Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015


-  6 а п. Билікті басып алуды немесе ұстап тұруды насихаттау немесе оған жария түрде



Pdf көрінісі
бет254/678
Дата21.02.2024
өлшемі7.26 Mb.
#492628
түріКодекс
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   678
Ағыбаев қылмыстық

179- 
6 а п. Билікті басып алуды немесе ұстап тұруды насихаттау немесе оған жария түрде 
шақыру, сол сияқты билікті басып алу немесе ұстап тұру не Қазақстан 
Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгерту 
36 37 38 39
 
36 
Қазақстан Республикасының Конституциясын бузып, билікті кушпен басып алу- ды 
немесе билікті күшпен устап туруды, мемлекет қауіпсіздігіне нуқсан келтіруді не Қазақстан 
Республикасының конституциялық қурылысын күштеп өзгертуді насихаттау немесе оган 
жария түрде шақыру, сол сияқты осындай мазмундагы материалдарды тара- ту мақсатында 
дайындау, сақтау немесе тарату - 
бір мыңнан бес мың айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппул салуга не жеті 
жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан 
айыруга жазаланады. 
37 
Адам өзінің қызмет бабын пайдалана отырып не қогамдық бірлестік лидері жасаган не 
буқаралық ақпарат қуралдарын немесе ақпараттық-коммуникациялық желілерді пайда- лана 
отырып жасалган не адамдар тобы немесе алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобы 
жасаган дәл сол әрекеттер - 
бес жылдан он жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 


353
 
Қылмыстың объектісі - республиканың саяси жүйесіне кылмысты қол сүғу болып табылады. 
Қылмыстың объективтік жагын: а) Конституцияны бұзып өкіметті күшпен басын алу; 
б) өкіметті күшпен үстап түру немесе, в) Қазакстан Республикасының конституциялык күрылысын 
күшпен өзгертуге бағытталган іс-әрекеттер кұрайды. 
Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша Қазакстан Республикасын- да билікті 
ешкім де иемденіп кете алмайды. Билікті иемденіп кетушілік заң бойынша қудаланады. 
Халык пен мемлекет атынан билік жүргізуге Республика Президентінің, сондай- ақ өзінің 
Конституциялық өкілеттілігі шегінде Парламенттің кұқығы бар. Республика Үкіметі мен озге де 
мемлекеттік органдар мемлекет атынан оларга берілген өкілеттіктері шегінде ғана билік жүргізеді 
(3-баптың 3-тармағы). 
Республикада мемлекеттік билік біртүтас, ол Конституция мен заңдар негізінде заң шығарушы, 
аткарушы және сот тармактарына бөлінген (3-баптың 4-тармағы). 
Билікті күшпен басып алу дегеніміз - адамдар тобы, үйымы болып өзіне тиісті емес өкімет 
билігін күшпен, қару қолданып заңсыз басып алуды айтамыз. 
Билікті күшпен үстап түру деп - Қазақстан Республикасы Конституциясы талаптарын бүза 
огырып өзіне заң бойынша тиісті емес өкімет билігін күшпен сактап қалушылықты айтамыз. 
Мысалы: Конституциялык өкілеттік мерзімі біткен биліктегі адамның, сайлау арқылы өз өкілеттігін 
жойган адамның күшпен өкіметті үстап тұру әрекеттері. 
Конституциялық қүрылысты күшпен озгеруге багытталған іс-әрекеттерге жоғарғы өкімет 
билігінің, Парламенттің, Президенттің өкілетті мерзімін өз бетінше өзгерту, мем- лекеттік 
қүрылысты, оның жүйесін өз бетінше күшпен өзгертуге жасалган іс-әрекеттер; Конституцияда 
көрсетілген өзге де қүрылымдардың қызметін елеулі түрде өзгертуге бағытталған эрекеттер жатады. 
Осы бапта көрсетілген кылмыс кұрамы кұрылысы жагынан келте қылмыс құрамына жатады. Заңда 
көрсетілген іс-эрекеттің бірін істеуге бағытталған уақыттан бастап қылмыс аяқталған деп танылады. 
Қылмыс субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен жэне арнаулы мақсатпен - 
Конституцияны бұзып окіметті күшпен басып алу, өкіметті күшпен ұстап тұруға немесе Қазақстан 
Республикасының Конституциялық күрылысын күшпен озгертуге бағытталған ә зекеттер жасау 
арқылы жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының, оның уәкілетті органдарының немесе 
лауазымды адамдарының қүзырындағы өкілеттіктерді шет мемле- кет халыкаралык немесе шетелдік 
үйым өкілдерінің жүзеге асырылуы - осы қылмыстың ауырлататын түріне жатады (179-баптың 4-
тармағы). Бұл ретте шет мемлекет немесе ше- телдік үйым өкілдері қылмыс субъектісі болып 
танылады. 
ҚК-тің 179-бабының 1-тармағы бойынша субъекті болып 16-ға толған адамдар таны- лады. 
Өкіметті күшпен ұстап түруга багытталған кылмыстың субъектісі - мемлекеттік өкімет билігін 
Конституция бойынша заңды түрде иеленген адамға осы билікті заңсыз түрде беруге әрекет жасаған 
мемлекеттік органның бүрынғы қызметшісі болып табыла- ды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   678




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет