Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының мжбс 03. 08. 279 2006 және типтік бағдарлама негізінде әзірленген

4.2 Пән тақырыптарының мазмұны

Азаматтар мен ұйымдардын құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау нысандары. Сот арқылы қорғалуға конституциялык құқық.

Азаматтық сот ісін жүргізудің құқықтық мемлекетті құру кезеңіндегі міндеттері.

Құқық саласы ретінде азаматтық іс жүргізу құқығының түсінігі. Азаматтық іс жүргізу құқығының пәні, әдісі және жүйесі. Азаматтық іс жүргізу құқығының басқа құқық салаларымен арақатынасы.

Азаматтық іс жүргізу құқығының кайнар көздері. Қазакстан Республикасының азаматтық сот ісін жүргізу туралы заңнамасы.

Азаматтық сот ісін жүргізуді (процесті) түсінігі. Бірінші сатыдағы сотта іс жүргізудің түрлері. Азаматтық іс жүргізудің сатылары.

Азаматтық іс жүргізу нысанының мәні, негізгі белгілері және маңызы.

Азаматтық іс жүргізу құқығының ғылымы (түсінігі, пәні және жүйесі).

Азаматтық іс жүргізу құқығы принциптерінің түсінігі және олардың маңызы. Азаматтық іс жүргізу кұкығы принциптерінің жүйесі. Принциптердің жіктелу мәселесі.

Азаматтық іс жүргізу кұкығының ұйымдастырушылық-функционалды принциптері: сот төрелігін тек соттың жүзеге асыруы, судьялардың ауыстырылмайтындығы, судьялардың тағайындалатындығы және

сайланатындығы, судьялардың тәуелсіздігі және олардың тек заңға бағынуы, азаматтық істерді қарау кезіндегі жеке даралык және алқалык, азаматтар мен ұйымдардың заңмен сот алдындағы теңдігі, жеке тұлғаның ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеу, сотта істі қараудың жариялығы, сот ісін жүргізудің ұлттық тілі.

Азаматтық іс жүргізу құқығының функционалды принциптері: заңдылык, диспозитивтік, жарыспалык, тараптардың іс жүргізуде тең құқықтылығы, сотта қараудың ауызшалығы және тікелейлігі.
3-тақырып. Азаматтық іс жүргізушілік құқықтық қатынастар және олардың субъектілері.

Азаматтық іс жүргізушілік құқықтық қатынастардың түсінігі және олардың ерекшеліктері. Азаматтық іс жүргізушілік құқықтық қатынастардың пайда болуының алғы шарттары, мазмұны және объектісі.

Азаматтық іс жүргізушілік құқықтық қатынастардың субъектілері және оларды жіктеу.

Сот азаматтык іс жүргізушілік кұқықтык қатынастардың міңдетті субъектісі ретінде.

Іске катысушы тұлғалар (түсінігі, белгілері және құрамы). Іске катысушы тұлғалардың құқықтары мен міндетгері.

Азаматтық іс жүргізушілік құқықтық қатынастардың басқа субъектілері.

Азаматтық процестегі тараптардың түсінігі. Тараптардың іс жүргізу құқықтары мен міндеттері.

Іс жүргізуге тең қатысу (түсінігі, мақсаттары, негіздері және тең қатысудың түрлері). Тең катысушылардың іс жүргізу құқықтары мен міндеттері.

Тиісті емес жауапкердің түсінігі. Тиісті емес жауапкерді ауыстыру.

Іс жүргізу құқық мирасқорлығы (түсінігі, негіздері). Құқық мирасқорының процеске кіру (тартылу) тәртібі және оның құқықтық жағдайы.
5-тақырып. Азаматтық процестегі үшінші тұлғалар.

Азаматтық процеске үшінші тұлғалардың қатысуы. Олардың түрлері.

Даудың нысанасына дербес талаптарын мәлімдейтін үшінші тұлғалар. Олардың іске кірісуінің негіздері және іс жүргізушілік тәртібі. Дербес талаптарын мәлімдейтін үшінші тұлғалардың іс жүргізу құқықтары мен міндеттері.

Даудың нысанасына дербес талаптарын мәлімдемейтін үшінші тұлғалар. Олардың іске қатысуға кірісуінің немесе тартылуының негіздері және іс жүргізушілік тәртібі. Дербес талаптарын мәлімдемейтін үшінші тұлғалардың іс жүргізу құқықтары мен міндеттері.

Азаматтық процеске прокурордың қатысуының негіздері және нысандары. Прокурордың іс жүргізушілік жағдайы.

Бірінші сатыдағы сотқа прокурордың қатысуы. Оның құқықтары мен міндеттері.

Проқурордың апелляциялық және қадағалау сатысындағы соттарға қатысуы.

Басқа тұлғалардың құқықтарын және мүдделерін қорғау үшін мемлекеттік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, ұйымдардың және жекелеген азаматтардың азаматтық процеске қатысуының негіздері және максаттары.

Мемлекеттік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, ұйымдардың және жекелеген азаматтардың басқа тұлғалардың құқықтарын, қоғамдық және мемлекеттік мүдделерді қорғау үшін сотқа жүгінуі. Олардың іс жүргізу құқықтары мен міндеттері.

Мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарының процеске іс бойынша қорытынды беру үшін қатысуы. Олардың іс жүргізу құқықтары мен міндеттері.

Сотта өкілдік етудің және соттағы өкілдің түсінігі.

Сотта өкіл бола алмайтын тұлғалар.

Өкілдіктің негіздері және түрлері.

Соттағы өкілдің өкілеттіктері (көлемі және рәсімделуі).
9-тақырып. Іс жүргізу мерзімдері.

Іс жүргізу мерзімдерінің түсінігі және олардың маңызы. Іс жүргізу мерзімдерінің түрлері.

Іс жүргізу мерзімдерін есептеу. Іс жүргізу мерзімдерін тоқтата тұру. Өткізіп алған іс жүргізу мерзімін ұзарту мен қалпына келтірудің тәртібі.

Азаматтық істерді әзірлеу және қарау мерзімдері.

Мәжбүрлеу және жауаптылык шараларын қолдану негіздері. Мәжбүрлеу және жауаптылық шаралары. Мәжбүрлеу шараларын қолдану тәртібі.

Ведомствалық бағыныстылыктың түсінігі. Ведомствалық бағыныстылықтың түрлері.

Соттарға талап қоюшылык, ерекше талап коюмен жүргізілетін істердің және ерекше жүргізілетін істердің ведомствалық бағынуы. Істердің ведомствалық бағыныстылығы туралы ережелерді сақтамау салдарлары.

Істердің аралық соттарға ведомствалық бағыныстылығы. Сотқа ведомствалық бағыныстылықтың басымдығы.

Соттылықтың түсінігі. Соттылықтың түрлері.

Топтык соттылық. Аумақтык соттылық, оның түрлері.

Істі бір соттың жүргізуінен алып басқасына беру негіздері және тәртібі.

Істің соттылығы туралы ережелерді сақтамау салдарлары.

14-тақырып. Дәлелдемелер мен дәлелдеу.

Сот дәлелдеуінің түсінігі және мақсаты. Сот дәлелдеуінің субъектілері.

Сот дәлелдемелерінің түсінігі.

Дәлелдеу нысанасының түсінігі. Дәлелдеуден босату негіздері. Дәлелдемелік фактілер.

Тараптардың дәлелдеу міндеті. Дәлелдеу процесіндегі дәлелдемелік презумпциялардың маңызы. Дәлелдемені ұсыну. Соттың дәлелдемелерді тараптардың және іске қатысушы басқа тұлғалардың өтінімі бойынша талап етуі. Дәлелдемелерді қамтамасыз ету дәлелдемелерді жинау тәсілі ретінде. Дәлелдемелерді қамтамасыз ету негіздері және тәртібі. Сот тапсырмалары.

Дәлелдемелерді зерттеу. Тұрған жерінде қарау. Қарау хаттамасы.

Дәлелдеу процесінде ғылыми-техникалық құралдарды қолдану.

Дәлелдемелерді бағалау. Дәлелдемелердің қатыстылығы және дәлелдемеге жол беру. Дәлелдемелердің растылығы және жеткіліктілігі.

Дәлелдемелердің жіктелуі.

Тараптардың және үшінші тұлғалардың түсініктемелері.

Куәнің айғақтары. Куәдан жауап алудың тәртібі. Куәнің міндеттері және құқықтары.

Жазбаша дәлелдемелер. Жазбаша дәлелдемелердің түрлері. Жазбаша дәлелдемелерді тапсырудың және жинаудың тәртібі.

Заттай дәлелдемелер. Оларды ұсыну және сақтау тәртібі. Заттай дәлелдемелерді қарау.

Сарапшының қорытындысы (түсінігі және мазмұны). Сарапшының іс жүргізу құқықтары мен міндеттері. Сараптама тағайындаудың және жүргізудің тәртібі. Сараптамалардың түрлері. Маман консультациялары (түсіндірмелері) Маманның құқықтары мен міндеттері және олардың маңызы.

Талап кою бойынша іс жүргізудің түсінігі және мәні. Талап қою бойынша іс жүргізу ережелерінің маңызы.

Талаптың түсінігі. Талаптың элементтері. Талаптардын түрлері. Талапттың (талаптардың) ұқсастығы.

Талап кою кұқығы.

Талаптарды қосу және бөлу.

Талапты өзгерту. Талап қоюшының талаптан бас тартуы. Жауапкердің талапты тануы. Бітімгершілік келісімі.

Талапты камтамасыз ету.

Жауапкердің мүдделерін корғау.

Талап қою. Талап арыз және оның реквизиттері.

Талап арызды козғалыссыз қалдыру. Талап арызды қабылдаудан бас тарту. Талап арызды қайтару.

Талап арызды қабылдау. Азаматтық істі қозғаудың құқықтық салдарлары.

Істі сотта қарауға әзірлеу: түсінігі, мақсаты, міндеттері және мерзімдері.

Судьяның істі сотта қарауға әзірлеу тәртібімен жасайтын іс жүргізушілік әрекеттері.

Істі сотта қарауға тағайындау. Сот хабарлаулары және шақырулары.

Сотта қараудың бөліктері. Сотта қараудын дайындық бөлігі. Істі мәні бойынша қарау. Істің мән-жайларын (дәлелдемелер мен өзге материалдарды) зерттеу. Сот жарыссөздері. Басталған процеске кіріскен прокурордың қорытындысы. Шешім шығару және шешімді жариялау.

Істі қарауды кейінге қалдыру (түсінігі және негіздері). Іс бойынша іс жүргізуді тоқтата тұру (түсінігі және негіздері).

Сот шешімін шығармай істі аяқтау: іс бойынша іс жүргізуді қысқарту, арызды қараусыз қалдыру.

Сот отырысының хаттамасы, оның мазмұны мен маңызы.
19-тақырып. Бірінші сатыдағы соттың актілері.

Бірінші сатыдағы сот актілерінің түсінігі және олардың түрлері.

Сот шешімінің мәні және маңызы. Шешімнің түрлері, құрылымы және мазмұны.

Сот шешіміне қойылатын талаптар. Сот шешіміндегі кемшіліктерді оны шығарған соттың жоюы.

Сот шешімінің заңды күші.Шешімді дереу орындау (түрлері және негіздері). Шешімнің орындалуын кейінге қалдыру және мерзімін ұзарту, шешімнің орындалу тәсілін және тәртібін өзгерту. Тағайындалған ақшалай сомаларды индекстеу.

Бірінші сатыдағы соттың ұйғарымы. Ұйғарымның түрлері. Жеке ұйғарымдар, олардың мазмұны және маңызы. Бірінші сатыдағы сот ұйғарымдарының заңды күші.

Сырттай іс жүргізудің түсінігі және негіздері. Талап қоюшылык істерді сырттай қараудың тәртібі. Сырттай шешім.

Сырттай шешімге шағымдану. Сырттай шешімнің күшін жою туралы арыздың мазмұны. Сырттай шешімнің күшін жою туралы арызды қарау тәртібі. Сырттай шешімнің күшін жою және істің мәні бойынша жалпы тәртіппен қайта қаралуы.
2-бөлімше. Ерекше талап коюмен іс жүргізу.
21-тақырып. Сотгардың ерекше талап қоюмен жүргізілетін істерді қарауы.

Ерекше талап қоюмен іс жүргізудің түсінігі және мәні. Ерекше талап қоюмен жүргізілетін істерді қарау және шешу кезіңде сот ісін жүргізудің жалпы ережелерінің қолданылуы.

Сайлауға, референдумға катысушы азаматтар мен қоғамдық бірлестіктердің сайлау құқықтарын қорғау туралы арыздар бойынша іс жүргізу.

Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерді қарауға уәкілетті органдардың (лауазымды адамдардың) қаулыларына дау айту туралы істер бойынша іс жүргізу.

Мемлекеттік Үкімет, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, қоғамдық бірлестіктердің, ұйымдардың, лауазымды тұлғалар мен мемлекеттік қызметшілердің шешімдері мен әрекеттеріне (немесе әрекетсіздіктеріне) дау айту туралы істер бойынша іс жүргізу.

Нормативтік құқықтық актілердің заңдылығына орай дау айту туралы істер бойынша іс жүргізу.

Органдар мен лауазымды тұлғалардың актілері мен әрекеттерін заңсыз деп тану туралы проқурордың жүгінуі.
3-бөлімше. Ерекше іс жүргізу.

22-тақырып. Соттардың ерекше іс жүргізу тәртібімен істерді қарауы.

Ерекше іс жүгізудің түсінігі және мәні. Ерекше жүргізілетін істерді қараудың тәртібі.

Заңдык маңызы бар фактілерді аныктау туралы істер бойынша іс жүргізу.

Азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тану және азаматты қайтыс болды деп жариялау туралы істер бойынша іс жүргізу.

Азаматты әрекет қабілеттілігі шектелген немесе әрекетке қабілетсіз деп тану туралы істер бойынша іс жүргізу. Азаматты әрекетке қабілетті деп тану.

Азаматты психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызу туралы істер бойынша іс жүргізу.

Заңды тұлғалардың және жеке кәсіпкерлердің банкроттығы туралы істер бойынша іс жүргізу.

Жылжымалы мүлікті иесіз деп тану және жылжымайтын мүлікке коммуналдық меншік құқығын тану туралы істер бойынша іс жүргізу.

Ұл (қыз) асырап алу туралы арыздар бойынша іс жүргізу.

Азаматгык хал актілері жазбаларының жаңсақтықтарын анықтау туралы істер бойынша іс жүргізу.

Нотариаттық іс-әрекеттерге немесе оларды жасаудан бас тартуға жасалатын шағымдар бойынша іс жүргізу.

Көрсетушіге берілетін жоғалған бағалы қағаздар және ордерлік бағалы қағаздар бойынша құқықтарды қалпына келтіру (шақыртылып іс жүргізу).

Бұйрык арқылы іс жүргізудің түсінігі. Сот бұйрығы шығарылатын талаптар.

Сот бұйрығын шығару туралы арыз (нысаны мен мазмұны, тапсыру тәртібі, қабылдаудан бас тартудың және қайтарудын негіздері, арыздағы кемшіліктерді жою).

Сот бұйрығы (түсінігі, шығару тәртібі және мерзімі). Сот бұйрығының мазмұны.

Сот бұйрығының күшін жою.

Өндіріп алушыға сот бұйрығын беру және оны орындау.

Апелляциялық сатыдағы сотта іс жүргізудің мәні және маңызы. Апелляция беруге құқық. Апелляциялық шағым берудің (наразылық келтірудің) объектісі. Апелляциялық шағым беру (наразылык келтіру) құқығының субъектілері. Апелляциялық шағымды (наразылыкты) қарайтын соттар.

Апелляциялық шағымды (наразылықты) тапсыру тәртібі және мерзімі. Апелляциялық шағымның (наразылықтың) мазмұны. Апелляциялық шағымды (наразылықты) қозғалыссыз қалдыру. Апелляциялық шағымды (наразылықты) қайтару.

Апелляциялык қараудын нысанасы. Істерді апелляциялық сатыда қараудың шектері және мерзімдері. Апелляциялық шағымдар (наразылықтар) бойынша істерді қараудың іс жүргізушілік тәртібі.

Апелляциялық сатыдағы соттың өкілеттіктері. Апелляциялық тәртіппен сот шешімінің күшін жоюдың не өзгертудің негіздемелері.

Апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы. Апелляциялык сатыдағы сот нұсқауларының міндеттілігі. Апелляциялық сатыдағы соттың жеке ұйғарымдары.

Бірінші сатыдағы соттың ұйғарымдарына шағым беру (наразылық келтіру).

25-тақырып. Соттық қадағалау тәртібімен іс жүргізу.

Соттық қадағалау тәртібімен сот актілерін қайта қарау сатысының мәні және маңызы. Заңды күшіне енген сот актілеріне шағым жасауға, наразылық келтіруге құқығы бар тұлғалар. Заңды күшіне енген сот актілеріне шағым берудің (наразылық келтірудің) мерзімдері. Қадағалау шағымдарын, наразылықтарын қадағалау тәртібімен қарайтын соттар.

Қадағалау шағымы (мазмұны және оны тапсыру тәртібі). Қадағалау шағымын сотта алдын-ала қарау және оның іс жүргізушілік салдарлары.

Прокурордың істі талап етуіне себептер мен негіздер. Қадағалау наразылығын келтіру туралы өтінім. Наразылықтың мазмұны және оны келтіру тәртібі.

Заңды күшіне енген сот актілерін кадағалау тәртібімен қайта қарауға негіздер.

Қадағалау сатысындағы сотта істі қараудың нысанасы және шектері. Істерді кадағалау тәртібімен қараудың іс жүргізушілік тәртібі және мерзімдері.

Қадағалау сатысындағы соттың өкілеттіктері. Қадағалау тәртібімен сот актілерінің күшін жоюға негіздер.

Қадағалау сатысындағы соттың каулысы. Істі кадағалау тәртібімен қарайтын сот нұсқауларының міндеттілігі. Қадағалау сатысындағы соттың жеке ұйғарымы.

Соттың заңды күшіне енген ұйғарымдарын қадағалау тәртібімен қайта қарау.
26-тақырып. Заңды күшіне енген сот актілерін жаңадан аныкталған мән-жайлар бойынша қайта қарау жөнінде іс жүргізу.

Жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша сот актілерін қайта қарау азаматтық процестің сатысы ретінде.

Жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша сот актілерін кайта қараудың негіздері.

Жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша сот актілерін қайта қарау туралы арыз беруге құқығы бар тұлғалар тобы.

Жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша сот шешімдерін, ұйғарымдарын және қаулыларын кайта қарайтын соттар.

Жаңадан аныкталған мән-жайлар бойынша сот актілерін кайта қарау туралы арыздарды қараудың іс жүргізушілік тәртібі. Соттың істі қайта қарау туралы ұйғарымы.

Жойылған сот ісін немесе аткару ісін жүргізуді калпына келтіру туралы арыз беруте құқығы бар тұлғалар. Істің соттылығы. Арыздың мазмұны. Арызды қозғалыссыз қалдыру. Арызды қабылдаудан бас тарту. Арызды қайтару.

Арызды қараудың іс жүргізушілік тәртібі. Арызды қараусыз калдыру. Іс бойынша іс жүргізуді қысқарту. Жойылған сот ісін немесе аткарқ ісін жүргізуді қалпына келтіру туралы соттың шешімі. Арыз берушіден сот шығындарын өндіріп алу.

Жойылған іс жүргізуді қалпына келтіру жөніндегі арыздар бойынша сот актілеріне шағым берудің тәртібі.

Шетелдік азаматтардың және азаматтығы жоқ тұлғалардың, шетелдік және халықаралық ұйымдардың азаматтық іс жүргізу құқықтары мен міндеттері. Шетелдік азаматтардың және азаматтығы жоқ тұлғалардың азаматтық іс жүргізуге әрекет кабілеттілігі. Шетелдік, халықаралық ұйымның, іс жүргізу құқығына қабілеттілігі.

Шетелдік тұлғалар қатысатын істер бойынша Қазақстан Республикасы соттарының құзыреті.

Азаматтық істердің соттылығы. Шетелдік сотта іс жүргізудің маңызы.

Шет мемлекеттерге талап қою. Соттық иммунитет. Сот тапсырмалары. Шетелдік соттар мен төрелік соттардың шешімдерін тану және орындау. Шетелдік сотгардың орындауды талап етпейтін шешімдерін тану.
VI ТАРАУ. Атқарушылык іс жүргізу

29-тақырып. Сот актілерінің және өзге органдар актілерінің орындалуы.

Сот және өзге органдар актілерінің орындалуы азаматтық процестің соңғы сатысы ретінде. Мәжбүрлеп орындатудың маңызы.

Атқарушылық іс жүргізудің органдары. Аткарушылыкқ іс жүргізудегі соттың ролі. Аткарушылық іс жүргізудің заңдылығына прокурорлық қадағалау.

Тарапар және атқарушылық іс жүргізуге катысушы басқа тұлғалар, олардың іс жургізу құқықтары мен міндеттері. Атқарушылық іс жүргізудегі өндіріп алушының және борышкердің, сондай-ақ атқарушылық іс жүргізудің қатысушысы болып табылмайтын тұлғалардың құқықтарын қоргау.

Мәжбүрлеп орындатуға жататын актілер. Атқару құжаттарының түрлері. Соттардың атқару құжаттарын беру тәртібі.

Атқарудың жалпы ережелері. Аткару әрскеттерін жүргізудің уақыты, орны және мерзімі. Атқарушылық іс жүргізуді тоқтата тұру және қысқарту. өндіріп алушыға атқару құжатын қайтару. Атқарушылык іс жүргізудің аяқталуы.

Борышкердің ақшалай сомаларынан және басқа мүлкінен өндіріп алу. Өндіріп алуға болмайтын ақшалай сомалар және мүлік. Борышкердің мүлкіне тыйым салу және тыйым салынған мүлікті өткізу.

Борышкердің жалақысынан және өзге кірістерінен өндіріп алу.

Өндірілген ақшалай сомаларды бөлу. Орындау бойынша шығындар.

Атқарушылык санкция.

Сот шешімініңорындалуын қайтабұрып атқару.