Географиялық қабықтың ерекшеліктері: - Географиялық қабық біртұтас кешен. Оның құрамындағы жер қабықтарының біреуі өзгерсе, барлығы өзгереді.
- Жер қабықтарының әрқайсысы бір ғана заттан (атмосфера-ауадан, гидросфера-судан, литосфера-тау жыныстарынан, биосфера-тірі ағзалардан) тұрады. Ал географиялық қабықтың заттық құрамы күрделі. Оған аталған заттардың бәрі кіреді. Сондықтан ол кешенді сипатқа ие болады.
- Зат және энергия түрлерінің көптігі;
- Географиялық қабық күрделі заттық құрамы бар, заттар 3 күйде: қатты, сұйық, газ тәрізді күйде болуы;
- Тірі ағзалар тек географиялық қабыққа тән. Атмосфераның жоғарғы қабаты мен литосфераның терең қойнауында тіршілік таралмайды.
- Жылу географиялық қабықта шоғырланған және ол экватордан полюстерге қарай таралады.
- Географиялық қабықтың нақты шекарасы жоқ.
Географиялық қабық
ауа айналымы
биологиялық айналым
жер қыртысындағы зат айналымы
су айналымы
А. Гумбольдт
Л.С. Берг
В.И. Веднадский
В.В. Докучаев
С.В. Калесник
А.А. Григорьев
3
Фридрих Вильгельм Генрих Александр барон фон Гумбольдт
14.09.1769 – 06.05.1859 (89 лет)
А. Гумбольдт - Барон, неміс энциклопедиялық ғалымы, физик, метеоролог, географ, ботаник, зоолог және саяхатшы. Ол өзінің негізгі міндеті "табиғатты тұтастай түсіну және табиғи күштердің өзара әрекеттесуі туралы дәлелдер жинау"деп санады.
- Жалпы принциптерге сүйене отырып және салыстырмалы әдісті қолдана отырып, ол физикалық география, Ландшафттану, өсімдіктердің экологиялық географиясы сияқты ғылыми пәндерді жасады.
- Өсімдіктер географиясының негізін қалаушы.
- Гумбольдт зерттеулерінің арқасында геомагнетизмнің ғылыми негіздері қаланды.
- Климатты зерттеуге көп көңіл бөлді, изотерма әдісін ойлап тапты, олардың таралу картасын жасады және іс жүзінде климатологияны ғылым ретінде негіздеді. Ол континенталды және теңіз жағалауындағы климатты егжей-тегжейлі сипаттап, олардың айырмашылықтарының табиғатын анықтады.
- Берлин (1800), Пруссия және Бавария ғылым академиясының мүшесі. Петербург Ғылым академиясының құрметті мүшесі (1818).
Достарыңызбен бөлісу: |
