Кәсіпорынның өндірістік құрылымы дегеніміз кәсіпорынның өндірістік бөлімшелерінің құрамы мен көлемдерін, олардың өзара байланыстарының түрлерін
жүктеу/скачать 0.53 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.2 Өнімнің өзіндік құнын төмендету мен өндірістің пайдалылығын арттыру жолдары, факторлары мен резервтері Резервтер
- Резервтердің
- Цехтік және жалпы зауыттық шығыстар
| Коммерциялық өзіндік құн толық өзіндік құнды және өнімді өткізуге кеткен өндірістік
емес шығыстарды (құжаттық ресімдеу, жүк тиеу-түсіру, тасымалдау және т.б.) қамтиды. 1.2 Өнімнің өзіндік құнын төмендету мен өндірістің пайдалылығын арттыру жолдары, факторлары мен резервтері Резервтер дегеніміз жаңа техниканы, технологияны және өндірісті ұйымдастыру мен басқарудың үдемелі әдістерін енгізудің пайдаланылмаған мүмкіндіктері. Сонымен қатар резервтер өндірістің жоғалтуларының, оны тиімсіз ұйымдастыру мен басқарудың, және тікелей өндірістік емес шығыстардың нәтижесінде де пайда болады. Осыған орай өнімнің өзіндік құнын төмендету резервтерін анықтау, бағалау мен пайдалану – кәсіпорынның экономикалық қызметтерінің басты функциясы. Резервтердің пайда болуы көптеген факторларға тәуелді, ал көздері үшеу ғана – ол өндірістің үш элементі: материалдар, амортизация және еңбек ақы. Өндірістік шығындардың көлемі бойынша резервтердің жартысынан артығын материалдық ресурстар құрайды, олардың бағалауы нормалау, келісім шарттық бағаларды өзгерту және нақты шығындарды азайту арқылы жүзеге асырылады. Кәсіпорын қызметінде материалдық және тауарлық ағындардың негізін негізгі қорлар, әсіресе машиналар мен жабдықтау паркі құрайды. Оларды үнемдеу амортизациялық аударымдар арқасында орындалады. Сонымен бірге өнімнің өзіндік құнында еңбек шығындарының үлес саламғы үлкен, сондықтан оларды үнемдеу өнімнің еңбек сиымдылығын азайту мен еңбек өнімділіген арттыру арқасында жүзеге асырылады. Цехтік және жалпы зауыттық шығыстар да өз әсерін тигізеді, сондықтан оларды үнемдеу өнімнің өндіру мен өткізу көлемін өзгерту арқылы мүмкін. Өнімнің өзіндік құнына әсер ету жағынан факторлар 4 топқа бөлінеді: 1) ғылым мен техника жетістіктерін енгізу және өндірістің техникалық деңгейін жоғарлату – нәтижеде еңбек өнімділігін арттыру арқасында өзіндік құн төмендейді; 2) өндірісті, еңбек пен басқаруды ұйымдастыру деңгейін жоғарлату – нәтижеде өнімнің өндіріс көлемі өседі де, өзіндік құны азаяды; 3) материалдық ресурстарды тиімді пайдалану мен үнемдеу – нәтижеде аса үдемелі және арзан материалдық ресурстарды пайдалану арқылы өзіндік құн азаяды; 4) сыртқы факторлар: өнімнің сапасы мен бәсекеге қабілеттігінің әсерінен өнімдегі құрылымдық өзгерістер мен өткізуге нарықтық бағалардың өзгеруі – нәтижеде өзіндік құн төмендейді. Өнімнің өзіндік құнының үлес салмағы нарықтық бағалардың 80% дейін жетеді, сондықтан оны төмендету – пайданы өсіру мен өнімнің пайдалылығын арттырудың басты көзі болып табылады. Бірақ нарықтық экономика шартында пайдалылықты арттырудың басқа да факторлары бар, ең алдымен сапалы және бәсекеге қабілетті өнімге сұранысты өсіру. Сонда нарықтық сұранысты ескеруімен болжанатын пайда тең: жүктеу/скачать 0.53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|