Көптілді білім беру модельдері

5
Өтпелі модель. Ұлттық азшылықтар мен
иммигранттарды қо-
ғамда ассимиляциялауға арналған. Оқушылар
оқуды ана тілінде
бастайды да, бірте-бірте екінші тілге (Т2) көшеді.
Бұл жағдайда Т2 -
елдің мемлекеттік тілі. 7-сыныптан оқушылар тек
Т2-де ғана білім
алады. Бұл модельдің басты шарты – екі тілді
(Т1+Т2) мұғалімдердің
болуы. Нәтижесінде, оқушылар ана тілін ұмытып,
екінші тілде сөй-
лейтін бір тілді болады. Мұндай модель АҚШ-та
испан иммигрант-
тары үшін қолданады.

6
Тілдік ортаға мәжбүрлеп енгізу де («sink or swim»
тәсілі) ұлт-
тық азшылықтар мен иммигранттарға арналады.
Алдыңғы мо-
дельмен салыстырғанда, бұнда оқушылар 1-
сыныптан Т2-де білім
алады. Мұғалімдер оқушылардың ана тілін
рецептивті деңгейде
ғана (тыңдалым және оқылым) біледі. Оқушылар ана
тілін үйде ға-
на қолданады. Бірте-бірте оқушылар үйде де Т2-ні
қолдануға кө-
шіп, ана тілін ұмытады да, тек бір тілді (Т2) ғана еркін
меңгереді.
Мұндай модель бұрын КСРО мен АҚШ-та
қолданылды.

7
Тілдік ортаға енгізу моделі екі тілдің функционалдық сауат-
тылығын қалыптастыру мақсатында мектеп оқушыларына арнап
әзірленді. Оқушылардың бірінші тілі (Т1) – бұл жағдайда елдің
ресми тілі. Екінші тілдің (Т2) елдегі мәртебесі, абыройы мен эконо-
микалық маңызы жоғары. Оқушыларға екі тілді қандай жағдайда
пайдалану түсінікті болу үшін бірінші және екінші тілдерді әртүрлі
мұғалімдер оқытады. Екінші тілден сабақ беретін мұғалім осы тілді
ана тілі деңгейінде немесе еркін (С1-С2) меңгеруі тиіс. Т2-де оқыту
барысында мұғалімдер тек Т2-ні ғана қолданады және аударманы
қолданбайды. Осындай оқытудың нәтижесінде, оқушылар екі тілді
де еркін меңгереді. Мұндай модель әлемнің көптеген елдерінде
(Канада, АҚШ, Жапония, Италия, Испания және т.б.) пайдаланы-
лады.

жүктеу/скачать 1.53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: