ЖҰмыс бағдарламасы пән: Топырақ биологиясы Оқу түрі: күндізгі Факультет: Химия және биология

Тірі табиғат патшалығы жайлы қазіргі кездегі көзқарастары. Топырақ биотасы және оның экологиялық топтары. Продуценттер, консументтер, ыдыратқыш – редуценттер.

Өсімдік тамырларының топырақ қасиеттеріне әсері, топырақ профиліне микроорганизмдердің бөлінуі. Тамырдан бөлінетін заттар.

Топырақ балдырларына жалпы сипаттама, олардың таралуы, саны, биомассаның топырақтағы ролі. Балдырлардың негізгі таксономиялық топтары. Топырақтағы өкілдері.

Топырақтағы қарапайымдардың негізгі формалары. Негізгі топтарына сипаттама: тамыраяқтылар, мұртшалылар, кірпікшелі инфузория. Таралуы, саны, топырақтағы ролі.

Топырақ жәндіктеріне жалпы сипаттама, оларды экологиялық, трофикалық және көлемді топтарға бөлу. Олардың топырақ түзілу процесіндегі активтілігі, топырақ жәндіктерінің негізгі топтарына сипаттама. Жұмыр және сақиналы құрттарға, жауын құртының топырақ түзілуіндегі ролі.

Саңырауқұлақтар систематикасына сипаттама: миксомицеттер, зигомицеттер, аксомицеттер, базидиомицеттер, жетілмеген саңырауқұлақтар.Топырақ ашытқылары, олардың топырақ құрамындағы процестерге әсері.

Құрылысы және көбейуі. Саңырауқұлақтар мен қыналардың және балдырлардың бір-біріне әсері. Қынаның түрлері. Қыналар биоценозы.

Клетка құрылысының ерекшелігі. Бактериялар: морфологиялық топтары және физиологиялық көптүрлілігі. Топырақтағы бактериялаврдың және актиномицеттердің саны. Прокариоттардың топырақтағы топтар құрамы: микоплазмалар. Археобактерия: вирустар мен фагтар.

Жер бетіндегі биологиялық вйналысқа, топырақ және атмосфера арасындағы газ алмасуға, литосферадағы эдементтерді биологиялық айналысқа түсіруде микроорганизмдердің қатынасы.

Катаболизм және анаболизм. Аноболитикалық процестердің көптүрлілігі, азотты, көміртекті қоректену, автотрофты және гетеротрофты алмасу; микроорганизмдердің өсу факторлары. Микроорганизмдер биологиялық индикатор сияқты. Микроорганизмдердің энергия алу жолдары: ашу, тотығу. Ферменттер және реттеушілер.

Негізгі көміртектің оттегінің айналысы. Фотосинтез және органикалық заттардың минералдануына микроорганизмнің қатысы. Топырақтағы өсімдіктектес полимерлердің жалпы схемасы.

Ашытудың типтері, оларды ашытушылар. Табиғатта крахмалдың, пектиннің және ксиланның микробты жолдармен ыдырауы. Бұл процестің практикалық маңызы. Целлюлозаны ыдырататын микроорганизмдерді пайдалану: глюкоза мен спирт алу, лигниннің микроорганизмдермен ыдырауы, бұл процесте саңырауқұлақтардың ролі, гумустың түзілуі, оттегінің пайда болуы. Молекулалық оттегінің зиянды әсері.

Топырақтағы микроорганизмдер қызметі – сутегінің негізгі көзі. Аэробты және анароэробты жағдайда микроорганизмдердің сутегіні пайдалануы. Сутекті бактериялар және олардың практикалық маңызы.

Табиғатта азотты айналысының жалпы схемасы. Топырақтағы азот байланысының процесіне жалпы баға. Симбиотикалық азот фиксаторлары – түйін бактериялары тағы басқа бактериялар. Бұршақты өсімдіктер емес диазотрофты микроорганизмдер. Ризосферада азоттың фиксациясы және филлосферада. Фотосинтез бен азотфиксацияның байланысы.

Бұл биологиялық процестің ашылу тарихы және қоздырушылары нитрофикацияның бірінші және екінші фазалары. Гетерофты нитрофикация. Нитрофикация процесін бағалау. Нитрофикацияның ингибиторлары. Әртүрлі типті топырақтағы нитрофикация активтілігі. Топырақтағы минералды азоттың иммобилизациясы.

Топырақтағы фосфор қосылыстарының формалары. Фосфорлы органикалық қосылыстардың минералдануы микроорганизмдермен қышқыл түзуші автотрофты және гетеротрофты микроорганизмдермен қиын еритін кальций фосфаттарының жиналу механизмі. Фосфордың микробиологиялық құрылымы. Өсімдіктерді фосформен қамтамасыз етуде микоризалардың ролі.

Бірінші және екінші минералды тектерден қыналар мен микроорганизмдердің калийді ыдыратуы. Микробтар метаболиттің минералдармен бір-біріне әсері типтері. Хелатизация үгілудің негізгі факторы есебінде.

Өсімдік қалдықтарының ыдыруы және төсеніштердің пайда болуы. Гумус түзілуде микроорганизмдер тіршілігінің маңызы. Микробты меланинмен гумус. Микроорганизмдермен гумустың ыдырауы. Топырақ микроорганизмдердің автохтанды және зимогенді топтары. Гумустың ыдырауына микроорганизмдердің қатысы туралы қазіргі кездегі көзқарастар. Кометоболизм және соокисление. Минералдардың жаңа түзілуінің пайда болуында топырақ микроорганизмдердің қатысы.

Топырақ тіршілік ортасы есебінде макро-, мезо- және микроорганизмдер. Топырақ профилі бойынша организмдердің таралуы және жылжуы. Өсу формалары және тыныштық кезеңі. Топырақтың қатты бөлігі сустар есебінде және микроорганизмдердің бекуі. Микроорганизмдердің адсербция құбылысы. Топырақтың қатты бөлігінің ферменттер иммобилизациясы.

Осмостық қысымның микроорганизм тіршілігіне әсері және маңызы. Микроорганизмдердің дамуына РН-тың әсері

Топырақ ауасы, құрамы мен көлемі. Микроорганизмдердің аэробтарға және анаэробтарға бөлінуі. Организмдерден бөлінетін газдар, оларды топырақтың сіңіруі, топырақ атмосфера арасындағы айналысы. Топырақтан газдың бөлінуінде бактериальды кедергілер.

Ылғалдылыққа байланысты микроорганизмдерді экологиялық топтарға бөлу. Топырақтағы микробтар популяциясының заңдылығы.

Биотикалық құрамдастық туралы концепция. Құрамдастықтағы құрамдық және функционалдық бөлімдер. Трофикалық және метаболитикалық байланыстар. Нейтралдылық концепция, амменсализм, паразиттілік, жыртқыштық, коммменсализм, мутуализм. Симбиоз, метаболизм, сиптрофия, антогонизм. Антибиотиктер және олардың практикалық маңызы. Микроорганизмдердің өсімдіктер қарым-қатынасы. Ризосфера, ризоплана, микориза, топырақ токсикозы. Топырақтағы жәндіктермен микроорганизмдермен қатынасы.

Топырақ микроорганизмдерін анализдеудің жалпы принциптері. Топырақтағы микроорганизмдерді табу оларды есепке алу. Қоректену ортасын дайындау. Стирилдеудің негізгі принциптері. Оптикалық микроскоптармен жұмыс істеу принциптері. Тірі организмдер препараттарын жасау принциптері. Топырақ микроорганизмдерін өсіру. Топырақтың майда омыртқасыздарын, қарапайымдарын зерттеу әдістері.

Көміртегінің айналысқа түсуге қатысын микроорганизмдерді анықтау. Крахмалдың целлюлозаны, пектиді ыдыратуға, метанның түзілуіне, тотығуына , гумусты заттардың түзілуіне, ыдырауына қатысатын микроорганизмдер

Азот айналымына қатысатын микроорганизмдер.

Азот айналымының маңызы

Фосфор, күкірт элементтерінің табиғатта айналымы

Шыны бетіндегі, капилляр педаскопындағы өскен микроорганизмдерді бақылау. Топырақ микроорганизмдеріндегі адсорбцияны зерттеу әдістері. Топырақ микроорганизмдерін люменицентно-микроскопиялық және электронно-микроскомиялық әдістермен қадағалау.

Биотикалық қоғамдастықтағы қарым-қатынасты зерттеу әдістері. Өсімдік тамыры жанындағы микроорганизмдер мен топырақ жануарларымен қатынасын зерттеу әдістері.

саны

түрі

1.Топырақ биотасы

2.Топырақ биотасының топтары

1.Топырақ жәндіктерінің түрлері

2.Жұмыт және сақиналы құрттар

1.Микроорганизмдердің түрлері

2.Микроорганизмдерді көбейту жолдары

1.Микробиологиялық ыдыстар

2.Стерилдеу әдісі

3.Автоклвтың құрылысымен танысу

1.Топырақ балдырларына жалпы сипаттама

2.Балдырлардың негізгі таксономиялық топтары.

1.Топырақ саңырауқұлақтарына жалпы сипаттама

2.Микроскопиялық саңырауқұлақтардың маңызы

1.Бактериялардың морфологиялық топтары

2.Бактериялардың физиологиялық көптүрлілігі.

1.Саңырауқұлақтар систематикасы

2.Актиномицеттер және олардың қызметі

1.Топырақтың омыртқасыз жәндіктері

2.Моллюскалар, насекомдар

1.Микробиологиялық әдістер

2. Топырақ қарапайымдарын микроскоп асытнда бақылу

1.Нитрофикация, денитрофикация, аммонификация

2.Темір тотықтарын және целлюлоза бұзушы микроорганизмдер процесін анықтау

1.Топырақ биотасының экологиялық әдістері

2.Люминецентті және электронды микроскоппен топырақ әрітінділері препараттарын қарау

1.Қыналар құрылысын микроскоп астында бақылау

2.Симбиотикалық қатынастың маңызы

1.Топырақтың биологиялық активтілігін микробиологиялық және биохимиялық әдістермен анықтау

2. Топырақ балдырлары, құрылысы, формалары.

1.Топырақтың ферменттік активтілігін анықтау әдістері

2.Микроорганизмдердің энергия алу жолдары