Лекция № 21 ЖДЖ үйрету тәсілдері

1. Барлық педагогикалық мәселелердің ішінде тек дене тәрбиесі ғана қимыл әрекет пәні болып есептеледі.

2. Дене жаттығуы организмнің морфофункциональды жағдайына ғана ықпал жасап қоймайды, жаттығушының жеке басына да ыкпалы зор.

3. Дене жаттығуы - адам ойының және бет әлпетінің қозғалыс жүйесі.

4. Дене жаттығуы - бүл дене тәрбиесі аясында қоғамдық тарихи тәжирбені, оның ғылым және тәжирбелік жетістіктерге жету тәсілі.

5. Алам қозғалысында табиғи мұқтаждықты қанағаттандыратын да дене жаттығуы.

Дене жаттығуларын анықтау шарттары

Қайталанған дене жаттығулары тиімді болуы да мүмкін, ал керісінше. әр түрлі дене жаттығуларынан бірдей нәтиже байланыстылығының шығуы мүмкін. Бүл дене жаттығуларының өзара үздіксіз дәлелі болып табылады.

Демек шарттарды білу дене жаттығуларының тиімдлігін анықтау, педагогикалық процестерді бағыт - бағдарды көтеруге мүмкіндік береді. Шарттардың көп түрлілігі,классификацияланып, мына төмендегіше болуы да мүмкін.

І.Мүғалім окушының жеке мінез ерекшеліктері аса маңызды етеді.

Оқыту процесі екі жақты процес — мүғалім оқытады, оқушы оқиды, сондықтан кімнің қалай оқытанында, дененің дамуы оқыту мен үйренудің сапасына байланысты.

2.Дене тәрбиесі заңдылығына қарай адам санасының шамасы ғылыми шарттармен бейнеленеді. Неғүрлым дене жаттығуларының педагогикалық, психологиялық, физиологиялык еркшеліктері көбірек анықталса, соғүрлым ₍ педагогикалық мэселелерді шешу тиімді болмақ.

З.Әдістемелік шарттар дене жаттығуларын орындауда кеңейтілген талаптар тобын біріктіреді.

Дене жаттығуларын үйренуде және оны басқа да педагогикалық мэселелерді шешуге қолдана отырып, тиімді мүмкіндіктерді, яғни шешімін табатын мақсатты білу және үлкен жетістікке жету, екіншіден , оның қүрылымы, үшіншіден, қайталау тәсілдерін игеру шешуші ол атқарады.

Бүл дене жаттығуын жасауда, құралдарды таңдауда және педагогикалық мәселелерді шешудегі дене тәрбие әдістерін анықтайды.

Дене жаттығуларының тиімділігі тек аса кеп жүктемелерден кейін байқалады. Дене жаттығуларының нәтижесі оны орындау тәсілдеріне де байланысты.Оны орындауда кәсіпқойлықты , функциональды өзгерістерді, белгілі бір уакытты сақтауды талап етеді.

.4. Дене тәрбиесінің жүйесі сауықтыру бағытындағы негізгі принциптері гигиеналық шарттар болып табылады. Олардың мақсаты - адам өмірін керекті дене жаттығулар вариантарын жасау. Ал екінші жағынан сол жаттығулардың тиімділігін , гигиеналық нормаларын қадағалау. Дене тәрбиесінің толық мәнді шешімін табуы үшін гигиеналық нормаларын қадағалау. Дене тәрбиесінің толық мәнді шешімін табуы үшін гигиеналық тәртіпке аса көңіл бөлуі керек.

Қанша жерден педагогикалық процесс жаксы ұйымдастырылғанымен режим бүзылған жағдайда жетістікке жету жағы шамалы ғана болмақ, демек дене жаттығуларының тиімділігі, пайдасы болмайды деген сөз.

Гигиеналық шарттар екі салаға бөлінеді:

1) Дене тәрбиесі процесінен белек адам өміріндегі қоғамдық еңбек гигиенасы, демалу , тамақтану нормалары жаттығуларының толық дерлік орындалуын қамтамасыз етеді.

2) Дене тәрбие процесінде гигиеналық нормалардың сақталуы, арнайы тамақтану, ауаның тазалығы тынығу орындары болуы шарт.

5. Метеорологиялық шарттар - дене жаттығуынан көп әсерлі жетістіктерге жету шарттары, іс-қимыл заңдылықтары тобын құрайды.

Адам әр кезде қоршаған ортамен тығыз байланыста. Ауа райының бұзылуы, күннің өтуі, атмосфералық қысымдар бәрі-бәрі адам организіміне әсер етпей қоймайды, сондайда дене жаттығуы тиімді.

Бүның бәрі дене жаттыгуы техникасында баяндалады. Дене тәрбие процесінде табиғи күшті пайдалану екі бағытта жүргізіледі.

1) Табиғи күштың дене жаттығуы үшін әрекеті аса пайдалы. Олар адам организміндегі қозғалысқа ықпал жасап тиімділігін арттырады және толықтырады.

2) Табиғи күш күн көзінде, суда сауықтыру. шынықтыру құралы іспеттес. Табиғи күшті пайдаланудың басты талаптарының бірі дене жаттығуымен қабат жүйелі және кешенді түрде қолдану.

6. Ықпал жасау шарттарының бірі - дене жаттығуларының соңғы нәтижесін анықтау. Сондай-ақ дене тәрбиесінің негізгі құралдарын ғана емес, қосымша - гигеналық, метеорологиялық өлшемдерді де қарастырады. Әрбір құралдың өзіндік мүмкіндіктері мен адам организмін шынықтырудағы ролді анықтайды .