Лекция тезистерінің жинағын дайындаған: аға оқытушы Қ. А. Тұрлыбеков
жүктеу/скачать 221.57 Kb.
|
| 2 . Қазакстан Республикасы Азаматтык кодексінің 1113-бабының мазмұнынан біз сырткы экономикалық мәміленің түрлерін көре аламыз. Олар: сатып алу-сату шарты, сыйға тарту шарты, мүлікті жалға беру шарты, мүлікті тегін пайдалану шарты, мердігерлік шарты, тасымалдау шарты, көлік экспедициясы шарты, қарыз немесе өзге де кредит шарты, тапсырма шарты, комиссия шарты, сақтау шарты, сақтандыру шарты, кепілге алу шарты, айрықша қүқықтарды пайдалану туралы лицензиялык шарттар. Бүл шарттар сыртқы экономикалык мәмілені білдіре алады, егер олар мәміле жасасушы тараптар екі мемлекетте орналасса. Сыртқы экономикалық мәміленің жоғарыда көрсетілген түрлері нақты деп айтуға болмайды, олардың қатары өзгеруі мүмкін.
Енді осы шарттардың маңыздыларына тоқталсақ: Сатып алу-сату шарты бойынша бір тарап (сатушы) мүлікті (тауарды) екінші тараптың (сатып алушының) меншігіне ша-руашылық жүргізуіне немесе жедел басқаруына беруге міндеттенеді, ал сатып алушы бүл мүлікті (тауарды) қабылдауға және ол үшін акша сомасын (бағасын) төлеуге міндеттенді. Сыйға тарту шарты бойынша бір тарап (сыйға тартушы) басқа тараптың (сыйға алушының) меншігіне затты немесе өзіне немесе үшінші адамға мүліктік күқықты (талапты) тегін береді немесе беруге міндеттененеді, не оны өзінің немесе үшінші түлғаның алдындағы мүліктік міндеттен босатады, не босатуға міндеттенеді. Жүкті тасымалдау шарты бойынша бір тарап (тасымалдаушы) өзіне басқа тараптың (жүк женелтушінің) сеніп тапсырған жүгін белгіленген мекенге жеткізуге және жүкті алуға уәкілетті адамға (алушыға) оны беруге міндеттенеді, ал жүк жөнелтуші жүкті тасымалдағаны үшін шартқа немесе тарифке сәйкес ақы төлеуге міндеттенеді. Жолаушы тасымалдау шарты бойынша тасымалдаушы жолаушыны баратын мекеніне, ал жолаушы тендеме жүкті апаратын мекенге жеткізуді және оны тендеме жүкті алуға күқык берілген адамға беруге міндеттенеді; жолаушы жолына, ал теңдеме жүгін тапсырған кезде теңдеме жүгін алып баруға ақы төлеуге міндеттенеді. Е нді сыртқы экономикалық мәмілелерді ішкі мәмілелерден ажырата білу ерекшеліктеріне келсек, олар мыналар: 1. Тараптардың коммерциялык кәсіпорындары міндетті түрде екі мемлекетке орналасуы керек. Бірлескен кызметжәне құрылыс мердігерлігі туралы шартқа мұндай қызмет жүзеге асырылатын немесе шартта көзделген нәтижелер жасалатын елдің күкығы қолданылады. 2. Конкурстық сауда-саттықтың (тендердің, аукционның) қорытындылары бойынша немесе биржа орналаскан елдің, күкығы колданылады. Егер бүрын тараптар «бірлескен өнеркәсіп» күру туралы бірлескен кызмет шартын жасай отырып, қай елдің кұкығын қолданатынын тандап алатын болса, казіргі жағдайда мүндай еркіндік шектелген. жүктеу/скачать 221.57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|