жана социологиянын негизги теорияларын, агымдарын сындоо иш-чаралары жүргүзүлүчү
Маркска
чейинки жана Маркстын, Лениндин философиянын тарыхы боюнча эмгектери,
марксизм-ленинизм классиктеринин тексттери жарыяланып турган журнал болгон. Азыркы
мезгилде учурдун талабына ылайык, актуалдуу илимий эмгектер жарык көрүп турат.
Философиянын негизи деп психологиялык антропологияны эсептеген.
Философияда адам түшүнүгү иликтенет. Бирок байыркы мезгилдерде ойчулдар адам
маселесине адегенде эле кайрылышкан эмес. Алсак,
байыркы грек философиясына
космоцентризм мүнөздүү. Ал кезде философтордун көңүлүнүн борборун космос, аалам,
дүйнөнүн тек жайы жөнүндөгү көйгөйлөр ээлеген. Протогордун «Бардык нерсе адам
аркылуу аныкталат» («человек - мера всех вещей») деген туюнтмасы кеңири таркаганы
менен адам проб- лемасы
теориялык ойдун четинде калып, фило- софтор эң алды «дүйнө
кантип жаралып, кандай түзүлгөн» деген суроо менен алек болушкан.
Адам жөнүндөгү философиялык окуу өз нугун таап, өзүнчө стиль күтүп өнүгө башташына Д.
Виконун, Х. Вольфтун эмгектери зор салым кошкон. Антропология (антропология - грекче
anthropos, «адам» деген сөздөн) адам жөнүндөгү илим катарында көп тармактан куралат,
анын медицина, табият таануу,
когнитивдик лингвистика, маданият таануу,
этнолингвистикага ж.б. тиешелүү тармак- тары бар. XX кылымда социологиялык, педаго-
гикалык, юридикалык, структурачыл, культуро- логиялык антропология өңдүү теориялык
багыттар пайда болду. Ал эми философиялык багыт катары түптөлүп-өнүгүшүнө И.
Кант зор
салым кошкон. Өзүнүн окумал адамдарга, интеллектуалдарга кеңири маалым үч суроосунун
(«Эмнени таанып биле алам?», «Эмне кылышым керек?», «Эмнеден үмүт кылсам болот?»)
башын бириктирип, мунун баары түпкүлүгүндө бир эле «Адам деген ким?» деген суроону
түзөт деп ырастаган. Ал өзүнүн «Антро- пологияга прагматикалык көз караш» деген эмге-
гинде (1798-ж.) адам маселесине терең кайрылган. Философиялык
антропология адам
табиятын «дух», «жан», «акыл-эс», «азаттык», «адеп-абийир», «бол- муш», «инсан»,
«экзистенция», «жашоо» сыяктуу категориялар менен бирге изилдейт. Демек, байыртан
баштап адам баласынын сырын ачып, анын жашоосунун түпкү маани-маңызын түшүнүшкө
аракет кылыштын натыйжасында жаралган идея, философиялык антропологиянын изилдөө
обөек- тиси болот.
Достарыңызбен бөлісу: