Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
§2. Соі төрелігііі жүзеге асыратын органдардыц лауазымды адамдарынын
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| §2. Соі төрелігііі жүзеге асыратын органдардыц лауазымды адамдарынын
жасаіітын қылмыстық қүқық бүзушы іықгары 412- 6 а п. Көрінеу кінәсіз адамды қылмыстық жауаптылыққа тарту 1. Көрінеу нінәсіз адамды қылмыстық жауаптылыққа тарту - белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан үш жылга дейінгі мерзімге айыра отырып, алты жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. 2. Адамды ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасады деп айыптаумен уласқан дәл сол іс- әрекет - белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу қуқыгынан бес жылга дейінгі мерзімге айыра отырып, бес жылдан он жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. Қылмыстык кодекстің 412-бабында көзделген осы қылмыстық қүқық бүзушылықгы жасау азаматтардың констмтуциялык қүкыгын өрескел бүзумен бірге, әділсоттылық мүддесіне, жәбірленушінің заңды қүкықтары мен бостандыктарына қылмысты киянат келтіре отырып, заңдылык кағидасының өрескел бұзылуына әкеп согады. Қылмыстық қүқық бүзушылықтың тікелей объектісі - прокуратура, сот, тергеу, анықтама және баска да осыларга теңестірілген органдардың дұрыс қызметі. Қосымша тікелей объект - жәбірленушінің заңды мүдделері (жеке бостандығы, ар-намысы, адамгершілігі, кызметтік немесе мүліктік мүдделері). Қылмыстык кұкык бұзушылык объективтік жагынан алғанда көрінеу кінэсіз адамды қылмыстык жауаптылыкка тарту эрекетін жүзеге асыру арқылы сипаталады. Қылмыстык кұкык бүзушылык үшін жауаптылыкка кінәсіз тарту деп - кінәсіз адам- ды айыпкер ретінде қылмыстык жауаптылықка тарту туралы қаулы шығаруды айта- мыз. Қылмыстык іс жүргізу кодексінің арнайы бабында қылмыстық қудалауға жол берілмейтін жагдайлар көрсетілген. Қылмыстык күкык принципі бойынша кылмыстық жауаптылықтың негізі - істелген іс-эрекетте қылмыс қүрамының барлық белгілерінің болуы (ҚК-тің 4-бабы) шарт. Қылмыс жасады деп айыптау үшін негіз беретін жет- кілікті дәлелдемелер болган кезде адамды айыпталушы ретінде жауапка тарту тура- лы дәлелді каулы шығарады. Заңның осы талаптарын сақтамай адамды кылмыстык құкық бүзушылықтарды жауапқа тарту заңга кайшы, қоғамга қауіпті іс-эрекет болып табылады. Көрінеу кінэсіздіктің түсінігі кінәсіздік презумпциясымен тікелей байланыс- ты. Кінэсіздык презумпциясына сәйкес әр адам оның кылмыстык күқык бүзушылық жасағандығы үшін кінэлілігі Қылмыстық іс жүргізу кодексінде көзделген тәртіппен дәлелденген жэне соттын занды күшіне енген үкімімен белгіленгенге дейін кінәсыз деп танылады. Ешкім де өзінің кінэсіздігін дәлелдеуге міндетті емес. Айыпкердің кінэлілігі жөніндегі күдік оның пайдасына шешіледі. Қылмыстық және Қылмыстық іс жүргізу заңын қолдану кезінде пайда болган күмәндер де айыпкердің пайдасына 678 шешілуі тиіс. Сонымен занда көрсетілген кылмысты істемеген кінәсіз адамды негізсіз жауапқа тарту осы кылмыстык қүкык бүзушылықтың объективтік жағының басты белгісі болып табылады. Қылмыстық қүкык бүзушылык кұрылысы жагынан формальдык күрамга жа- тады жэне ол кінәсіз адамды кылмыстык күкык бүзушылык үшін жауапка тарту туралы қаулы шығарган уакыттан бастап аякталган деп танылады. Қылмыстык құкык бүзушылык субъективтік жағынан тікелей касақаналыкпен істе- леді. Ол туралы заңның өзінде көрінеу кінәсіз адамды кылмыстык жауапка тарту деп тура көрсетіліп отыр. Кінэлі адамның көрінеу кінэсіз екенін біле тұра өзінің кызмет окілдігін пайдалана отырып, оны қылмыстык жауапқа тартатынын сезеді жэне соны тілеп істей- ді. Қылмыстық кұқық бұзушылық ниеттің сан алуан болуы қылмыстың ашылу пайы- зын көрсетуі (айыпкерді жаңылыстырып, оған ашылмай калған кылмысты тану, кек алу, қызғаныш, өзге де қара ниет ойлар т.с.с.) мүмкін. Заңсыз қылмыстық іс козғау бұл қылмыстың құрамына жатпайды. Мұндай рет- те кінәлі адам лауазымды қылмыстык кұқык бұзушылықтар үшін жауапка тартылады. Егер сот немесе тергеудің катесі бойынша адамды қылмыстык кұкык бұзушылық үшін жауапқа, оның көрінеу кінәсіз екендігі анықталмаған жағдайда жауапқа тарту, көрсетілген қылмыстық құкык бұзушылық кұрамын түзбейді. Мұндай әрекеттер тәртіптік теріс қылық немесе салактық болып табылады. Қылмыстық құқық бұзушылықтың субъектісі - судья, прокурор, сотқа дейінгі тергеп- тексеруді жүзеге асыратын адамдар. Адамды ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасады деп айыптаумен ұштаскан дэл сол әрекеттер осы қылмыстың ауырлататын түрі болып табылады (412-баптың 2-тармағы). Ауыр немесе аса ауыр қылмыстардың түсінігі Қылмыстық кодекстің 11 -бабында көрсетілген. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|