Криминалистика техникасының түсінігі және жалпы қағидасы


Криминалистикалық техниканың пәні мен түсінігі



бет2/4
Дата28.04.2023
өлшемі29.3 Kb.
#472975
1   2   3   4
Криминалистика техникасы

1. Криминалистикалық техниканың пәні мен түсінігі




Криминалистикалық техника криминалистиканың бір бөлімі ретінде қылмыстық іздерді табу, бекіту, алу, жинауға қолданылатын және тергеліп отырған оқиға мәліметтерін қалпына кайта өндеуге бейімделген ғылыми-техникалық кұрал-әдістерді теориялық ережелер және қағидалар тұрғысынан өңдеп жетілдіру, сондай-ақ қылмыстардың алдын алу мен техникалық қүралдардың жүйесі болып табылады.
Криминалистикалық техниканың негізгі міндетіне — кылмыскердің жеке басы туралы, оның қолданған қаруы, оларды қолдану және жасалған қылмыстың өзге де жағдайлары жөніндегі мәліметтерді алу мақсатымен қылмыстың материалдық іздерін табу, бекіту, алу және зерттеу жатады. Криминалистикалық техника теориялық жағынан криминалистиканың бір бөлімі ретінде келесі мәселелерді қарастырады:
- жалпы жасалған қылмыстық іске қатысты қандай нысандар, қандай іздер қалдырылады және олардың қандай қасиеттері, сипаттары бар;
- риминалистикалық техниканы дамыту.
Сонымен қатар, тәжірибелік маңызына қарай арнайы мәселелерді зерттейді:
- қылмыстың ізін қалай және қандай техникалық құралдардың көмегімен табуға болатындығын;
- олар дәлелдеме болуы үшін, оларды қалай және қандай техникалық құралдармен тауып, бекітуге болатындығын;
-бұл дәлелдемелерді, қалай және қандай техникалық құралардың көмегімен алуға болатындығын.
- бұл дәлелдемелер қалай және қандай тәсілмен анықталғанын қарастырады, бірақ кебінесе бұл мәселені экспертология шешеді;
- қылмыстық іс, қолданылған қару, кылмыскерлер, қалдырылған іздер және т.б. мәселелер жайлы мәліметтерді қалай және қандай тәсілдер арқылы жинауға болатындығын;
- қандай техникалық кұралдар кылмыс жасауға кедергі жасайтындығын.
Табылған іздер бойынша объектілердің ішінен кажетті жекеленген іздерді немесе оларға катысты объектілердін түрін, тегін анықтау мәселелері туындайды. Іздерді калдырған деп табылған объектілерді анықтау мәселелері идентификациянын көмегімен шешіледі.
Крим техниканың барлық аталған мәселелерін екі топқа бөлуге болады:

  • Идентификациялық

  • Идентификациялық емес (іздерді іздеу т.б.)

Криминалистикалық техниканың ерекшелік сипаты — оның заңға сәйкес қолдануы болып табылады.
Криминалистикалык техника занда көрсетілген тергеу әрекеттерінде колданылады. Олар Қылмыстық іс жүргізу кодексінде қарастырылған — қарау, тінту және басқа да тергеу әре кеттерін жүргізу (фотосуретке түсіру, өлшеу, үлгі алу, калып жасау және т.б.) кезінде қолданылады.
Тергеу әрекеті барысында қолданылған криминалистикалық техника ол міндетті түрде хаттамаларында бекітілуі кажет. Қарау хаттамасында қандай объект фотосуретке түсірілгендігі, ол қандай нүктеден және кандай әдіспен түсірілгендігі нақты көрсетілуі тиіс.
Криминалистикалық техниканы тергеу әрекеттерін жүргізу барысында заңмен белгіленген тәртіп ережелерін сақтамай қолданылған жағдайларда, оның нәтижелері дәлелдемелік күшін жоғалтады.
Крим техниканың келесідей негізгі салалары калыптасқан:
• криминалистикалық техниканың жалпы ережелері;
•криминалистикалық фотография, дыбыс- және бейнежазба;
• трасология (іздер жөніндегі ілім);
• криминалистикалықбаллистика;
• криминалистикалық қолжазбатану және автортану;
• құжаттарды техника-криминалистикалык зерттеу;
• суық қаруды криминалистикалық зерттеу;
криминалистикалық жарылыстану;
• заттар мен материалдарды криминалистикалык зерттеу;
• одорология;
• фоноскопия;
• дамдарды сыртқы бейне белгілері бойынша теңдестіру (габитология);
• криминалистикалык тіркеу және есепке алу.
Криминалистикалық техниканы тағайындау әдістерін келесі топтарға бөліп кәрсетуге болады:

  1. Заттай дәлелдемелерді табу, бекіту және алудың әдістері мен тәсілдері.

  2. Заттай дәлелдемелерді зерттеу әдістері мен тәсілдері

Криминалистикалық техниканың әдістері, олардың табиғи негізінде жатқан құбылыстар мен қай ғылыми топка жататындығы бойынша жүйеленеді. Атап айтқанда: а) физикалык; ә) химиялық; б) физика-химиялық; в) ботаникалық; г) физиологиялық; д) математикалық; е) логикалык; ж) биологиялық.
Криминалистикалық техника жалпы ғылым, сондай-ақ арнайы әдіс ретінде қолданылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет