолдарының ауруларын емдәммен емдеудің негізгі ұстындары - толыққұнды тағаммен қамтамасыз етіп, асқыну процестерін баяулату, тамақтану тәртібін аз - аздан бөлу арқылы тағамдық заттектердің қорытылу және сіңірілуі үрдістерін жақсарту.
2.2 Пәннің мақсаты: Дұрыс тамақтану ұстындарына сүйене отырып, асқазан – ішек ауруларын заманауи тағаммен емдеу әдістерін және алдын алу шараларын студенттерге таныстыру.
2.3 Оқыту міндеттері:
1. Дұрыс, тиімді және үйлесімді тамақтану туралы білім дағдыларын толықтыру
2. Тамақтану концепциясы және асқазан – ішек жолдарын тағаммен емдеудің мақсатын таныстыру.
4. «Асқазан ішек жолдары ауруларын тағаммен емдеу» туралы нутрициология ғылымындағы жаңа жетістіктермен таныстыру.
2.4. Оқытудың ақырғы нәтижесі:
Білімді қалыптастыру:
-
Тиімді және үйлесімді тамақтану туралы білімін қалыптастыру
-
Негізгі тамақтану концепциялары туралы білімін қалыптастыру
-
Негізгі тағамдық заттектер және минералдық заттектер мен витаминдер туралы білімін қалыптастыру
-
Асқазан – ішек жолдарының аурулары туралы жалпы мәліметті білу
-
Денсаулық кодексінің ауруларға қолданылатын баптарын талдау
-
Диетология туралы жалпы түсінікті қалыптастыру
Дағдыларды қалыптастыру:
-
Тағам рационында негізігі тағамдық заттектерге сипаттама беру дағдыларын игеру
-
Тағам құрамында жетіспеушіліктерде тағамдық коррекция жүргізу дағдыларын талдау
-
Асқазан - ішек ауруларының жеке түрлерінде тағамдық коррекция жүргізу дағдыларын талдау
-
Асқазан мен ұлтабар ойық жараларында және дисбактериоз ауруларында тағамдық коррекция жүргізу дағдыларын талдау.
2.5 Пререквизиттер: ішкі аурулар
-
Постреквизиттер: интернатура пәндері
-
Тақырыптық жоспар
Барлық сағат
|
Тәжірибелік сабақ
|
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
Бақылау формасы
|
45
|
15
|
15
|
15
|
емтихан
|
Тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары
№
|
Тақырыбы
|
Сабақ өткізу формасы
|
Сағаты
|
1
|
Тиімді және тағаммен емдеу негіздері. Асқазан – ішек жолдарын тағаммен емдеу туралы заманауи ұғым.
|
Оқулық және әдістемеліктермен жұмыс жасау, ауызша сұрау
|
3
|
2
|
Асқазан, өңеш, ішек ауруларының жіті және созылмалы ауруларында емдәммен емдеу. Асқазан операциясынан кейінгі қолданылатын тағаммен емдеу ұстындары
|
Оқулық және әдістемеліктермен жұмыс жасау, ауызша сұрау
|
3
|
3
|
Асқазан мен ұлтабардың ойықжара ауруларында тағаммен емдеудің негізгі ұстындары. Операциядан кейін дамыған постгастрорезекциялық синдромы бар науқасты тамақтандыру ерекшелігі.
|
Ситуациялық есептер мен тестерді шешу
|
3
|
4
|
Балалардағы асқазан – ішек жолдарының ауруларын тағаммен емдеу ерекшелігі.
|
Оқулық және әдістемеліктермен жұмыс жасау, ауызша сұрау
|
3
|
5
|
Балалардағы ішек ауруларын тағаммен емдеу (дисбактериоз, сальмонеллез, стафиллококкты энтероколиттерде тағаммен емдеу ерекшелігі.
|
Ситуациялық есептер мен тестерді шешу
|
3
|
|
Барлығы:
|
15
|
Оқытушының студенттерімен өзіндік жұмысы (ОСӨЖ)
№
|
Тақырыбы
|
Сабақ өткізу формасы
|
Сағаты
|
1
|
АІЖ аурулары бар науқастарға тағам рационын құрастыру
|
Ситуациялық есептер мен тестерді шешу
|
3
|
2
|
Жұтқыншақ және ішек ауруларда тағам рационын құрастыру ерекшелігі
|
-
|
3
|
3
|
12- елі ішектің және асқазанның ойық жарасында кезінде тамақтануында түзету жүргізу
|
Ситуациялық есептер мен тестерді шешу
|
3
|
4
|
АІЖ аурулары бар балаларда тағам рационын құрастыру ерекшелігі
|
-
|
3
|
5
|
Балалардағы ішек ауруларында (дисбактериоз, сальмонеллез, стафиллококкты энтероколит кезінде тамақтануында түзету жүргізу
|
Ситуациялық есептер мен тестерді шешу
|
3
|
|
Барлығы:
|
15
|
Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары
№
|
Тақырыбы
|
Сабақ өткізу формасы
|
Сағаты
|
1
|
Тамақтану концепциясының қазіргі кездегі ғылыми жетістіктері
|
Реферативтік баяндама, презентация
|
3
|
2
|
Дұрыс тамақтану пирамидасы туралы мағлұмат
|
Реферативтік баяндама, презентация
|
3
|
3
|
Емханаларда асқазан - ішек ауруларында қолданылатын емдәм түрлері
|
Реферативтік баяндама, презентация
|
3
|
4
|
Жеңілдетілген емдәмдер түрлері
|
Реферативтік баяндама, презентация
|
3
|
5
|
Асқазан - ішек жолдарына хирургиялық операциялардан кейінгі қолданылатын емдәм түрлері
|
Реферативтік баяндама, презентация
|
3
|
|
Барлығы:
|
|
15
|
2.8 Оқыту және сабақ беру әдістері: ауызша сұрау, пікірталас, дөңгелек үстел, конференциялар, ролдік ойындар т.б.
-
Тәжірибелік сабақтар: оқытушымен бірге теориялық материалды талдау; оқу әдебиеттермен жұмыс істеу, тапсырмаларды орындау (сұрақтарға жазбаша жауап беру, кестелерді толтыру және т.б.); тест жүргізу; ауызша сұрау.
-
Студенттердің өзбетінше жұмысы - әдебиеттермен, интернет-ресурстармен, электронды тасымалдаушылардағы оқу және ғылыми материалдармен жұмыс істеу, тақырыптық рефераттар мен презентациялар дайындау.
2.9 Білім мен дағдыларды бағалау әдістері
№
|
Тақырыбы
|
Компетенцияларды бағалау әдістері
|
Когнитивтік (білім)
|
Операцио
нальды
(тәжірибелік дағдылар)
|
Аксиоло
гиялық
(коммуникативті)
|
Құқықтық
|
Өзін-өзі жетілдіру
|
1
|
Тиімді және тағаммен емдеу негіздері. Асқазан – ішек жолдарын тағаммен емдеу туралы заманауи ұғым.
|
Сұрау (блиц, ауызша, жазбаша, тест түрінде)
|
Энергия шығындарын есептеу
|
|
Закон «об охране здоровья граждан РК»
|
|
2
|
Асқазан, өңеш, ішек ауруларының жіті және созылмалы ауруларында емдәммен емдеу. Асқазан операциясынан кейінгі қолданылатын тағаммен емдеу ұстындары
|
Сұрау (блиц, ауызша, жазбаша, тест түрінде)
|
АІЖ аурулары бар науқастарға тағам рационын құрастыру
|
Науқастың нақты тамақтануын сұрау арқылы өткізу
|
«ЕПМ тағаммен емдеуді ұйымдастыру туралы» № 343 бұйрық
|
|
3
|
Асқазан мен ұлтабардың ойықжара ауруларында тағаммен емдеудің негізгі ұстындары. Операциядан кейін дамыған постгастрорезекциялық синдромы бар науқасты тамақтандыру ерекшелігі.
|
Сұрау (блиц, ауызша, жазбаша, тест түрінде)
|
Ойық жарасы бар науқастарға дастархан мәзірін құрастыру
|
|
|
|
4
|
Балалардағы асқазан – ішек жолдарының ауруларын тағаммен емдеу ерекшелігі.
|
Сұрау (блиц, ауызша, жазбаша, тест түрінде)
|
АІЖ аурулары бар балаларға тағам рационын құрастыру
|
|
|
|
5
|
Балалардағы ішек ауруларын тағаммен емдеу (дисбактериоз, сальмонеллез, стафиллококкты энтероколиттерде тағаммен емдеу ерекшелігі.
|
Сұрау (блиц, ауызша, жазбаша, тест түрінде)
|
Ішек аурулары бар науқастарға түзету енгізудің әдістері
|
|
|
Ахбарат іздеу, реферативтік баяндаманы дайындау және қорғау.
|
Күнделікті бақылау t –компетенция бойынша бағалау деңгейі
t =(Z+N+K+P+S)/n
мұндағы n –берілген тапсырмаға компетенция
Z: z1+z2+…+zn – білімі үшін баға
N: n1+n2+…+nn – дағдылар үшін баға
K: k1+k2+…kn –коммуникативті компетенция үшін баға
P: p1+p2+…+pn – құқықтық компетенция үшін баға
S: s1+s2+…sn – СӨЖ бағасы
Барлық компетенция 100 баллмен есептеледі
Дәстүрлік жүйе бойынша баға
|
Критерий
|
Балл
|
«А» 4
|
Сабаққа қатысуы,ауызша сұрау кезіндегі толық баға.тест жұмысынан 95-100% барлық тапсырманы орындаған жағдайда
|
95-100 б.
|
«А-» 3,67
|
Сабаққа қатысуы,ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген,тест жұмысынан «90-94%», тапсырма толық орындалмаған жағдайда
|
90-94 б.
|
«В+» 3,33
|
Сабаққа қатысуы,ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген,тест жұмысынан «85-89%,тапсырма толық орындалмаған жағдайда
|
85-89 б.
|
«В» 3,0
|
Сабаққа қатысуы,ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген,тест жұмысынан «80-84%», тапсырма толық орындалмаған жағдайда
|
80-84 б.
|
«В-» 2,67
|
Сабаққа қатысуы,ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген,тест жұмысынан «75-79%», тапсырма толық орындалмаған жағдайда
|
75-79 б.
|
«С+» 2,33
|
Сабаққа қатысуы,ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген,тест жұмысынан «70-74%»
|
70-74 б.
|
«С» 2,0
|
Сабаққа қатысуы, тест жұмысынан «65-69%» ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген, тапсырма толық орындалмаған жағдайда
|
65-69 б.
|
«С-» 1,67
|
Сабаққа қатысуы, тест жұмысынан «60-64%» ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген, тапсырма толық орындалмаған жағдайда заданий
|
60-64 б.
|
«D+» 1,33
|
Сабаққа қатысуы, тест жұмысынан «55-59%», ауызша сұрау кезіндегі қате жіберген, тапсырма толық орындалмаған жағдайда
|
55-59 б.
|
«D-» 1,0
|
Сабаққа қатысуы, тест жұмысынан «50-54%», тапсырма орындалмаған жағдайда
|
50-54 б.
|
«F» 0
|
Сабаққа қатысуы , материалды білмей ,тапсырма орындалмаған жағдайда
|
0-49 б.
|
|
Сабаққа қатыспаған жағдайда
|
0 б.
|
Аралық бақылау –r жалпы саны –өткізілу түрі политикалық тәртіп бойынша анықталады .
Жіберілу рейтингі бойынша студенттің қорытынды бағасы 60 % кем болмау керек, мына формуламен анықталады :
R1= (t+r1+r2)/*0.6
мұндағы , t – Күнделікті бақылау мұндағы
r1 – бірінші рейтинг
r2 – екінші рейтинг
Қорытынды бақылау – емтихан,екі этап бойынша
-
тест тапсырмасы
-
ауызша сұрау (билет сұрақтары, практикалық дағдылар )
Е = (Е1+Е2)/2*0,4
мұндағы , Е1 – емтиханның 1 этап бойынша балл
Е2 –емтиханның 2 этапы бойынша балл
Қорытында баға жіберілу рейтингі бойынша жиналады және қорытынды бақылау бойынша
I= Rx0.6 + Ex0.4,
мұндағы , I –қорытынды баға
R –жіберілу рейтингі бойынша баға
Е –қорытынды бақылау бойынша баға (емтихан қорытындысы)
Қорытынды рейтинг бағасының 60% жіберілу рейтингіден 40% қорытынды бақылау бағасынан тұрады.
Емтиханды жүргізу және бағалау технологиясы
Қорытынды бақылаудың ең жоғарғы пайыздық мөлшері 100 %-ға сәйкес келеді. Қорытынды бақылауда емтихан алушы студенттің білімін өлшеу құралдары арқылы бағалап, қорытынды бақылаудың (Е) бағасын емтихан ведомостына қояды. Ауызша сұрау арқылы қорытынды бақылауды өлшеу құралы (билет бойынша емтиханда, билетте 3 сұрақ)
№
|
Жұмыстың орындалу сапасы
|
Баға диапазоны
|
1
|
Орындалған жоқ. Себепсіз емтиханда болмауы
|
0%
|
2
|
Әрбір сұрақ бойынша білімінің бағасы
|
0-30%
|
3
|
Қосымша сұрақтардың бағасы
|
0-10%
|
|
Барлығы:
|
0-100%
|
Тестілеу түрінде қорытынды бақылауды өлшеу құралдары
Емтиханда студентке 50 тест тапсырмалары беріледі, яғни әрбір тапсырма 2 балға немесе пайызға сәйкес келеді.
№
|
Жұмыстың орындалу сапасы
|
Баға диапазоны
|
1
|
Орындалған жоқ. Себепсіз емтиханда болмауы
|
0%
|
2
|
Әрбір дұрыс жауаптың бағасы
|
2%
|
|
Барлығы:
|
0-100%
|
2.10 Ұсынылатын әдебиеттер
Негізгі:
-
Педиатрияда тағаммен емдеу. Т.Ш. Шарманов басқаруында. 2010ж. 332бет
-
Питание - важнейший фактор здоровья человека. Торегельды Шарманов. Алматы: Асем-Систем, 2010. -158-212 стр.
-
Формула здоровья. Алмаз Шарман. Алматы. Атамура 2008г.с.37-39.
-
Руководство по лечебному питанию детей. / Под ред. К.С. Ладодо - М.: Медицина 2000г. -384с.
-
Лечебное питание в педиатрии. /Под ред. Т.Ш. Шарманова. Алматы - 2006г. стр.78-105.
-
Казахстан в контексте глобальных проблем питания - Т.Ш. Шарманов. Алматы ТОО Баспа, 2000г. с. 91-117.
-
Алматинский рубеж мирового здравоохранения Торегельды Шарманов. Алматы -Вашингтон – Женева 2008г. с.143-149.
-
«О профилактике анемии, йододефицита и дефицита витаминов у школьников» Тажибаев Ш.С., Оспанова Ф.Е., И др. 2010г. 193 стр.
-
Казахстан в контексте глобальных проблем питания.- Т.Ш. Шарманов. Алматы. ТОО Баспа, 2000г. с. 91-117.
-
Тағаммен емдеу. /Под ред. Т.Ш. Шарманова. Алматы 2002ж. Оқу әдістемелі құрал.3-178б
Қосымша:
-
Смолянский Б.Л., Лифляндский В.Г. Диетология. Новейший справочник для врачей. СПб.: Сова; М.: Изд-во Эксмо, 2003. С. 152-158, 235-247, 284-305, 327-352, 703-758.
-
Пилат Т.Л., Шарманов Т.Ш., Абдуллабекова Р.М., Костенко В.В. Основные принципы фармаконутрициологии (Биологически активные добавки к пище). Астана-Алматы-Шымкент, 2001. С.13-54, 62-63.
-
Шарманов Т.Ш. Казахстан в контексте глобальных проблем питания. Алматы, 2000. С.6-12, 143-151.
-
Королев А.А. Гигиена питания. М. Медицина, 2006. С. 12-21, 22-156, 216-219, 227-231, 236-240, 242-244.
-
Под ред. Мартинчик А.Н., Королев А.А., Трофименко Л.С. Физиология питания, санитария и гигиена. М.: Мастерство: высшая школа, 2000. С. 6-8, 78-79, 85-88, 124-129, 137-143.
-
Под ред. В.А. Конышев; Все о правильном питании.М.: Олма –Пресс, 2001.
-
Клипина Т.Ю., Шильников Л.В., Богдашич М.В. Новый справочник диетолога. Ростов н/Д: Феникс, 2006. С. 59-117, 254-264.
Достарыңызбен бөлісу: |
