Лекция 30. СӨЖ. 30. ОбсөЖ. 30 Барлық сағат саны. 90 с. Емтихан. 6-семестр. Ағымдағы бақылау саны: кредит бойынш



бет3/4
Дата24.02.2016
өлшемі0.58 Mb.
#14823
түріЛекция
1   2   3   4

5-кредит.
1-тақырып:

17 ғасыр мектептеріне салыстырмалы талдаулар.

Қарастырылатын мәселелер.

1.Қала ансамбліндегі классизмнің жетекші ролъі.

2.Луврдың шығыс фасады.

Лувр-Францияның орталық көркем сурет музейі.Орта ғасырлық архитектураның көрнекті ескерткіштері жинақталған орын.Лувр деген ат “Қасқыр орманы”деген алынған.Олай аталатын себебі, 13 ғасырда осы жерден ит тұмсығы батпайтын ну орман болыпты.Оны көптеген қабан шошқа қасқыр, жолбарыс сияқты жыртқыштар аңдар жайлаған.Осы орман жиегінде француз королъдерінің аңшылары бекінісі болған екен.14 ғасырда бұл бекіністен орнына архитектор Тамплъ үлкен сәулетті сарай салып, оны королъдер резиденциясына айналдырған.16 ғасырда Лувр сарайын шеберлер одан әрі көркемдеді.

Әр кезеңде өнер бағытымен ағымында белгілі бір уақыттан кейін

Оған қарсы тұратын , солан жаңа ағым, бағыт пайда болатынын тарихтан жақсы біоеміз. XIX ғасырдың екінші жартысында классисизмге қарама қарсы ағым –романтизм бағыты өмірге келді. Енді суретшілер орта ғасыр кезеңінде (дәуірінде), алыс экзотикалық елдерге, әсіресе Шығысқа көңіл аударып, арманға толы ойлы да ғажап жұмыстарды өміге әкелді. Ұмытылып бара жатқан табиғатты жазу, тарихи тақырыптар қайта жандана бастады, Романтикаға толы әдебиет өркенлеп, соның мазмұнымен ондаған қолтумалар жазды. Осы кезеңде франццуз өнерінің романтикалық саладағы ірі тұлға суретшісі- Теодор Жерико (1791- 1824) болды. Оның ең атақты қолтумасының бірі-« Плот Медузы» жұмысы. Жериконың бұл жұмысы монументальды, терең кеңістікке құрылған адам мен табиғат жекпе жегін керемет шынайылық пен жеткізе білген шағарма болды. Романтикалық өаердің екінші бір шебері –Эжен Делакруа (1798-1863). Суретші көбінесе халықтың шет жерлік басқыншылармен соғысын, ревалюция қозғалысын жырлады. Жұмыстары- «Хиоседегі қырғын», «Халықты бастаушы Еркіндік». Деоакруаның жұмыстары батырлық эпосқа ттән қызу қанды, шытырман қозғалысқа бай болаып кеоеді. Мүсін өнерінде, романтизм жанрында санаулы шеберлер жұмыс істелі. Еңелеулілерінің бірі –француз шеебері Француа Рюда( 1784-1855). Оның Жұлдыз алаңындағы (Париж) триумфальды аркадағы бедерлеме жұмысы осы романтизмдік ықпалды бейнелейді. Бұл жұмыс ревалюциялық қимыл-қозғалыс, кезең үлкен асқақтықпен берілген.XIX ғасыодың ортасында шыншылдық өнер бағыты өміе келді. Жаңа бағыттағы реализм суретшілері күнделікті өмірдің болмыс бітімін ешбір қапысыз көрсетуге, бар тіршілікті шын табиғи беруге ат салысты. Сонымен бірге өмірдің ауыртпалығын, көлеңкелі жақтарын бүкпесіз көрсеуге де ден қоя білді.

Алғаш реализмнің дамыған саласы – пейзаж болды. Осы салада сол кезде көзге түскен суретшінің бірі француз Гюстав Курбе (1819 – 1877) еді. Ол реализмнің негізгі күрескері болды. Суреттерінің ішіндегі көзге түсер, айтулысы- ұзындығы 6 метрлік «Оранендегі жерлеу»атты шығармасы. Қолтумада 40-тан астам кейіпкерлер бейнеленген. Оның бәрі де өмірде бар, сол Орнанедтегі тұрғылықты адамдары.
2-тақырып:

Көне 17ғасыр шеберлерінің живописъитік әдісі.

Қарастырылатын мәселелер.

1.Живопистің үш сатылы жазу әдісі.

2.Живописътің көрнекі монументті ұқсастығы.

3.Темпера,мозайка әдістері.


17ғасырларда мәдениет қайраткерлері мен ойшылдары өз дәуірінде өнер өрлеуін өте жоғары бағалады. Антикалық мәдениеттен кейін ұзақ уақыт бойы Батыс Европа елдерінде тағылық керітартпа заман үстем болып келді тек енді ғана гүлдену өркендеу дәуірі басталды.Өнер, әдебиет, мәдениет,ғылым саласында бетбұрыс басқа көптеген елдерге тарады. Жаңа тұрпаттағы Қайта өрлеу мәдениеті антикалық өнер мұралары үлгісімен сабақтас жалғасты.Бірақ ол ескіні қайталау емес еді. Заман уақыт талабы сай имазмұны жағынан баии түсті, жаңа түрге ие болды,жаңа стилъ қалыптасты.Қайта өрлеу дәуірі туғызған қайраткерлер жан-жақты білім алған ғылым мен мәдениеттің сан- салалары хабары мол шын мәнінде сегіз қырлы бір сырлы жандар болды.Олар көптеген тілде сөйлеп айларға тіпті жылға созылатын саяхаттардан жалықпады.Әлемді шарлап, қоғамда ,табиғатта болып жатқан сан алуан құбылыстарға зер сала қарады.Олардың заңдылығын өзара байланыстарын түсіндіруге тырысты.Шапшаң дами бастаған ғылым мен техниканы өз қызметтеріне жаратты.Қайта өрлеу дәуірі суретшілері анатомия,археология,математика,философиямен терең шұғылданды.Сөйтіп ренесанс шеберлері көркемдік мәні терең реалистік өнер үлгілерін болагшақ ұрпақтарға тарту еді.Жалпы Италияның Қайта өрлеу дәуірі негізінен екіге бөлінеді. 15 ғасырдың алғашқы қайта өрлеу ал кейінгі 17 ғасырда жоғары қайта өрлеу дәуірі деп атады.Ерте немесе алғашқы қайта өрлеу дәуірінің негізгі дамыған кіндігі орталығы Флоренция болды.Ол кейіннен Римге ауысты.Ең бірінші негізгі түбірлі өзгеріс сәулет саласында болды.Сәулетшілер Италияда етек жайған романдық және готикалық стилъден біржолата бас тартты.Антикалық сәулеттің бағытымен соның әсерімен күмбезді сарай ғимараттар діни ғибадатханалар тұрғызу әдетке айналды. Сол кездегі сәулет өнері неізгі үлгісі антикалық Римдегі Пантеон болды.

Қайта өрлеу дәуірінің ең атақты ғимараты Әулие Петр күмбезі бұл ғимаратта жүз жылдан астам у ақыт бойы тұрғызды.Құрылысқа басшылық еткен ондаған басшылар мен сәулетшілердің ішінен ғимараттың алғашқы жобасын жасаған сәулетшілер Браманте мен Микеланджело болды.Күмбездің ерекшелігі Микеланджело ойластырған 132 метрлік биіктегі өте зор күмбез.Сонымен қатар күмбез өзінің ғаламат есепке құрылған тепе-теңдік айналамен жымдасқан сәйкестігімен адамды тәнті етеді.Ғимараттар бағаналармен ,пелястрмен ,арыстан басы мен сәби мүсіндермен гүлдермен көмкерілді.Осы кезеңде сұңғат жанры өзінің бұрын-соңды болмаған биігіне көтерілді.Джотто бір топ талантты сұңғатшыл суретшілер өмірге келді. Олар өздерінің жұмыстарында көбінесе табиғатқа деген құлшыныстарын білдірді, кеңістік жарық пен көлеңке байланыстарын бояу арқылы беруді меңгерді. Сонымен қатар адам мен табиғат құбылысын керемет жымдастыра байланыстыра білді.

17 ғасыр шеберлері Микеланджело сұңғат шығармалары ішінде Сикистин капеллласының төбесіндегі росписътік жұмысты атауға болады.Роспис ұзындығы 40 метрге жетеді.Бұл шығармада суретші діни інжіл мазмұны бойынша дүниенің жаратылуы мен ақырзаманға дейінгі уақытты бейнелеген,фрескадан 350 адамның сұлбасы санп шығуға болады.

3-тақырып:

18 ғасыр Батыс Европа өнеріне жалпы сипаттама.

Қарастырылатын мәселелер.

1.18 ғасыр өнеріне жалпы шолу.

2.Қайта өркендеу дәуірі.

Батыс Еуропа өнері орта ғасырлық Италиядағы Қайта өркендеу дәуірі деп аталуынан белгілі.

Батыс Еуропалық мәдениет өзінің ұлттық болмысын нақ сол көне цивилизацияның жұртында бірақ негізінен өзіндік римдік нақышта паш еткен жаңа халықтардың туындысы.Орта ғасырдан туып Қайта дәуірлеу кезеңінде шырқау шыңға көтерілген бұл мәдениет үлес қосқан. Қайта дәуірлеу өнері туындайтын ұзақ уақыт бойы европалық көркем өнер творчествосы үшін ереже үлгіге айналған. Батыс Еуропаның орта ғасыр өнері бұл ежелгі өнердің жалғасы да сонымен бірге өзінің ерекшелік қуатымен бізді қуантатын баурап алатын адамзаттың көркем творчествосы. Әуелде берекесіздік етек алған әлеуметтік құрылыстағы дүниетанымдағы мәдениеттегі мемлекеттік машинасында құл иеленушілік системаның іргетасы болудан қалып бірақ жаңа кезге тән құбылыс.

Элладаның нұрына ұшып табиғат сұрапылдарынан үрейлену көне цивилизацияның дәурені өтерде тағы да адам санасында оянып күйзелістен күдіктер туғызған кезге тән құбылыс болғанын көрсетеді. Скифтер заманында біздің жыл санауымызға дейін 7, 6 ғасырда грек мекен жайларымен көршілес өңірде хайуан деп аталған өнер ғажайыптары жасалған болатын.Бұлар қару жарақ пен жабдықтарды әшекейлейтін сол кездегі түсінік бойынша адамды табиғаттың сиқырлы күштерінен қорғайтын небір киелі қасиеттерді бар деген заттар еді. Мың жылдан соң хайуанат стилъі дала тайпаларының өнерінде олардың бас киімдерінде түймеліктерінде ұдайы көрініс тауып отырады. Бірақ бұл өнер бейнелеу қуатын бірте бірте жойды онда өзінің сәнділігімен орынды қозғалысты бейнелеген басқа негіз үстем болды. Біздің даламызда скифтердің орнын басқан сарматтар хайуанат стилъін түр жағынан өзгертіп жөн-жосықсыз бейне кескіндеуге ден қойған. Хайуанат стилъ өнері басқа ешбір өнер ауқымдас алмайтындай байтақ өлке.Қара теңізден Ұлы Қытай қорғанынан орталық еуропаға дейін варварлардың Римге шабулынан кейін атлант мұхитының жағалауына тарады.Бұл әсер август заманында, көбіне ітпті шындыққа нұқсан келтіре отырып, пайда болды. Императорлық билікпен жауынгерлік даңқтың барлық сән-салтанатымен көрсетілген Августың өн бойымен бейнеленген әйелі стстуясы (Прима-Порттан әкелінген статуя, Рим,Ватикан), оның Юпитердің дәл өзіотырған бейнесі сияқты (Эрмитаж) әрине, жердегі әмәршіні аспан тәңірісіне теңестірген шерулік портреттер. Дегенмен, одан Августың жеке басының белгілері, біршамабайсалдығы мен оның тұлғасының күдік тудырмайтын елеулігібілініп тұрады.

Оның мұрагері-Тиберидің толып жатқан порттреттері де дәріптелген .

Тиберидің жас кезінде мүсіндік портретін қарап көрелік (Копенгаген, Глиптотека) .Әдейі жақсартып жасалған бейне. Соныменге бірге , сөз жоқ даралық белгісі бар портрет. Оның кейпінен тартымсыздықпен тыржиған томаға тұйықтық сияқты бірдеме білініп тұрады. Мүмкін бұл адамбасқа жағдайда өмір сүргенде әбден ақ қалыпты тірішлік кешер ме еді, қайтер еді барынша атақұмарларда болды, шексіз өкімет және ойыма да келгенінің бәрін ісетй алаымн деген ұғым ақылынан алжастырған , қан етңізін көлкіткен қан ішерлер, деспоттар болды, өзінің ізашарын өлтіру арқылы жоғары мансапқа жеткен, сондықтан да сәл де болса күдік келтірген адамның көзін құртып отырған қаныпезер тирандар да болды Шығычстан ескен жаңа леп, жаңа мұраттар, жаңа ақиқаттыіздеу жаңа діни сенімдерді туғызды. Римнің күні, идеологиясымен және әлеуметтік құрылысымен қоса алғанда антака дүниесінің күні батуға айналды. Өзінің барлық «азап шегіп, тауқымет тартқандарға» арналған туысқандық және теңдік уағызы мен «жаппай экономикаылқ, саяси, инетлектік және моральдік ыдырау кезінде христиандық келіп шықты.
4-тақырып:

18 ғасырдың 1-ші жартысындағы Франция өнері.

Қарастырылатын мәселелер.

1.Антуан Ватто-рококо көрінісі.

2.Антуан Ватто-лирикалы бағытаушы.

Фламандиялық суретші Антуан Ватто бау-бақшадағы салтанатты отырыс ойынды әсем бейнеледі.18 ғасырда 20 жылдары францияда Рококо ағымы өмірге келді. Бұл ағым жарты ғасыр бойы Европада елдерлде тарап, ортасын өзінің әдемі де жеңіл сипатымен сол кездегі ақсүйектер ортасын еліктіріп әкетті.Рококо көбінесе үйлердің сарайлардың ішкі жағын көркемдеуге қолданылды.Бұл кездері көбінесе шағын сарайлар үйлер тұрғызылды .

Құдай ана соборы батыс еуропа елдері сәулет өнері тарапынан жаңа заманнан бастаған алғашқы готикалық ең айбынды тамаша ескерткіш болды.оның салынып біткеніне алты ғасырдай уақыт өтті. Қала үстіне асқақ көтерілген әсем де зәулім осы ғимараттың арқасында Париж қайта түледі. Францияның астанасы бұл ғасырлар ішінде өсіп дүние жүзіне атағы жойылған басқа ескерткіш сәнге айналды. Француз көркем өнері кемеңгерлік аса үздік туындысы болды. Египеттегі пирамидалар афиндағы немесе софия соборы сияқты париждік ғасырлар бойы өзінің өмірге әкелген халықтың идеялары мен ғасырдағы қалыптасқан мәдениеттің куәсі болатын құнды. Готикалық мүсін өнері жайында ерекше айтарлықтай әңгіме бар. Готикалық ғимараттар салуда үлкен ролъ атқарған архитектуралық формалар мен тастан өрілген гүлдер сияқты мүсіндердің немесе бедерлердің үйлесім табуынан туындайды.

Рим соборы осында Жанна дАрк өзінің жеңіс туын осында әкеліп қойған атақты шартр соборымен бірге кемелденген француз готикасының готикалық сәулет өнерінің шыңы болды. Оның бас фасады париждегі собор сияқты торлы терезелері бар екі биік мұнарасы аспанмен таласқан үш қабаттан тұрады. Үйдің биіктігі көлденең көрінісіне қарағанда ерекше тұлғаланып жеп-жеңіл ңәзіктігімен салтанат құрып тұр. Сәулет өнері мен мүсіндері үндесуінен туған.Сүйір аркалықтардың бейне бір мерекелік симфония сияқты көрінісі ғажайып мүсіндер сән-салтанат зәңгір.Үйдің биіктігі көлденең көрінісіне қарағанда ерекше тұлғаланып жеп-жеңіл нәзіктігімен салтанат құрып тұр. Сәулет өнері мен мүсіндеудің үндесуімен туған сүиір арқалықтардың бейне бір мерекесін симфония сиақты көрінісі ғажайып мүсіндер сән салтанат зәңгір құрылысты жеп-жеңіл етіп көрсетіп тұр.германияда готикалық стиль Франциядағыданкеиінрек дамыды.Герман өнері зерттеушілері француздың жолашар ролін жоққа шығармағаны менготикалық әсемдік идеясын толық және жарқын бейнелеуші герман сәулет өнері гүлденген кезеңі болды. Германдықтар Ренесанс идеялын жете түсінбей оны шала –шарпын қабылдады. Готика кезеңінде жасалған герман көркем өнері ұлылығымен туындылары әлемдік мәдениет қазынасына бағалы үлес қосты. Готикада бірінші болып орынды Германия мен Францияның қайғысы жеңіп алғанын кесіп айтпай ақ қоялық. Немістер өздерінің сәулетшілік өнерінде готикалық стилъдің бар болмысын ашып мүмкіндіктерін пайдаланды.Сыртқы бейнесі мен күмбездегі оның астындағы көріністер мүмкін емес нәрсені шындыққа айналғанын паш ететіндей сезім туғызды.


5-тақырып:

Рококо стилъі.Ф.Буше.

Қарастырылатын мәселелер.

1.Рококо живописъі.

2.Ф.Буше.

Франсуа Буше (1703-1770) антикалық жеңіл түсініктегі қиял-ғажайып тақырыпқа құрылған картиналар жазды.Осылардың ішінде өмірді онша әсерлемей шыншылдыққа жақын бейнелеген суретшілер болды.

Рококо Барокко ағымынан шыққан соның жалғасы іспеттес. Рококо көбінесе үйлердің cарайлардың ішкі жағын көркемдеуге қолданылады.Бұл кезеңдерде көбінесе шағын сарайлар үйлер тұрғызылды.Олардың сыртқы көрінісі өте қарапайым болып келеді.Барокко әдісіндей құбылмалы әшекейлі керегелер біртіндеп жоғала бастады. Үйдің ішкі керегелері әдемі панелъдермен айналармен көмкерілген.Жұмсақ меруерт түсті маталармен жасалған жиһаздар жалт-жұлт еткен айна ернеулі хрусталъ люстралар бөлмені әсем әуенді қобдишаға айналдырғандай болатын. Көбінесе әшекей заттары қатаң симметриялы болып келетін.Әсіресе раковина іспеттес әшекейлер жиі қолданылды ,сонымен бірге қытай сән-салтанаты әшекей кең етек жайған. Рококо ағымында жасалған үй-жиһаз бұйымдары қуыршаққа ұқсас шағын әдемі еді. Әйелдер мен ерекетер үлбіреген жұқа жібек матадан киім киді.Сұңғатта негізінен ашық түстер кеңінен қолданылды.(күлгін,аспан көк, қызғылт сары). Көбінесе майлы бояумен қоса пастелъ де жиі пайдаланды.Рококо қолтумасында тән нәрсе олар көбінесе малшылар мен малшы балаларды жиі бейнеледі. Бейнелер шынайы қарапайым халықтан шыққан адамдар бейнесі емес еді, малшыға ұқсас киінген ақсүйек адам еді. Фламандиялық суретші Антуан Ватто бау-бақшадағы салтанатты отырыс ойынды әсем бейнеледі.
6-тақырып.

Франция ағартушыларының эстетикалық үшінші сословие живописъі.

Франция ағартушыларының эстетикасы мен үшінші сословие живописі.

Қарастырылатын мәселелер.

1.Жан-Батист Симеон Шарден-шығармасы.

2.Адамгершілік тәрбие тақырыбы.

Жан Батист Симеон Шарден (1699-177 9) болды.Өмірдегі шыншылдықты көп бейнелеген. Оның “Ыдыс жуушы”деген еңбегі соның бір айғағы.Суретші өзінің кейіпкерімен тек ақсүйектер ішінен емес Париждің ұсақ буржуазиясының ішінен қарапайым жұмысшылардың ортасынан тапты.Шарденнің натюрморттары адам тамсанардай керемет шеберлікпен жазылған. Қарапайым заттардан құралған натюрмортта әр заттың өз болмысын табиғи көрінісін өмірдегідей шыншылдықпен бейнелеген. Шарден өмір көрсеткендей ең ұлы колористердің қатарында Тициан,Рембранд болды.Шарденнің негізгі сүйенетін жақсы көретін реңі күміс сұр түс. Оның натюрмортында жазылған “Өнер құралдарынан құралған натюрморт”,”Натюрморт ”жұмыстары.

Көкке қарай бой түзеп өскен каркастың жүгін жеңілдетуге ерекше көңіл бөлінетін болды. Бұл бүкіл готикалық архитектуралық негіз еді. Мұндай архитектуралық революцияның көркемдік маңызын оның тікелей нәтижелерін готикалық архитектураның ең алғашқы кезінде салынған Париж соборында бұл биіктік күннен күнге көтерілді. Сөйтіп құрылысты биікке қарай өсіре жүргізетін готикалық архитектура романдық көлбеу архитектурадан озып шықты. Табиғи готикалық каркасты жүйе романдық құрылыстың құрылымынан түлеп ұштыма болмаса батыс еуропалық сәулетшілер басқа елдердің көне үлгілерін пайдалануы деген .түп тамыры ғасырлар мен мыңдаған жылдардың тұңғиығында жатқан өнердің көптеген ғажап жетістіктерін бастауы бұлағы .Бұл архитектуралық формаларды алдымен римдіктер шебер пайдаланған еді. Содан кейін ол еуропаның орта ғасырлық құрылыс өнерімен негізіне айналды. Бірақ ол иранда пайда болды. Мұны олар мәдениеттен мұра етіп алғанды өзінің ерекшелігі мен мәнділігі жағынан нағыз ұлы туындылар санатына жататын арменияның сәулет өнері сондай бастаудан тараған жоқпа. Бұл елдің географиялық жағынан орналасу жағдайы сол мұрагерлікке мүмкіндік туғызды. өнердегі ізденіс өрісі онымен шектелген жоқ армян сәулетшілері арналарды бір-біріне көсе-көлденең салу арқылы әлемде тұңғыш рет негізін қалады.


7-тақырып.

18 ғасырдың соңы 19 ғасырдың басы Батыс Европа өнерінің көркемдік қағидалары.
1. Батыс Европа өнері

2.Көркемдік қағидалар.

Батыс Еуропа өнері орта ғасырлық Италиядағы Қайта өркендеу дәуірі деп аталуынан белгілі.

Батыс Еуропалық мәдениет өзінің ұлттық болмысын нақ сол көне цивилизацияның жұртында бірақ негізінен өзіндік римдік нақышта паш еткен жаңа халықтардың туындысы.Орта ғасырдан туып Қайта дәуірлеу кезеңінде шырқау шыңға көтерілген бұл мәдениет үлес қосқан. Қайта дәуірлеу өнері туындайтын ұзақ уақыт бойы европалық көркем өнер творчествосы үшін ереже үлгіге айналған. Батыс Еуропаның орта ғасыр өнері бұл ежелгі өнердің жалғасы да сонымен бірге өзінің ерекшелік қуатымен бізді қуантатын баурап алатын адамзаттың көркем творчествосы. Әуелде берекесіздік етек алған әлеуметтік құрылыстағы дүниетанымдағы мәдениеттегі мемлекеттік машинасында құл иеленушілік системаның іргетасы болудан қалып бірақ жаңа кезге тән құбылыс.

Элладаның нұрына ұшып табиғат сұрапылдарынан үрейлену көне цивилизацияның дәурені өтерде тағы да адам санасында оянып күйзелістен күдіктер туғызған кезге тән құбылыс болғанын көрсетеді. Скифтер заманында біздің жыл санауымызға дейін 7, 6 ғасырда грек мекен жайларымен көршілес өңірде хайуан деп аталған өнер ғажайыптары жасалған болатын.Бұлар қару жарақ пен жабдықтарды әшекейлейтін сол кездегі түсінік бойынша адамды табиғаттың сиқырлы күштерінен қорғайтын небір киелі қасиеттерді бар деген заттар еді. Мың жылдан соң хайуанат стилъі дала тайпаларының өнерінде олардың бас киімдерінде түймеліктерінде ұдайы көрініс тауып отырады. Бірақ бұл өнер бейнелеу қуатын бірте бірте жойды онда өзінің сәнділігімен орынды қозғалысты бейнелеген басқа негіз үстем болды. Біздің даламызда скифтердің орнын басқан сарматтар хайуанат стилъін түр жағынан өзгертіп жөн-жосықсыз бейне кескіндеуге ден қойған. Хайуанат стилъ өнері басқа ешбір өнер ауқымдас алмайтындай байтақ өлке.Қара теңізден Ұлы Қытай қорғанынан орталық еуропаға дейін варварлардың Римге шабулынан кейін атлант мұхитының жағалауына тарады.Бұл әсер август заманында, көбіне ітпті шындыққа нұқсан келтіре отырып, пайда болды. Императорлық билікпен жауынгерлік даңқтың барлық сән-салтанатымен көрсетілген Августың өн бойымен бейнеленген әйелі стстуясы (Прима-Порттан әкелінген статуя, Рим,Ватикан), оның Юпитердің дәл өзіотырған бейнесі сияқты (Эрмитаж) әрине, жердегі әмәршіні аспан тәңірісіне теңестірген шерулік портреттер. Дегенмен, одан Августың жеке басының белгілері, біршамабайсалдығы мен оның тұлғасының күдік тудырмайтын елеулігібілініп тұрады.

Оның мұрагері-Тиберидің толып жатқан порттреттері де дәріптелген .

Тиберидің жас кезінде мүсіндік портретін қарап көрелік (Копенгаген, Глиптотека) .Әдейі жақсартып жасалған бейне. Соныменге бірге , сөз жоқ даралық белгісі бар портрет. Оның кейпінен тартымсыздықпен тыржиған томаға тұйықтық сияқты бірдеме білініп тұрады. Мүмкін бұл адамбасқа жағдайда өмір сүргенде әбден ақ қалыпты тірішлік кешер ме еді, қайтер еді барынша атақұмарларда болды, шексіз өкімет және ойыма да келгенінің бәрін ісетй алаымн деген ұғым ақылынан алжастырған , қан етңізін көлкіткен қан ішерлер, деспоттар болды, өзінің ізашарын өлтіру арқылы жоғары мансапқа жеткен, сондықтан да сәл де болса күдік келтірген адамның көзін құртып отырған қаныпезер тирандар да болды Шығычстан ескен жаңа леп, жаңа мұраттар, жаңа ақиқаттыіздеу жаңа діни сенімдерді туғызды. Римнің күні, идеологиясымен және әлеуметтік құрылысымен қоса алғанда антака дүниесінің күні батуға айналды. Өзінің барлық «азап шегіп, тауқымет тартқандарға» арналған туысқандық және теңдік уағызы мен «жаппай экономикаылқ, саяси, инетлектік және моральдік ыдырау кезінде христиандық келіп шықты .

Сонымен бірге, империя күшінің әлсірей бастағанын сезіп, тағылар оған барған сайын табанды түрде және өршелене шабуылдай бастады.Иә, мұның бәрі римдік портреттік мүсіннен өз бейнесін тапты Ғұрыптар қатаң да қарапайым болған республика заманыада «веризм» (Veris –ақиқат сөзінен шыққан) деп аталған бейнелеудің документтік дәлдігіәлі де болса гректің ізгі әсеккрмен теңгеріле алмай жатты.Эрмитаждың римдік залдарын зейін қойып қарап шығудағы оқырманға кнңес еткен болар сіз болып отырған соғысатр, өзара қырқысулар, провинциялардың көткрілістері, құлдардың ьосып қашуы, өсе түскен правосыздықсезімі ғасырдан ғасырға «рим дүниесінің» іргетасын барған сайын жұқарта берді. Бағындырылған провенциялар барған сайын өзінің еркін батыл білдіріп отырды. Ақыр аяғында олар біріктіруші өкіметінің іргетасын шайқалт де басқалар қан сөлін соруға ғана арналған күрделі алып машинаға айналды»


8-тақырып.Давид- революциялық классизм.

Жоспар.


1.Классизм ағымы.

2.Жак Луи Давид.


Францияда жаңа ағым өмірге келді. Бұл ағым классизм ағымы деп аталды. Классизинің негізі көне антикалық өнер болды. Сол антикалық өнердің ықпалымен мүсін мен сұңғат жаңаша бет-бейнеге ие болып, өркендеді. Осы кезде Францияның саяси әлеуметтік құрылымында жаңа өзгерістер ұлы бетбұрыстар етек алды, тариъхи өзгеріс ұлы француз революциялық елде етек алды.Классизм өнері революция жыршысы өнер ағымы болып қалыптасты.Классикалық өнер көне антикалық өнердің ықпалымен шықты.Сұңғат та солай дамыды.Францияда классизм тұсында негізі сұңғат жанры портрет болды.Сондай портрет шебері бірі Жак Луи Давид болды. Оның жұмыстарының ішіндегі ең елеулісі «Горацилердің анты»

жұмысы.Картина желісі ежелгі Рим тарихынан алынған. Картинада ағайынды Горацилер егде тартқан әкесіне жаумен қасық қаны қалғанша соғысты ант беріп тұр.Қайғыдан әнтек күйзелген шеше мен қарындасы осы уақытқа көрініске куә болып отыр.Француз картинасы революция қарсаңында халықты көтеріліске шақырғандай елге әсер етті.Суретші Давид та революцияға белсене араласып ірі шайқастың басты қасында жүрді, сол революция тақырыбына қалам тартты.

Сондай картинасының бірі «Мараттың өлімі» жұмысы.Суретші революция көсемінің сатқындар қолынан айуандықпен қапыда өлтірілуін көрсеткен.Мұнда сурет өнерін антикалық мүсін сияқты орындау әдіспен өрілген. Бояу өте жұқа жағылған қалам ізі білінбейді.

9-тақырып.

Африка елдерінің мәдениеті.

Жоспар.


1.Мәдениеттің дамуы.

2.Тарихи еңбектері.


Орта ғасырлардағы Африка елдерінің мәдениеті айтарлықтай жетістіктерге жетті. Египеттегі Александрия , Каир қаласында мәдениеттің , ғылым-білімнің орталығы болды. 11 ғасырдың басында Каир қаласында «Білім үйі» ашылды.1004 жылы обсерватория салынды. Онда астрономиялық бақылаулар жүргізіліп, таблицалар жасалды.9-12 ғасырларда Египеттегі философия, тарихи шығармалар жазылды. Олардың ішінен біздің заманымызға жеткен тарихи еңбектің бірі Абдрахмен ибн –Абд-әл-Хакимнің шығармасы болды.

Тіл білімі де дамыды. 8 ғасырда «Әл-Китап» (Кітап) деген грамматика саласындағы атақты трактат жазылды.Сәулетөнерінде де зор табыстарға қол жеткізілді. Оған дәлел-7ғасырдың 40-жылдары салынған Фустаттағы әл-Аса мешіті, 11ғасырдың 70-жылдары салыған Каирдегі ибн-Тулун мешіті, 13 ғасырдың аяғында салынған Қалауын сұлтанның сарайлары.

7 ғасырдың ортасындағы араб жаулап алушылықтарынан кейінгі Египеттегі музика өнері едәір өзгерістерге ұшырады. Енді жергілікті копт халқының музикалық туындыларынан араб мақамдары кең орын ала бастады. Египеттік А.Умайя, Ибн әл-Хайтан, ан-Нувайр сияқты музика теоретиктері мен әншілердің есімі кеңінен белгілі болды.

Ортағасырлық Африканың басқа елдерінде де мәдениет дамып жетіле түсті. Мысалы,Аксумда 44ғасырда жергілікті жердің жазуына реформа жасалды. Сол кезде қабылданған әліпби қазіргі кезге дейін қолданылып келеді.Көптеген Африка елдерінде сәулет өнерінің әсем құрылыстары өмірге келді.Сарай кешенді елі мен ескерткіштері,ғибадатханаларымен кесенелері сауда өзіндік стилъі қалыптасты.Жұмыр немесе төрт қырлы әсем тіреулерімен мүсіндері салтанатты сатайлары көріктендіріп тұрды. Солтүстік Шығыс Африка елдерінде орта ғасырдағы сәулетті,мәдениетті Араб,Ислам мәдениетінің ықпалы мен қалыптасып үлкен табыстарға қол жеткізді.


10-тақырып. Леонарда ДаВинчт-шығармашылығы.

Жоспар.


1.Суретші өмірі.

2. Шығармашылығы.

Италияның Қайта өркендеу дәуірінің аса ірі қайраткерлері және оның негізін қалаушыларының бірі.Оның жан-жақты ғылыми және көркем шығармашылық қызметінің маңызы оның қол жазбалары жинақтап, үңіле зерттегендеи одан әрі ашыла түсті.Л.Винчи тек қана ұлы суретші ғана емес физик, астроном,архитектор және инженер болған.Анкианео елінде дүниеге келді.Әкесі нотариус болған.Қала тұрғыны қарапайым шарудағы әйел еді.

Сурет пен мүсін өнеріне машықтану үшін Флоренцияда оқыды. Ол жас кезінен еңбек етіп үйренді. Қиыншылыққа төзімді болды. Кейін өз шәкірттеріне де осы қасиетті даратуға тырысты. Шәкірттерін кім еңбек етсе сол адам бақытты болады деп үйретті. Сурет өнерімен басты түр деп есептеді.Адам суреттің көмегімен дүниені таниды.Тәрбие дүние жүзінде дүние танудың бірден бір көзі деді.Ұлы суретші инквизиция қаһарынан тайсалмай адамның дене құрылысын зерттеумен шұғылданып ,мәйіттерге операция жасаумен айналысты.Көшелер мен алаңдарды аралап адамның бер әлпетіне зейін қоя қарады.,ерекше бет құрылыстарын қағазға түсірді.Әсіресе адам көңіл-күйін жақсы көрсететін сызық реніш , реніш,қуаныш сәттері оны өте қызықтырды жарық пен көлеңкеге арасында байқала бермейтін бояу ұласының бейнелеуде,адам сезімін көрсетуде тамаша шеберлікке қол жеткізді.Ол жарыққа қарап оның нұрына зер сал сөйтіп тұрып көзіңді қас қағым сәтте жұмып қайта аш ,онда саған жаңа ғана өзің көрген жарық еді,енді басқаша болып байқалады деген болатын Лендардоның «Мона Лиза» деен картинасы бүкіл дүнежүзіне мәлім.Жүзінде әрең ғана білінетін , бірақ соншалықты жұмбақ күлкі ойнаған бұл әйел беймәлім сыр сақтаған,әлдебір құпия жайдың боларын алдын ала сезіп отырғандай болып көрінеді.

Леонардо.да Винчи өзінің болжамдарымен өз заманынан бірнеше ғасыр озық кетті.ОлМилан герцогына былай деп жазды «Менешбір дыбыс шығармастан, тар және бұралаң жерасты жолдарын саалу әдістерін біілемін. Алуан түрлі зеңбіректер жасай аламын. Соғыс теңізде болса ... Ең сұрапыл атыстарға шыдайтын киімдерді де, жарлығыш заттарды да, түтін шығармайтын құралдарды да білемін,ал бейбітшілік уақыттарда қоғамдық және жеке меншік үйлерді салуда,суды бір жерден екінші жерге өткізуде сәулетші ретінде өте пайдалы болармын деп сенемін».

Оның жобасы бойынша Миланды ауыз сумен қамтамтсыз ететін канал қазылды. Леонардо сан қырлы өнер-ғылым салаларымен айналысты. Сәулет өнері, әскери анатомия, жарық пен көлеңке, құстардың ұшуы, судың ағысымен мен өлшемі сияқты қыруар мәселелерді зерттеді.


11-тақырып.Қайта өркендеу дәуіріндегі аса көрнекті суретшілер.

Жоспар.


1.Микеланджело-кескіндемеші.

2.Рафаэлъ Санти.

Микеланджело. Қайта өркендеу дәуірінің ұлы қайраткері микеланджело Буонарроти (1475-1564)-итальян мүсіншісі, кескіндемеші,архиктор әрі ақын,16ғасырдағы және онан кейінгі Еуропа өнерінің үлкен үлес қосқан ойшыл.Жалынды патриот Микеланджело 16 ғасырдағы басында Италиядаағы ауыр жағдайда қатты күйзелді. Флоренцияның азаттығы жолындағы күреске қатысып, соғыс бекіністерін салуға басшылық етті. Суретші өзінің туындыларына күрескер адамның, отанын қорғап қалу жолында жанын құрбан ететін батырдың бейнесін сомдады.

Ол адамды сом денелі ,батыл қайтпас жігерлі етіп бейнеледі.Микеланджело Римде Бахх мүсінін жасап, көне заман ескерткіштерімен әуестенді ол христосты жоқтау атты готикалық жүйеге аса рудың өлген ұлына деген шексіз қайғысын білдіретін жаңа гуманистік мазмұн енгізді.1501 жылы Микеланджело Флоренцияға қайтып келіп, Медичи озбырлығының бұғуын бұзған Республика азаматтарының ерлігін бейнелейтін шығармалар жасады.Сомдаған орасан Девид мүсінін құдіретті күш ерлік серпін,қайтпас жігер өзгеше пайымдау жасайды.1505 жылы 2-Люлиан папа Микеланджелоны Римге шақырып ,оған папа қабіріне құпытас жасауды тапсырды.

Жобалар өзгеге бергендіктен құрылысы ұзаққа созылып 1545 жылы ғана аяқталды.Құлпытасқа арнап Микеланджело бірнеше мүсіндер жасады.Оның таңдаулары Моисей,көтеріліске шыққан құл және Хал үстіндегі құл болып табылады.

Рафаэлъ Санти Қайта өркендеу дәуірінің аса көрнекті суретшінің бірі. Ол адам бойындағы тамаша қасиеттерді сымбаты да қайратты денені, ақылдылықты ізгі мінезді бейнелеуге тырысты.Жас шағында Рафаэлъ Флоренцияда тұрып жұмыс істеді.

Ол өзінің ең таңдаулы картиналарының көбін осында жазды.Көп ұзамай оны Римге шақырды.Римде ол портреттерді салды,Әулие Петр соборының құрылысына басшылық етті.

Рафаэлъдің туындылары шаттық қуанышын бойына жиып, бақытты дамыл туып жатқандай Рафаэлъдің Мадоннаны бейнелеген көп картинасы сақталған.

Оны картиналарының орта ғасыр шеберлдерінің экондарына ұқсастығы аз.Ең дамыған картинасы –«Сикст Маддонасы». Мұны суретші Италияның шағын қалаларының бірінлегі әулие Сикст Монастры үшін салды. Бұл ғаламат шығарма адамға деген шексіз сүйіспеншіліке толы суретші адамзат бақыты үшін өзінің ең қымбаттысы –баласын да құрбан ете алатын адамды дәріптейді. Қайта Өркендеу дәуірінің ұлы шеберлері осы күнге дейін алдам баласы мақтаныш ететін, қайталанбас туындыларды қалдырып кетті.

12-тақырып.XV ғасырдағы орыс мәдениеті.

Жоспар.

1.Орыс мәдениеті.



2.Шіркеулер.

17 ғасырда ресейде ағаш сәулет өнері епрекше дамыды. Коломно селосындағы ағаштан салынған сарай 17 ғасырда сурет өнерінің озық туындысы болып табылды. Шіркеулер қала тұрғындварының сұранысы бойынша салынды. Шіркеуді салғанда орыс шеберлері халықтың ағаш сәулет өнеріндегі озық үлгілерін пайдаланды.

Орыс сәулет өнерінде ерекше қызыл бояу қолдану арқылы үйдің сыртын әшекейлеген шіркеулердің сырты қызыл кірпішпен өрілген. Мәскеу қаласындағы Кремлъге кейінгі кезде қызыл кірпішпен қаланып ,қазіргі кезде дейін ол қалпын сақтап қалған. 17 ғасырда орыс суретшілері тамаша икондық шығармалары мен фрескалар жасау ісін одан әрі жалғастырды. Белгілі шебер симон өз икондарында адамның шынайы келбетін беруге тырысты.Орыс суретшілері портреттік бейнелер жасауда асқан шеберлікке қол жеткізді .Қалаларда көптеген адамдар өз балаларын оқытуға ұмтылысты.17 ғасырда Ресейде халықтың көбі сауатсыз болатын.Шіркеу сауат ашу ісінде діни уағыздарды насихаттауда нагізгі орталыққа арналды. Мектептер ашылып жазылып аоифметика пәндері оқытыла бастады. 1687 жылы тұңғыш славян, грек ,латын жоғары мектебі ашылды. Жоғары мектептер грек ,латын, дін ілімі, геометрия , астрономия,арифметика ,граматика пәндері оқытылды.Бұл тұңғыш мәртебесі жоғары шиновниктер оқитын жоғары мектеп еді. Халыққа дәрігерлік көрсету көмек ісінде халық емшілерінің орны ерекше болды.Әртүрлі шөптердің емдік қасиеттері ауруды емдеу құралдары туралы білім ғасырлар бойы жинақталды.Мәскеу қаласында тұңғыш рет дәріхана қызметкерлерінің мектебі ашылып ,дәрігерлер даярлай бастады. Оны орыс емшілерінің мектебі деп аталды.
13-тақырып. Антик және Қайта өркендеу дәіріндегі мәдени мұра әсері.

Қарастырылатын мәселелер.

1.Антикалық дәстүр ықпалы.

2.Микеланджело құрылысы.

15-17 ғасырда Италия мәдениет қайраткерлері мен гуманистер өз дәуірлерінде өнер өрлеуін аса жоғары бағалады.Антикалық мәдениет үлгілерімен ұзақ уақыт бойы Батыс Еуропада кертартпа заман басталды.Жаңа дәуірдің туғызған мәдениет үлгілері антикалық мұралар үлгісімен сабақтас жалғасты.ИталиҚайта өрлеу мәдениетінің алтын бесігі.Онда өнердің оөық үлгілері өмірге келді.Әлемді шарлап,қоғамда ,табиғатта болып жатқан сан алуан құбылыстар зер салып, олардың заңдылығын өзара байланысын түсіндіруге тырысты.Шапшаң дами бастаған ғылым мен техника өз қызметтерін жаратты.Қайта өрлеу дәуірінің суретшілері анатомия ,археология, математика,, философиямен терең шұғылданды.

Осындай сапалы іздену , өмір құбылыстарын парасатты зерттеу , тамаша жеміс берді.Рнесаннс шеберлері көркемдік мәні терең реалистік өнер үлгілерін болашақ ұрпақтарға тарту етті.



Италия-Қайта өрлеу мәдениетінің алтын бесігі. Онда өнердің озық үлгілері дүниеге келді.Бейнелеу өнері живописъ,мүсін,,әдебиет,поэзия саласында теңдері жоқ қайталанбас жұмыстар жасалды.Жалпы Италияның Қайта өрлеу дәуірі негізінен екіге бөлінеді.15 ғасырдағы алғашқы қайта өрлеу дәуірі негізінен екіге бөлінеді.15 ғасыр алғашқы өрлеу ал кейінгі 16 ғасыр жоғары қайта өрлеу дәуірңі деп аталады.Ерте немесе алғашқы қайта өрлеу дәуірінің негізі дамыған кіндігі орталығы Флоренция болды.Ол кейіннен 16 ғасырда Римге ауысты, сонымекн қатар Венеция да үлкен ролъ атқарды.Ең бірінші негізі түбірлі өзгеріс сәулет саласында болды.Сәулетшілер Италияда етек жайған романдық және готикалық стилъден біржолата бас тартты.Антикалық сәулеттің бағытымен соның әсерінен күмбезді сарай ғимараттар ,діни ғибадатханалар тұрғызу әдетке айналды. Сол кездегі сәулет өнерінің негізі үлгісі антикалық Римдегі Пантеон болды.Қайта өрлеу дәуіріндегі ең атақты ғимараты Әулие Петр күмбезі бұл ғимаратта жүз жылдан астам уақыт бойы тұрғызды.Құрылысқы басшылық жасаған ондаған басшылар мен сәулетшілер ішінен ғимараттың алғашқы жобасын жасаған сәулетшілер Браманте мен Микеланджело болды . Микеланджелоның қай шығармасын алсаңызда ең алдымен адамды оның ақыл-парасатын ерлігін еңбегін арқау етті.Ел бақыты ереіндікте бейқұт бостандықта деп білген алғыр ойлы суреткер халық қамын жейтін адамзат баласына адамгершіліктің ізгі қасиеттерін көркем бейнелеген.»Бүкжиген бала »картинасы.Рим мәдениеті өнері этрустар мен гректердің пәрменді ықпалымен дамыды.Алғашында олардың мәдениеті мен өнеріне этрустар едәуір әсер етті.Олар әсіресе халықты жік-жікке бөлді.Әдет-ғұрыптарды діни-наным сенімдерді құрылыс тәсілі мен шайқастарды өздеріне дарытты солардан қабылдап,үйренді.Римдіктер тарихында бірнеше ғасырға дейін мәдени тұрғыдан басылымдылығы сақталып келді.Рим шеберлері сарайлар мен салуда шығыс елдерінің бай тәжірибесін пайдаланды.Рим сәулетін айтқанда рим форумы ерекше аталды.Қорым кезінде қоғамдық ғимараттар тоғысқан орталық болған.Қазір қорымнан қалғаны Сатурн храмының сегіз гранит бағанасы еді. Бейнелеу өнерінде римдіктер портретке көп көңіл бөлді.Сол кездегі елеулі мүсіннің бірі Римнің соңғы патшасы Тарквинді қуған көтеріліс басшысы Бруттың бейнесі еді. Рим өнерәі тұтастай алғанда грек өнерінен туып өскен дәлелдеуге болады. Алайда Римнің мұрасы Европаның мәдени іргетасын қалауда өте үлкен орын алды. Ол олма бұл мұра европалық өнер үшін шешуші дерлік нәрсе болды. Рим ақсүйектері өнердің барынша қадірлеуінше айналды. Тамаша ескерткіштермен жасанып шыға келді. Әділет жағдайында Рим мемлекетін шайқалтқан құлдардың қаһарлы көтерілісіне , олардың көсемі спартактың жеңілмес римдік қыспағына екі жыл төтеп берілгеніне қарамай айтылып отыр. Бүкіл жарық дүниеге қаншама игілік әкелді. Теңіздер пираттардан ал жолдар қарақшылардан тазартылды. Заң халықтың өмірі мен мүлкін күзетеді. Әрбір адамның правосы кімнің болса да қол сұғуынан қорғалған. Бұл күнде бостандық оны сенімді ету үшін ғана шектеледі. Дүниені әділет ппен парасат басқаруда.
14-тақырып.

10-11 ғасырдағы Германия мәдениеті ,қол өнері.

Жоспар.

1.Мәдениеті.



2.Қол өнері.
Германияның, Нидерландының және Испанияның ұлы өнер шеберлері. Италиядағы қайта өркендеу дәуірінің өнері Еуропаның басқа елдерінде өнердің дамуына ықпалын тигізді. Соның ішінде итальиян шеберлерінің жетістіктерін бойына сіңірген Германияның, Нидерланды мен Испанияның ұлы суретшілері дүниежүзілік өнер әлеміне көп жаңалық енгізді.

Тәіңір найзасы көкті тілкілеп, күн көзін түйдек-түйлек бұлт жапқан жепр бетін түнек басқан.Жарық еткен сәуле нұрландырғандай осынау бейнелер қара түнектен айқын елес береді.

Голлондияда өнердің көркеюі буржуазиялық революцияның жеңісіне байланысты болды. Енді картинаға тапсырысты бұрынғыдай шіркеу емес (протестант хромдарында бұрын икон болған жоқ), өз үйлерін әшекейлеуге тырысқан қала байлары берді. Оларды туған табиғаттың бейнесі ,үй жиһаздары ,тұрмыстық шағын көріністер қызықтырды. Голландияда сурет өнерінде портрет ,пейзаж, натюрморт сияқты түрлері өркендеді.

Рембранд Харменс сурет өнерінің ұлы шебері, голланд кескіндемесшісі әрі график. Диірменшінің баласы аз уақыт болса да Лейден университетінде оқып, соңынан біржола өнар жолын қуды.Ссуретшінің дін мазмұндағы алғашқы туындыларына қиял еркіндігімен өмір шындығын бейнелеуге деген талпыныс байқалды. Рембрандтың негізгі көңіл қрйғаны –адам оның мінез құлқы ,ақыл мен толғанысытары.Суретші тұрмыстық және діни тақырыпқа картиналар ,байлардың әйелі мен баласының портреттерін салды. Бұл жүз шақты авто портрет қалдырды. Рембранд дене және өзіне жақын адамдарды бейнелей оттырып адам бет әлпеті сырының шексіз екендігін көрсетті.Өнерде өмір шындығына ұмтылу суретшіні ауқатты тапсырыс берушілерден ,айырды.


15-тақырып. Ислам діні және мәдениеті.

Жоспар.


  1. Ислам діні

  2. Мәдениеті.

Ислам діні және Мұхамет пайғпамбар. Араб тайпаларыныңи біоігіуіне жаңа дін-исаом діні жәрдемін тигізді. Ислам дінінің негізіне қалаушы – Мекке қаласының тұрғыны Мұхаммед. Жетімдік тауқыметін көп тартқан Мұхаммед өз талабының арқасында іс басқарушы қызметіне ілігеді. Өздігінен бірқатар діне және саяси ілімдермен танысады. Меккедегі бай саудагер әйел Қадишаға (Хадиджа) үйлену арқылы өзінің түпкі арманы-діни эстетикалық мәселелермен айналысуға мүмкіндік алады.

Аңызға көп уақытын Хира тауында (Мекке маңы) қөткізіп жүрген Мұхаммедке көктен Алла тағала бүкіл адам баласының тура жол көрсетку үшін Құран түсіреді. Құранды Мұхаммедке табыс еткен Жебірейіл періште оған Алла атынан өз отандастарына жаратушының өмірін жеткізуді жүктейді. Мұхаммед бір ғана құдіретті Алладан басқа құдай жоқ деп пайымдайды., ал өзін «құдайдың өкілі» -пайғамдармын деп атады.. ол арабтаоды өзара жауласуды қойып, бір дінді қабылдап, бірлікте өмір сүруге шақырады. Ислам дінін уағыздады.

630 жылы араб тайпаларының көпшілігі ислам дінін қабылдып. Мұхаммед билігін мойындады. Арабтар жаулап алушылығының нәтижесінде ислам діні әлемдік дінге айналады. Халықтың көбі МеккеніИслам дінінің орталынғы деп таныды. Қағба тасы тұрған жер исламсныңғ қасиетті орнына айналады.Сауд Арабиясы еліндегі ислам дінінің ортвалығы мекке қалачсына барып Қайқандар Алланың құлы «қажы» атағын алады. Ислем деген сөз құдайға бағыну дегенді білдіреді. Мұсылмандардың қасиетті кітабы- Құран (арабшадан аударғанда «оқу» деген сөз).

Арабтардың мәдениеті. Араб мемлекеі. Араб мемлекеттері-Египет Сирия, Палестина байырғы, мәлддениетті жоғары елдер еді.. бұл елдерде араб тілі кеңінен тарады. Мемлекеттерде сабақ араб тілінде жүргізілді.

Қолөнер жоғары деңгейде дамыды. Мақта мен жүннен жеңіл және жоғары сапалы, мықты маталар тоқылды.ирандық кілем тоқушы шеберлердің даңқы дүние жүзіне белгілің. Араб сәулет өнерінің туындыыры күні бүгінге дейін таңқалдыруда. Араб сәулдтшілері тамаша сарайлар , мазарлар, қамалдар, мешіттер салды. Иерусалимдегі атақты Омар мешіті сәулет өнерінің озық туындысы.



Әдебиеттер.

  1. Герман М. Антуан Ватто. – М. Искусства 1984- 208с.

  2. Западноевропейская художественная культура 18 века / отв.ред. В. Н. Прокофьев- М. Наука, 1980

  3. Золотов Ю. Французская живопись 18 века и вопросы стилистики искусства 1988- №4-с. 58- 62

  4. Немилова И. С. французская живопись 18 века- Л. Искусства 1985- 492с

  5. Якимович А. К. шарден и французское просвещение- М: Искусства 1981- 143с

  6. Искусства в 3-х частях-ч. 2: Искусства Западной Европы 17-20 веков/ сост.М. В. Алпатов, Н. Н.Ростовцев- М: Просвещение 1988-286с

  7. История зарубежного искусства: Учебник/ под.ред.

М. Т. Кузмикой, Н. Л. Мальцевой.- М. Изобразительное искусство 1983-488с

  1. Эберт Ганс. Жан Доменик Энгр/ Пер. С немецткого В. Шлезингер – Бермен: Хеншель, 1982

  2. Яворская Н. В. Заподноевропейское искусство 19 века – М: изд. Академии художеств СССР, 1962- 80с

  3. Вегварий Лайош. Делакруа/Пер. С венгерского К. Стебнева- Будапешт: изд.Корвина, 1963- 440. 33 ил.

  4. Жерико о себе и современника о нем/ сост, предисл. и коммент. В. Н. Прокофьева. Пер.с.франц. Т. А. Савицкой- М: изд. акад. Художеств.

  5. Мак Герстл. Гюстав Курбе,- М: Искусства 1986-271с

  6. Муранш- Ковач Эндре. Курбе/ пер. С венгерского Е. Габор-Будапешт изд. Корвина 1962- 46с, 48 ил.

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

«Сырдария» университеті

«Педагогика және экономика » факультеті


«Бейнелеу өнері дизайн » кафедрасы

«Бейнелеу өнері тарихы және теориясы » - пәні бойынша

050107 Бейнелеу өнері және сызу мамандығының студенттері үшін

Студенттің өзіндік жұмысының жоспары

(С Ө Ж)


9. С Ө Ж – Т А Қ Ы Р Ы П Т А Р Ы

4-кредит.



СӨЖ тақырыптары, мазмұны

Сағат саны

әдебиеттер

1

1-тапсырма:

Золотовенкнидерландской живописъи.15в.400стр.



1

Даниэлъ С:К.Картина классической эпохи.

Искусство.1986.



2

2-тапсырма:

Алъбомдағы жұмыстарға өзбетінше талдау жасау.



1

Бейнелеу өнері негіздері.Б.Байжігітов.

Алматы-2005.



3

3-тапсырма.

Қайта өркендеу дәуірі бойынша таблицалар ,реподрукциялар жинақтау.



1

История зарубежного искусства.Кузъмина.М:Т.

1983ж.


4

4-тапсырма.

Италия және Солтүстік Еуропа өнерін салыстыра талдау.



1

Каптерева.Т.П.Искусства Италии.1988.

5

5-тапсырма.

Рефераттар дайындау.



1

Л.Любимов.Батыс Европа өнері.

6

6-тапсырма.

Л.Д.Винчи шығармаларына талдау жасау.



1

Б.Мекішев.Әлемнің жеті кереметі.

7

7-тапсырма.

Қайта өркендеу дәуірі бойынша реферат дайындау.



1

Ә.Төлебиев.Өнер өрісі.Алматы Өнер 1996ж.

8

8-тапсырма.

Жеке көрмелерге бару.



1

Көрме.

9

9-тапсырма.

19 ғасыр өнеріне арналған алъбомдарды қарастыру.



1

19ғасыр сурешілерінің шығармалары.

10

10-тапсырма.

Золя Эмилъ ТворчествоРоман.Өнер.1984.



1

Прокофъев.Историческии реализм. 1985.

11

11-тапсырма.

Вейс.Д.Нагим пришел я.1989-688стр.



1

Ревалъд Д.Ж.История импрессионизма.

12

12-тапсырма.

Герман.М.Антуан Ватто.Искусство1984-208стр.



1

Илъина .История искусства.1986.

13

13-тапсырма.

Западноевропейское искусство 18 века.1980.



1

Егоров.И.М.Знание.

1986.


14

14-тапсырма.

История зарубежного искусства.Учебник.1983-488стр.



1

Яяворская.Н.В.Пейзаж барбизонской школы.М.Искусство.1962.

15.

15-тапсырма.

Якимович.Шарден ифранцузская просвещение.Искуство.1981.






Якимович.Шарден ифранцузская просвещение.Искуство.1981


5- кредит.



СӨЖ тақырыптары, мазмұны

Сағат саны

әдебиеттер

1

1-тапсырма:

20ғасырдың алғашқы жылдары өнеріне арналған алъбомдарды қарастыру.



1

Борисовская.Н.Аискусство.

2

2-тапсырма:

Жеке көрмелерге бару.



1

Егоров.Знание.

3

3-тапсырма.

Золя Эмилъ.Творчество.Роман.



1

Т.Ивановои и Яхнинеи.

4

4-тапсырма.

Вейд.Нагим пршелъ я..



1

М.Правда.1989ж.

5

5-тапсырма.

Воллер Амбруаз.Сезан.



1

Союз Советских художников.1991ж.

6

6-тапсырма.

Долгополов..Винсент.Изо искусство.



1

Мастера шедевры.том 3.

7

7-тапсырма.

Моэм.Луна игрош.Рассказы.



1

Островскии.Проавда.

8

8-тапсырма.

Жеке көрмелерге бару.



1

Көрме.

9

9-тапсырма.

Перрюшо. А. Жизнъ Сезанна.



1

Богемскойй.Радуга.

10

10-тапсырма.

Перррюша. А. Жизнъ тулуз-Лотрека.



1

Мамонтова.О.В.Радуга.1983ж.

11

11-тапсырма.

Вейс.Д.Нагим пришел я.1989-688стр.



1

Ревалъд Д.Ж.История импрессионизма.

12

12-тапсырма.

Эренбург И.Бубновый валет и компания.Рассказы.



1

.ИЗД.Петербург.1925ж.

13

13-тапсырма.

Западноевропейское искусство 18 века.1980.



1

Егоров.И.М.Знание.

1986.


14

14-тапсырма.

История зарубежного искусства.Учебник.1983-488стр.



1

Яяворская.Н.В.Пейзаж барбизонской школы.М.Искусство.1962.

15.

15-тапсырма.

Эстетика Дидро исовременностъ.Статей.



1

Алъбина.Л.Л.изо искусство.

М.1989-368 бет.



Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

«Сырдария» университеті

«Педагогика және экономика » факультеті
«Бейнелеу өнері дизайн » кафедрасы

«Бейнелеу өнері тарихы және теориясы » - пәні бойынша

050107 Бейнелеу өнері және сызу мамандығының студенттері үшін

Оқытушының басшылығымен студенттердің өзіндік жұмыс жоспары.

(ОБСӨЖ)

ОБСӨЖ- жоспары.

4-кредит.




Тақырыбы.

Бақылау түрі

Сағат саны.

1

№1сабақ

Жоғарғы қайта өркендеу дәуіріндегі Флоренциялық Римдік өнер.



Жазба бақылау жұмысы

1

2

№2 Италия еліндегі Қайта өрлеу дәуірі.

Жазба бақылау жұмысы.

1

3

№3 сабақ17 ғасыр Батыс Европа өнері.

Тестілік сауалнама

1

4

№4 сабақ16-17 ғасыр Италия өнері

Жазба бақылау жұмысы

1

5

№5 Романдық өнер ағымы.

Тестілік сауалнама

1

6

№6 сабақ.17 ғасыр Фландрия живописъі

Тестілік сауалнама

1

7

№7сабақ Готика өнері.

Жазба бақылау жұмысы

1

8

№8 сабақ. 17 ғасыр Голландия живописъі

Жазба бақылау жұмысы

1

9

№9сабақ 17 ғасырда Голландияның портреттік жанры.

Жазба бақылау жұмысы

1

10

№10 сабақ 17 ғасыр Испан өнері

Жазба бақылау жұмысы

1

11

№11 Барокко .

Жазба бақылау жұмысы

1

12

№12 сабақ.16-17 ғасырдағы Франция өнері.

Жазба бақылау жұмысы

1

13

№13 19 ғасырда Францияның романтизм бағыты.

Жазба бақылау жұмысы

1

14

№14 сабақ 17-19 ғасырдың 1-ші жартысындағы Орыс өнері

Жазба бақылау жұмысы

1

15

№15сабақ 18 ғасырдағы портрет өнері.

Жазба бақылау жұмысы

1


ОБСӨЖ- жоспары.

5-кредит.




Тақырыбы.

Бақылау түрі

Сағат саны.

1

18 ғасыр өнеріне жалпы сипаттама.

Жазба бақылау жұмысы

1

2

Ф.Буще.және рококо.

Жазба бақылау жұмысы.

1

3

О.Фрагонар шығармашылығындағы эсте тикалық және рокайлды қағидалар.

Тестілік сауалнама

1

4

Франция ағартушыларының эстетикалық көзқарастары.

Жазба бақылау жұмысы

1

5

Пигаллъ,Жан-Антуан.шығармашылығы.

Тестілік сауалнама

1

6

18 ғасырдың екінші жартысындағы романтизм.

Тестілік сауалнама

1

7

19 ғасырдың 30-60 жылдарындағы Франция өнерінде реалистік бағыт.

Жазба бақылау жұмысы

1

8

Г.Курбе живописінің реалистік демократиялық сипаты.

Жазба бақылау жұмысы

1

9

Ф.Милле тұрмыстық шығарманың адам мен табиғат үндестігі.

Жазба бақылау жұмысы

1

10

19 ғ,асыр 1-ші жартысындағы Франция өнеріндегі реалистік пейзаж.

Жазба бақылау жұмысы

1

11

К.Корро.көңіл-күй пейзажының шебері.

Жазба бақылау жұмысы

1

12

Э.Маненің реалистік өнеріндегі жаңашылдығы.

Жазба бақылау жұмысы

1

13

Импрессионизмнің эстетикалық бағдарламасы және живопистік жүйесі.

Жазба бақылау жұмысы

1

14

К.Моне импрессионизмнің жарқын өкілі.

Жазба бақылау жұмысы

1

15

О.Ренуардың жанрлы және портреттік жұмыстары.

Жазба бақылау жұмысы

1

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

«Сырдария» университеті

«Педагогика және экономика » факультеті


«Бейнелеу өнері дизайн » кафедрасы

«Бейнелеу өнері тарихы және теориясы » - пәні бойынша 050107 Бейнелеу өнері және сызу мамандығының студенттері үшін






Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет