Көл арнасы мен жағалау сызығының элементтері Көл түбінің қалыптасуы


Көлдердің деңгей режімі, тербелісі



бет6/6
Дата02.01.2022
өлшемі23.41 Kb.
#454125
1   2   3   4   5   6
13, 14,15,16,17,18,19

18.Көлдердің деңгей режімі, тербелісі

Көлдердегі су деңгейінің құбылмалығы, Бұл көлдердегі су көлемінің өзгеруіне байланысты болады. Су қозғалыстары (ағыстар, толқындар, сейштер және жел әсерінен су айдау мен тосқындау көлдердегі су бетінің горизонталдық жағдайын бұзады және су деңгейінің құбылмалылығына әкеліп соғады. Көлдегі су көлемінің езгеруіне байланысты су деңгейінің құбылуы су теңдестігінің жыл бойғы немесе одан да көп мерзім үшін элементтерінің сипатын көрсететін периодты және кездейсоқ өзгерістердің әсерінен периодты емес болып бөлінеді. Су теңдестігінің кіріс элементтері шығыс бөлігінен жоғарғы мәнге ие болған жағдайда деңгей көтерілсе, ал шығын көбейгенде деңгей төмендейді. Көлдердегі жыл бойғы су деңгейі мен су теңдестігінің элементтерінің езгеруі қарастырылып отырған аумақтың географиялық ерекшеліктеріне бағынады. Сонымен бірге су деңгейінің құбылмалылығы көлдердің және алаптарының морфологиялық ерекшеліктеріне тәуелді.



  1. Көлдердің динамикалық құбылыстары.

Көлдегі судың ағыс түріндегі тұрақты қозғалысы көлге құятын немесе одан ағатын өзен (ағынды сулар) арқылы пайда болады. Мұндай ағындардың қарқындылығы көлдің көлемі мен ағып жатқан немесе ағып жатқан өзеннің ағу коэффициентімен анықталады. Егер ағынды көлдегі су көлемі көлге ағып жатқан су көлемімен салыстырғанда аз болса, онда көлде өзен ағысына ұқсас ағын сәйкесінше төмен жылдамдықпен белгіленеді. Мұндай ағынды көлді белгілі бір мағынада өзен арнасының едәуір кеңеюінің төтенше жағдайы ретінде қарастыруға болады. Егер, керісінше, көлдің көлемі ағып жатқан және одан ағып жатқан судың көлемімен салыстырғанда өте үлкен болса, онда бұл жағдайда ол ағынды деп аталады, бірақ көп жағдайда ондағы процестердің табиғаты бойынша ол ағынсыз көлге жақындайды.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет