|
Картография кақытпен кеңістіктегі процестермен құбылыстардың өзара байланысы және өзгеру туралы географиялық карталарды жасаумен әдістерді пайдалану туралы ғылым. Географиялық картала (грек тілінен “хартес”-табақ отам легенді білдіреді).
Табиғатпен қоғамдық құбылыстардың орналасқан жай-күйін және өзара байланысын көрсететін жер бетінің кішірейтілген бейнесі. Карта дегеніміз қолданылған шартты белгілер арқылы жер бетінің жазықтықтағы кішірейтілген беййнесі. Кең алқапты бейнелейтін карталарды қашанда бұрмаланулар болады. Карта жер бетінің едәуір территориясын, жердің қыйсықтығын Ала отырып картографиялық проекцияда сызылған жазықтықтағы кішірейген кескіні. Теңізде жүзу мен әуе қатынасында міндетті түрде карта пайдаланып, географиялық картала арқылы түрлы ғылыми-зерттеулер жүргізіледі. Жер бедерінің топырақты, өсімдікті халықтың қоныстануын, өнеркәсіппен ауылшаруашылығын өндірісін және т.б. зерттеу картадан басталып, картамен аяақталады. Күнделікті өмірде географиялық карталардың маңызы зор.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
-
Картография с основами топографии. Учебное пособие для педагогических фузов. Под.редакцией Г.Ю.Грюнберга. М.,1991.
-
Калыбеков. «Геодезия және топография негіздері». Алматы., 1983ж.
-
Южанов В.С. Картография с основами топографии: уч.пос. М., Высш.шк...,2001.
-
Географический атлас для учителей средной школы. М., 1980.
-
Мектепке арналған географиялық атластар/ең соңғы жылы шыққан.
-
Оқу топографиялық карталар масштабы: 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000
Қосымша әдебиеттер.
-
Грюнберг Г.Ю. Картографические понятия в шкоьной географии. М., 1979
-
Грюнберг Г.Ю. Изготовление географических карт в школею М., 1972
-
Берлянт А.М. Теоретические проблемы картографии. М., 1993
-
Берлянт А.М. Картографические методы исследования. М., 1997
-
Берлянт А.М. Геоинформационное картографирование. М., 1997
-
Кошкарев А.В. Тикунов В.С. Геоинформатика. М.,1993
-
Малахов И.В. Элементы картографии в средней школе. М., 1991
-
Салищев К.А. Картоведение. М.,1976
-
Справочник по картографии. М., 1988
-
Атлас «Земля-планета людей. Взгляд из космоса» М., 1997
-
Атлас «Природная среда и естественные ресурсы мира». М., 1997
-
Атлас Казахстана. Т.1,2. М., 1982-1985
Лабораториялық сабаққа қолданылатын оқулықтар:
-
Гедымин А.В.Грюнберг Г.Ю., Малых М.И. Практикум по картографии с основами топографии. М.,1981
-
Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картаографии. М., 1971
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«Сырдария » университеті
«Филология -тарих » факулътеті
«Қоғамдық пәндер және геграфия» кафедрасы
«Картография және топография негіздері» пәні
бойынша 050116 «География »
мамандықтарының студенттері үшін
Семинар сабақтарының жоспары
Жетісай 2006ж.
Семинар сабақтарының мазмұны
Р/с
|
Сабақтың тақырыбы.
|
Єдебиеттер.
|
1
|
№1-сабақ
Картография және топография пәніне шолу
1. Картография пәні және өзге пәндермен байланысы.
2. Картография туралы. Карта белгілі бір аумақ пішіні.
3. Карта элементтері. Карта білім және ақпарат құралы.
4. Шартты белгілер
|
1,2,3,4,7,8,9,12
|
2
|
№ 2- сабақ.
Жергілікті жердің планын оқи білу
1. Жергілікті жердің планы.
2. Планның және картаның шартты белгілері.
3. Абсалюттік және салыстырмалы биіктіктер.
|
1, 2, 3,5,6,8,11
|
3
|
№ 3-сабақ.
Бағытттарды анықтау түрлері
1.Тұрған жердің бағытын анықтау
2. Азимут бойынша жол табу.
3.Қашықтықты қағаз бетіне белгілеу.
|
1, 2, 3,7,8,9,12
|
4
|
№ 4-сабақ. Глобуспен жұмыс
1.Географиялық глобус жер шарының кішірейтірілген пішіні
2.Глобустың көмегімен шешілетін мәселелер .
3.Бұрмаланудың түрлері
4.Картографиялық тор.Конустық проекция
|
2,3,5,7,12
|
5
|
№ 5-сабақ..
Карталардағы жазуларға түсінік
1. Карталардың жіктемесі
2. Картографиялық жалпыландырудың болмысы.
3. Топонимика туралы түсінік
|
2, 3, 4,6,7,12
|
6
|
№ 6-сабақ.
Тақырыптық карталар
1. Жалпы географиялық карталар болмысы.
2. Жалпы географиялық картадағы жер бедерінің бейнеленуі.
3. Елді мекеннің бейнеленуі
|
2, 3, 4,5,7,9,11
|
7
|
№ 7- сабақ.
Географиялық атлас тардың түрлері
1. Атластардың шығу тарихы.
2. Аталстардың жіктемесе.
-
Географиялық атластардың болмысы және олардың ерекшелктері.
|
3, 4, 5,8,9,12
|
8
|
№ 8 – сабан
Картаны жасау технологиясы
-
1. Карталардың бағдарламалары жайлы түсінік.
-
2. Карта бағдарламасы.
-
3. Картаны дайындау тәсілдері.
4. Карталарды басып шығару.
|
2, 3, 4 ,5,6,8,9,11
|
9
|
№ 9 – сабақ
Топографиялық картадағы жіктелу
1. Топографиялық карталарды торларға жіктеу.
2. Карталардың және географиялық түрлері.
3. Топографиялық карталардың бетінде сулы нысандарды, өсімдіктерді, грунтарды кескіндеу. 4. 4. Жер бедерін пішіндеу.
|
3, 4, 5 ,6,9,10,12
|
10
|
№ 10 - сабақ
Геодезиялық жұмыстар
1. Геодезия пәні міндеттері.
2. Халық шаруашылық дамуында ролі.
3. Геодезияның даму таризхы.
|
1, 2, 3,4,7,9,11
|
11
|
№ 11 – сабақ
Түсірімдердің түрлері
1. Биіктік түсірімдердің жіктемесі.
2. Нивелирлеу, нивелирледің түрлері.
3. Нивелирлердің тексерулер мен жөнедулері. 4. 4. 4. Техникалық нивелирлеу.
|
2, 3, 4,5,8,10
|
12
|
№ 12- сабақ
Компастық түсірімнің түрлері
1. Буссолдық (компастық) түсірім оған қолданылатын құрал саймандар мен приборлар.
2.Мектеп астролябимен және эккер мен түсіру.
|
1,2, 3, 4,8,9,12
|
13
|
№ 13 – сабақ
Түсірімдерді жіктеу
1. Биіктік түсірімдердің жіктемесі.
2. Нивелирлеу, нивелирледің түрлері.
3. Нивелирлердің тексерулер мен жөнедулері. 4. Техникалық нивелирлеу.
|
2,3,4,5,7,8,11
|
14
|
№ 14 – сабақ
Мензуалық түсірімдердің ерекшеліктері
1. Менузалалық түсірім жайлы жалпы мәліметтер.
2. Менузалалық түсірімнің мәні, құрылысымен тексерулер. Кипергель.
3. Бұрышсыздық түсірімдер барысындағы дала жұмыстары.
|
3,4,5,6,9,10
|
15
|
№ 15 – сабақ
Ғарыш түсірімдерінің ерекшеліктері
1. Жоспарлы биіктік түсірімдер түрлері және олардың мазмұны.
2. Әуебейне түсірім жайлы түсінік. Ғарыштық түсірім жайлы жалпы деректер.
3. Ғарыштық түсірімдердің бейнелік әдісі.
|
3,4,5,6,7,8
|
Достарыңызбен бөлісу: |
