М. К. Молдакулова, Т. В. Бедыч
жүктеу/скачать 2.83 Mb. Pdf көрінісі
|
| Станоктің дірілге төзімділігін сынақтан өткізу.
Станоктың жұмысы кезінде тез ағатын тербеліс процестері - дірілдеу байқалады. Олар өңделетін беттің дәлдігі мен кедір-бұдырлығына теріс әсер етеді, беріктігін азайтады және станоктың технологиялық мүмкіндіктерін төмендетеді. Станоктағы діріл станоктың және оның жетектеріндегі берілістердің жеткіліксіз қаттылығымен, станоктың айналмалы бөліктерінің немесе айналмалы дайындамалардың жеткіліксіз тепе-теңдігімен, кесу процесінің үзік сипатымен байланысты қатар жұмыс істейтін машиналардың тербелісінен туындайды. Станоктарда тербелістердің мынадай түрлері бар. Еркін тербелістер қозғалыспен, қысқа мерзімді қоздырғыш күшпен, мысалы, іске қосу және өтпелі процестерде пайда болады. Еріксіз тербелістер кезеңдік күштің әсерінен, мысалы, станоктың айналмалы бөліктерінің сәттерінен пайда болуы мүмкін. Автотербелістер (өшпейтін, өздігінен қалысатын) өңделетін материалдың қабаттарын ауыстыру кезінде кесудің мерзімді күшінің әсерінен кесу кезінде пайда болады. Параметрлік тербелістер кез келген айнымалы параметр, технологиялық жүйенің айнымалы қатаңдығы бар болғанда, мерзімді қоздыру күшінің әсеріне ұқсас болады. Станоктарды дірілге төзімділігін сынақтан өткізу алдын ала жоңқаларды кесу және оның кесу жылдамдығына тәуелділігі негізінде орындалады. Шекті жоңқа - бұл дірілсіз станокта өңдеу кезінде дайындамадан алынатын кесіктің ең үлкен ені. Шекті жоңқаны кесу кезінде өзіне тән дыбыс бойынша, қатты толқынды және шығатын жоңқаның саңылауы байланысты, өңделген беттегі іздермен және басқа да тәсілдермен анықтайды. Станоктың технологиялық сенімділігі - технологиялық процестің сапалы көрсеткіштерін (өңдеу дәлдігі мен бетінің сапасы) берілген уақыт аралығында сақтау қабілеті. Ол үшін станоктардың технологиялық сенімділігін сынақтан өткізу керек. Бұл сынақтар, біріншіден, осы станокқа ие өңдеу қосалқы дәлдігі бойынша белгілеуге және екіншіден, осы қосалқы дәлдік станокпен жұмыс жасаудың ұзақтығы анықтап болжамдауға болады. Пайдаланудағы станоктардың жағдайын бағалау үшін параметрлерінің өзгеруі станоктың техникалық сипаттамаларына әсер ететін тетіктерді анықтауға мүмкіндік беретін диагностикалау әдістерін қолданады. Жеке сынақтардан кейін жабдық кешенді сынақтан өтуі тиіс. Кешенді сынақтан өткізу кезеңі тікелей кешенді сынақтан өту уақытынан және оны жүргізу үшін орындалатын іске қосу-реттеу жұмыстарының уақытынан тұрады. 79 Жабдықты кешенді сынақтан өткізу технологиялық желіні құрайтын барлық жабдықты бос жүрісте, кейіннен жүктемемен жұмысқа ауыстыру және жобада берілген және белгіленген көлемде өнімді шығаруды қамтамасыз ететін тұрақты технологиялық режим арқылы сынақтан өткізу болып табылады. Жабдықты сынақтан өткізуде технологиялық желілердің, қондырғылардың немесе агрегаттардың құрамына кіретін өзара байланысты тетіктердің, машиналардың, аппараттардың, автоматты жүйелердің, бақылау- өлшеу аспаптары мен бекіткіш аспаптардың жұмысын тексереді, реттейді және жолға қояды. Осы орайда олардың бірлескен жұмысының сенімділігін және пайдалануға дайындығын анықтайды, барлық агрегаттар мен құрылғылар жұмысының үйлесімділігін, өнімді дайындау бойынша барлық технологиялық операцияларды орындаудың дәлдігі мен нақтылығын тексереді. Жабдықтың жекелеген түрлері үшін сынақтан өту процесінде ауа жылытқыштарды, пештерді, газ өткізгіштерді қаптауды, кептіруді, құбыр өткізгіштердің ішкі беттерін жууды, үрлеуді және химиялық тазартуды жүзеге асырады. Бұдан басқа, қорғаныс, бұғаттау, жедел және диспетчерлік байланыс, басқару, реттеу және сигнал беру жүйелерін тексереді және ретке келтіреді. Жабдықты және өндірістің барлық технологиялық схемасын бос және жүктемемен кешенді сынақтан өткізу жабдықты монтаждауға қатысқан жобалау, құрылыс, монтаждау және іске қосу-жөндеу ұйымдарын, қажет болған жағдайда дайындаушы зауыттарды тарта отырып, тапсырыс беруші жүзеге асырады. Монтаждау, мамандандырылған ұйымдар мен пайдаланушы қызметкерлер өкілдерінің міндетіне тәулік бойы кезекшілік және жабдықтардың, құрылғылар мен коммуникациялардың жұмысы мен дұрыс пайдаланылуын бақылау кіреді. Ақаулар пайда болған және монтаждаудың ақаулары анықталған кезде дереу жоюды қамтамасыз етеді. Сынақтың ұзақтығы, режимі, көлемі және шарттары, кешенді сынақты жүргізу үшін қажетті шикізаттың, материалдардың, энергия ресурстарының шығысы жабдықты монтаждауға арналған техникалық шарттармен, пайдалануға қабылдаудың салалық ережелерімен анықталады. Жобада нұсқаулар болмаған жағдайда кешенді сынақтан өткізу ұзақтығын жұмысшы қабылдау комиссиясы белгілейді, бірақ жұмыс режимі 72 сағаттан аспауы тиіс. Іске қосу-реттеу жұмыстарының ұзақтығы өндірістің әрбір түрі үшін арнайы нормативтер бойынша анықталады. Технологиялық желіні кешенді сынақтан өткізу инертті орталарда басталып, кейіннен жобада берілген өнім берілгенге дейін жұмыс ортасын пайдалана отырып жүргізілуі тиіс. Өндірістің жекелеген түрлері бойынша технологиялық желілер мен іске қосу-реттеу жұмыстарын кешенді сынақтарды жүргізу тәртібі мен ұйымдастыру ерекшеліктерін, кезеңдер, кезектілік пен реттеу, іске қосудың ерекше шарттары белгіленетін технологиялық регламенттермен, жоспар - кестелермен және 80 нұсқаулықтармен дайындалуын кәсіпорындар мен жобалау ұйымдары анықтайды. Жүктемемен кешенді сынақтан өткізуде жабдықтың жұмыс режимін бақылауды жүзеге асырады, оның нәтижелері арнайы журналда тіркеледі. Тетіктер мен машиналарда түйіспелі беттердің біртіндеп жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін оларды бастапқы кезеңде жүктеме жобадан 60% аспайтындай етіп жүктейді. Жүктемемен сынақтан өткізуден кейін жабдық тоқтайды және жабдықтың жауапты тораптарының жағдайы тексеріледі. Кешенді сынақтан өтудің қанағаттанарлық нәтижелері кезінде жабдықты мемлекеттік қабылдау комиссиясына ұсыну үшін жұмысшы комиссиясы қабылдайды. Сынақтан өткізу зертханасы жүргізетін жұмыс сынақтан өту нәтижелерін және оларға қатысты басқа да ақпаратты дәл, нақты және мағынасын хаттамада көрсетеді. Әрбір хаттама кем дегенде мынадай мәліметтерді қамтуы тиіс: сынақтан өткізу зертханасының атауы, мекенжайы және егер оның басқа мекенжайы болса, сынақтың өткізілу орны; хаттаманы белгілеу (мысалы, реттік нөмірі) және әрбір беттің нөмірленуі, беттің жалпы саны; тапсырыс берушінің тегі мен мекенжайы; сыналатын үлгінің сипаттамасы мен белгіленуі; үлгіні алу және сынақтан өткізу күні; сынақтан өткізуге техникалық тапсырманы белгілеу, әдіс пен процедураны сипаттау қажет болған жағдайда); үлгілерді іріктеу процедурасының сипаттамасы); сынақтан өткізуге арналған техникалық тапсырмаға немесе белгілі бір сынаққа қатысты басқа да ақпаратқа енгізілетін кез келген өзгерістер; стандартты емес сынақтан өту әдістерін немесе процедураларды жүргізуге қатысты деректер; кестелермен, сызбалармен және фотосуреттермен расталатын өлшеу, бақылау және алынған нәтижелер, қажет болған жағдайда кез келген тіркелгеннің істен шығуы; өлшеу қателігін анықтау (қажет болған жағдайда); сынақтан өткізу хаттамасын дайындауға жауапты лауазымды тұлғаның қолы және жасалған күні; хаттама сынаққа ұшыраған үлгілерге ғана қатысты деректері; сынақтан өткізу зертханасының рұқсатынсыз хаттаманы жартылай қайта басу мүмкіндігін болдырмайтын өтініш. Сынақтан өткізу хаттамасын ресімдеу кезінде сынақ нәтижелерін баяндауға және пайдаланушының оларды қабылдаудағы қиындықтарды болдырмауға ерекше назар аудару қажет. Өткізілетін сынақтардың әрбір түрі хаттамалар мазмұны бойынша ерекшеленуі мүмкін, алайда тақырыптары стандартталуы тиіс. Сынақтан өткізу хаттамасында түзетулер немесе толықтырулар оны шығарғаннан кейін, мысалы, "сынақтан өткізу 81 хаттамасына қосымша"деп аталған жеке құжат түрінде ғана ресімделеді. Толықтырулар туралы құжаттарда хаттамада мазмұндалатын тақырыбы болуы тиіс. Сынақтан өткізу хаттамасында сынақтың нәтижелері бойынша бағалар қойылмайды, кеңестер немесе ұсынымдар берілмейді. Сынақтан өту нәтижелері қолданылатын сынақтан өткізу әдісіне дайындаған нұсқаулықтарға сәйкес ұқыпты, нақты, толық және мағынамен ұсынылуы тиіс. Сандық нәтижелерді есептеу немесе бағалау қателігінен ауытқушылығын көрсетіпп ұсыну қажет (қосымша А). жүктеу/скачать 2.83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|