Лекция: 15 сағат лбс: 15 сағат С¤Ж: 45 саѓат обс¤Ж: 45 саѓат Барлыќ саѓат саны: 135 саѓ

жүктеу/скачать 2.2 Mb.

бет	5/21
Дата	06.03.2016
өлшемі	2.2 Mb.
	#44284
түрі	Лекция

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 21

4. Оќиѓалар

Windows - таѓы сияќты Delphi – де программалар оќиѓалар арќылы басќарылады. Мысалы, пайдаланушы программа ќ±ру ‰шін алдымен формаѓа компонент орнату, форманы не формада орналасќан компонентті тышќан арќылы шертуі м‰мкін. Оныњ єр іс – єрекеті оќиѓа шаќырады. Яѓни, оќиѓа программаныњ ж±мыс істеуі кезінде обьект жаѓдайыныњ µзгеруі.

Delphi-де єр оќиѓаѓа атап беріліп ќойылѓан. Мысалы, компоненттер палитрасыныњ Button т‰ймесі арќылы формада орнатылѓан Button1 компонентін шерту Click (шерту) оќѓасын шаќырады (1. 5. 4-таќырыпты ќарањыз).

Єр обьектіге байланысты оќиѓалар жеткілікті Мысалы, формаѓа – байланысты оќиѓалар саны-35 (1.4-сурет). Олар ќасиеттер терезесініњ Events ќосымша беті не енгізілген. Терезеде оќиѓа атауларыныњ алдына On префіксі (ќосымшасы) тіркестіріліп жазылѓан. Ол-атаудыњ оќиѓа екендігін білдіретін белгі.

1.4 - сурет. Форма оќиѓалары

Delphi ортасында жиі кездесетін оќиѓалар:
OnClick – тышќан т‰ймесін бір рет басу;

OnDbiClick – тышќан т‰ймесін екі рет басу;

OnKeyDown – клавишті басу;

On KeyUp – басылѓан клавишті босату;

OnMouseDown – тышќан т‰ймесін басу;

OnMouseUp - тышќан т‰ймесін босату;

OnMouseMove – тышќан кµрсеткішін жылжыту;

OnCreate – форманы екі рет шерту, т.б.

Лекция 2. Программа құрылымы

1. Программалыќ код терезесі

2. Программа құрылымы. Негізгі модуль

3. Тәсіл модуль құрылымы

1. Программалыќ код терезесі

Delphi-де программа (проект) екі бµлімнен т±рады. Алѓашќы автоматты т‰рде project1 атауы берілетін проект файлы (негізгі модуль) жєнеunit1. pas атауы берілетін модуль. Олар жеке терезелерде орналастырылѓан. Модульге оќиѓаларѓа сєйкес іс – єрекеттерді орындайтын программа мєтіні (процедуралар) енгізіледі (олар 1.4 – таќырыпта кењ т‰рде ќарастырылѓан). Программа мєтінін программалыќ код деп, терезені программалыќ код терезесі не ќысќаша редактор терезесі деп те атайды. 1.1-таќырыпта ескертілгеніндей, Delphi іске ќосылѓан кезде ол форма терезесініњ астында кµрінбей т±рады. Он экранѓа шыѓару тєсілдері:

форманы жабу (жабу т‰ймесін шерту);
код терезесініњ бір шеті форма астында кµрініп т±рса, оны шерту.

Терезе белсендірулі т‰рде ашылады да, онда процедура дайындамасы (‰лгісі) кµрінеді. Оныњ таќырыбы н‰кте арќылы бµлінген класс жєне процедура атауларынан т±рады (1.5-сурет). т.б.

Жалпы формадан код терезесіне µту жєне код терезесінен формаѓа µту ‰шін F12 клавишін басу желкілікті. 1.5 – суретте кµрініп т±рѓаны – код терезесіне енгізілген процедура дайындамасы. Оќиѓаѓа байланысты ќ±рылѓан процедура оќиѓаны µњдеуіш не оќиѓаны µњдеу процедурасы делінеді. Процедура дайындамасыныњ жазылу т‰рі:

Procedure <атау> (Sender: TObjiect);

Сипаттау бµлімі

Begin

Процедура денесі

End;

М±ндаѓы Sender параметрі ќ±рылатын процедураныњ ќай класна тиістілігін аныќтайды.

Терезеніњ сол бµлігіндегі – браузер терезесі. Онда код терезесінде барлыќ жарияланулардыњ ќ±рылымын кµріп шыѓуѓа болады.

1.5 – сурет. Редактор терезесі. Онда кµрінген процедура дайындамасы.

2. Программа ќ±рылымы. Негізгі модуль

Кез келген программа program сµзінен басталатын проект файлы мен бір не бірнеше модульдерден т±рады да, ќолдан ќ±рылатын программа модуль ішіне енгізіледі. Проект файлы dpr, модуль pas кењейтілуі бойынша саќталады. Проект файлын негізгі модуль деп атайды. Негізгі модульдіњ мазм±ны проектініњ жалпы сипаттамасынан т±рады. Delphi іске ќосылѓан кезде он ол автоматты т‰рде дайындап шыѓады. Негізгі модульге ерекше жаѓдайлардан басќа кездері ќосымша н±ќсќаулар енгізуліњ ќажеті жоќ. Негізгі модуль (проект):
Program Project1;

Uses

Forms

Unit in “Unit1. pas’ {Form1};

{$R*.RES}

begin

Application. Initialise;

Application. СreateForm(Tform1, Form1);

Application. Run;

End;

М±ндаѓы,

Progect1 – негізгі модуль (проект) атауы. Проектіні дайындап, жања атау бойынша саќтаѓан кезде ол соњѓы атауѓа алмастырылып ќойылады;

Uses (ќолдану) – Tурбо Паскальдаѓы сияќты, ќызметші сµз. Оныњ соњына программада пайдаланылатын стандартты (кітапханалыќ) Forms модулі мен Delphi-діњ модульге алѓашќы рет меншіктеген атауы. (Unit1) жазылѓан Unit1-ден соњ оныњ ќайсы модульдік файлда ќ±ралатыны (In ‘Unit1. pas’) жєне онымен байланысты форма атауы кµрсетіледі. ({Form}).

{$R*.RES}-н±сќау. Ол компиляторѓа ќосымшаныњ (Windows кµмегімен дайындалѓан ќолданбалы программаныњ) ќор сипаттамаларын, мысалы, шартбелгілер (пиктограммалар) саќталѓан файлды жєне т.с.с. пайдалану керектігін кµрсетеді (файлдыњ кењейтілуі -.res);

Begin – end операторларыныњ аралыѓына енгізілген. Соњѓы бµлім- ќосымшаныњ алѓашќы ж‰ктелуін ќамтамасыз ететін тәсілдер (Delphi-де арнайы іс-єрекетті орындайтын процедура, функция жєне командалар тәсілдер делінеді):

Application.Initialize – ќосымша обьектісін инициалдау (программаны алѓашќы рет дайындау) тәсілі;

Application.CreateForm – проект ќ±рамына енетін форманы дайындап, экранда кµрсету тәсілі (create-ќ±ру);

Application.Run – программаны іске ќосуды ќамтамасыз ету тәсілі.

жүктеу/скачать 2.2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 21