Кәсіпорын экономикасы : оқу құралы. Атырау,2019
жүктеу/скачать 1.45 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдебиеттер
| Бақылау сұрақтары:
1. Кәсіпорынның жоспарының мәні мен мазмұнын сипаттау. 2. Кәсіпорынның өндірістік бағдарламасы мен көрсеткіштерін анықтау. 3. Кәсіпорынның жоспарды жасақтау кезеңдері мен тәртібін анықтау. 4. Кәсіпорынның өндірістік қуаты ,оның анықтау жолдарын сипаттау. 5.Кәсіпорында өндірістік қуатын тиімді пайдалану жолдарын көрсету. Әдебиеттер:1/2/3/5/6 /11/12/13/16/17/30. Тақырып 9. Кәсіпорынның және өнімнің бәсекеге қабілеттілігі 9.1 Өнімнің әсекеге қабілеттілігі туралы түсінік Бүгінде кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін арттыру мәселесі барған сайын маңызды. Нарықтағы жағдай көбіне бәсекелестік жағдайына және нәтижелеріне байланысты. Нарықтық экономиканы дамыту кезеңінде өндірістік әлеуетті қалыптастыру және компанияның бәсекеге қабілеттілігін арттыру қажеттілігі басты мәселенің бірі. Өнімдердің бәсекеге қабілеттілігі оның салыстырмалы сипаттамасы болып табылады, бұл бәсекелес өнімнен айырмашылықты көрсетеді, біріншіден, сол әлеуметтік қажеттіліктің сақталу дәрежесі бойынша, ал екіншіден, бұл қажеттіліктің қанағаттандыру құны. Құны бойынша тұтыну бағасына, соның ішінде сатып алушының тауарларды сатып алуға байланысты шығындары және оны тұтынудан немесе пайдаланудан туындайтын барлық шығындар жатады. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі үш индикаторлық топпен сипатталады: 131 - қажеттілік(сапасы, қолдану нәтижесі және т.б.); - осы өнім арқылы өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін тұтынушының анықтайтын шығындары (сатып алу, пайдалану, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, жою және т.б.); - бәсекеге қабілетті ұсыныспен өнімді нарыққа шығару тәсілі, жеткізу және төлеу шарттары, тарату арналары, қызмет көрсету және т.б.. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау тұтынушылардың қажеттілігін және нарықтық талаптарды зерттеуге негізделген. Өнім сатып алушының қажеттілігін қанағаттандыру үшін ол белгілі бір параметрлерге сәйкес келуі керек: - реттеуші (халықаралық талаптар, мемлекеттік талаптар, аймақтық талаптар және тұтынушыларға қойылатын талаптар); - техникалық (тағайындау параметрлері, эргономикалық параметрлер, эстетикалық параметрлер); - экономикалық (тауарға бағаның деңгейі, оның қызмет көрсетуі, осы қажеттілікті қанағаттандыру үшін тұтынушыға қол жетімді қаражат сомасы); - ұйымдастырушылық (жеңілдіктер жүйесі, төлеу мерзімдері мен жеткізілімдері, жеткізілімдердің толықтығы, кепілдік шарттары). Сурет 1.Өнімнің бәсекеге кабілеттілігіне койылатын талаптар Өнімдердің немесе қызметтердің бәсекеге қабілеттілігі жағдайында бәсекелестікке қарсы тұру қабілетіне, яғни белгілі бір уақытта, белгілі бір 132 Ө н ім с а т ы п а л у ш ы н ы ң қ а ж е т т іл іг ін қ а н а ғ а т т а н д ы р у ү ш ін ,о л б е л г іл і б ір п а р а м е т р л е р г е с ә й к е с к е л у і к е р е к р е т т е у ш і (х а л ы қ а р а л ы қ м е м л е к е т т ік а й м а қ т ы қ т а л а п т а р ж ә н е т ұ т ы н у ш ы л а р ғ а қ о й ы л а т ы н т а л а п т а р )т е х н и к а л ы қ (т а ғ а й ы н д а у п а р а м е т р л е р і, э р г о н о м и к а л ы қ п а р а м е т р л е р , э с т е т и к а л ы қ п а р а м е т р л е р ) кезеңде, белгілі бір нарықта сәтті сатылым жасау мүмкіндігіне қатысты. Мұны жүзеге асыру үшін өнім тұтынушының нақты қабілетіне сай болуы және қолжетімді болуы керек. Ол үшін өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің жеке, топтық және интегралдық көрсеткіштері есептеледі. Бірлік индикаторлары бәсекелес өнімнің (P100) бір параметрінің мәніне кез келген техникалық немесе экономикалық параметрдің (P) деңгейінің пайызын көрсетеді . Топтық индикатор (G)бір индикаторды сарапшылар анықтаған салмақты коэффициенттерді пайдалана отырып, біртекті параметрлер тобына біріктіреді. Интегралды индикатор (I) - топтық көрсеткіштер бойынша техникалық параметрлерінің экономикалық көрсеткіш топтарына қатынасы. Егер I <1 болса, онда талданатын өнім сынамадан төмен, ал егер I > 1 болса, онда ол өнімге қарағанда - оның параметрлері бойынша бәсекелестің үлгісі немесе өнімі сапалы. Тауарлардың бәсекеге қабілеттілігін зерттеу кәсіпкерлік өндірушілер үшін өте маңызды, өйткені нарықтық қатынастар нарықта тұрақты позицияны ұзақ уақыт бойы иеленуге мүмкіндік бермейді, олардың өндірістік - өткізу стратегиясына тек өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің көрсеткіштері пайдаланылады. Өндірілетін өнім бәсекеге кабілетті болудағы көрсеткіштерінің бірі - өнім сапасына шағымданатын тұтынушылардан шағымдардың болуы немесе болмауы. Шағым берудің негізгі себептерін талдап, осы себептерді жою жолдарын белгілеу қажет. Өнімдерді сатудың жалпы көлемінің қандай пайызы шағымдар түскен өнімдер болып табылатынын және осы уақыттың бірнеше уақыт аралығында осы пайыздық динамикасын қарастырғанын анықтау қажет. жүктеу/скачать 1.45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|