Ip=1,2 Iуст және Ip=3 Iуст мәндері кезінде ток релесінің әрекет ету уақыт өлшеу қажет.
Релені пайдалануға қажеттілігіне қорытынды беріп, реленің техникалық мәліметтерімен алынған нәтижелерді салыстыру қажет. Қайту коэффициентінің шектік ауытқуы 0,03 аспауын ескеру керек.
Сыналатын реленің құрылымымен және электрлік сұлбасымен танысу керек (5.2 сурет).
Айнымалы кернеу бойынша қорғанысты тексеру керек:
Тексеріс кезінде тек қана реттеу блогын пайдаланған жөн (5.3 сурет).
Ораманы «U» қысқышына, тексерілетін реленің контактілерін
«OTKЛ s» қысқышына, « XS1» розеткасын « XP1» вилкасына қосу қжет.
Ауыстырып қосқышты «SA7»–«U», «SA6»- «U», «SA11» - «0»;
« SA2» - « HL3»; « SA4» « SA5» өлшеудің таңдалған диапазоны жағдайына орнату керек.
«SA10» қосып, переключить «SA8» тумблерін «СРАБАТ» жағдайына ауыстырып-қосу қажет.
«SA9» ауыстырып-қосқышымен және «TV1» реттегішімен керекті кернеуді орнату қажет.
Қажетті реттеулердің соңынан кейін «ТV1» реттегішін бастапқы жағдайға келтіріп, «SA9"-ны «115V» жағдайына ауыстырып, «SA8»
«ВОЗВРАТ» жағдайына қайтарып, «SA10»-ды өшіру қажет.
Сұлбаны жинау керек (РН50 5.1 сурет).
Кернеуді бірқалыпты жоғарлату жолымен реленің әрекет ету кернеуін Uс.р. тіркеу қажет, кері бағыттағы кернеуді өзгертіп, реленің қайту кернеуін Uв.р. тіркеу қажет.
Сынақ нәтижелерін 5.4 кестеге енгізу керек.
кесте
Uуст, B
|
Uс.р., B
|
Uв.р., B
|
kв
|
Тағайыншама диапазоны
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сынақтардың мәліметтері бойынша реленің қайту коэффициентінің мәнін анықтаңыз.
Үшеселік өлшеу жолымен бір жұмыс тағайыншамасы үшін реленің әрекет ету кернеуі қателіктерінің мәнін теңдік бойынша анықтау қажет:
c. р.
% Uс. р.ср. U уст ,
U
уст
мұндағы Uс.р.ср – берілген өлшеулердің санын орындау барысында алынған орташа мән;
Uуст – реленің шкала бойынша тағайыншамасы. Нәтижелерді 5.5 кестеге енгізу қажет.
кесте
Uуст, В
|
U с.р.1, В
|
Uс.р.2, В
|
Uс.р.3, В
|
Uс.р.ср, В
|
с.р.,%
|
|
|
|
|
|
|
с.р алынған мәнін шектік мәнімен салыстыру керек, ол 5% аспауы қажет.
сурет – Сыналатын РН50 релесінің жалғану сұлбасы
Up=1,2Uуст және Up=2Uуст мәндері кезіндегі ток релесінің әрекет ету уақытын өлшеу керек.
Релені пайдалану жарамдылығы жөнінде реленің техникалық мәліметтерінің алынған нәтижелерімен салыстыра отыра, қорытынды жасау қажет.
Электрмагниттік реленің негізгі элементтері болатты өзекшеден және 6 орамнан тұратын 1 электрмагнит, 2 болатты жылжымалы якорь, 4 жылжымалы контакт, 3 жылжымайтын контакт және қарсы әрекет етуші серіппеден тұрады.
Орам өрісінің болат якорьмен әрекеттесуі бұрылмалы якорь жүйесіндегі ось айналасындағы якорь бұрылысын қамтамасыз етеді РП релесі, 5.4 б сурет)
немесе реле жүйесіндегі якорьдің көлденең қозғалысы, қозғалыссыз полюсті өткізілген орта сызығын кесіп өтетін якорь, (РТ40 реле, 5.4 в сурет) немесе тартылатын якорьлі тура жүрісті (РВ релесі, 5.4 а сурет) қозғалысы пайда болады.
Fэ электрмагнитті күш немесе Мэ оның моменті Iр реле орамындағы токқа пропорционалды және тура бағытта болады, бұл ток бағытына (белгіге) тәуелсіз болады.
5.4 сурет
Реле орамындағы айнымалы синусоидалы ток айналу моментін тудырады. Момент токтың квадратына пропорционал және әр жарты период бойынша қалыпты болып қалады.
РТ40 ток релесі мен РН50 кернеу релесі токтың немесе кернеудің бір электрлік шамасына әсер ететін релеге жатады.
Реленің әрекет ету кезінде болатын әсер етуші шаманың мәндері (ток, кернеу және т.б.) оның әрекет етуінің параметрі, реленің қайтуы болуы кезінде шамаға әсер ететін мәндер қайту параметрі болып табылады. Ток релесі үшін реленің әрекет ету тогын Iс.р. және қайту тогын Iв.р. үзуге болады.
Ең аз ток кезінде әрекет ететін реле әрекет ету тогы Iс.р. деп аталады.
Реленің якорі бастапқы жағдайына келетін кезіндегі реледегі жоғары ток реленің қайту тогы Iв.р. деп аталады.
Iв. р / Iс. р
токтарының қатынасы қайту коэффициенті kвоз деп аталады:
k Iв. р .
воз I
Кернеу релесі үшін:
с. р
k Uв. р .
воз U
с. р
Реледегі өсу тогына Iс.р.>Iв. немесе кернеуге Uв.р.>Uс.р әсер ететін қайту коэффициенті бірден кіші kвоз<1. Минималды реле үшін әрекет ететін шаманың мәні әрекет ету параметрінің мәнінен кіші болса, қайту коэффициенті бірден үлкен болады kвоз>1.
Қайту коэффициенті реленің жарамдылығын анықтайтын және оларды әртүрлі қорғаныс қондырғыларында пайдалану мүмкіндігінің негізігі параметрі болып табылады.
Реленің әрекет етуінің параметрлері шкала бойынша тағайыншамен әрқашан да сәйкес келмейді. Параметрдің әрекет ету кезіндегі нақты мәнінің орныққан мәннен ауытқуы реленің қателігі деп аталады. Қателік абсолютті немесе салыстырмалы қателік болуы мүмкін. Абсолютті қателік әрекет ету параметрін өлшеу бірлігінде, салыстырмалы қателік – пайызбен өрнектелінеді. Ток релесі үшін салыстырмалы қателік % мына өрнекпен анықталынады:
c. р. %
Iс. р.ср. I уст ,
I
уст
мұндағы Iс.р.ср – өлшеудің берілген санының орындалуы кезінде алынған орташа мән;
Iуст – реленің шкаласы бойынша тағайыншама.
Бақылау сұрақтары
РТ40 және РН50 типті релелерінде әрекет ету тогы мен кернеуі қандай әдістермен реттелінеді?
Айнымалы токтағы электрмагниттік реле контактілері дірілінің пайда болу себептері неде? РТ40 және РН50 типті релелеріндегі контактілерінің дірілін азайту үшін қандай шаралар қолданылады?
Не себептен максималды реле үшін (ток, кернеу) қайту коэффициенті бірден кіші, ал минималды реле үшін бірден үлкен?
Электр магниттік реленің жұмыс істеу принципін түсіндіріңіз.
Әрекет ету тогы, қайту тогы, қайту коэффициенті дегеніміз не?
Максималды және минималды әрекет етуші реленің айырмашылығы неде екенін түсіндіріңіз.
Реле орамы секциясының жалғануының өзгеруі кезіндегі әрекет ету тогы қалай өзгереді?
Электр магниттік реленің артықшылықтары мен кемшіліктері жайында айтыңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |