2
|
Модуль 9.Сезім мүшелері
|
|
69
|
Көру мүшесі, құрылысы, қызметі. Көздің қосалқы мүшелері.Көру анализаторының өткізгіш жолдары мен орталықтары.
|
Көру мүшесі жарық өсерлерін қабылдап, сөның нотижесінде адамды қөршаған заттардың пішінін, колемін, козден арақашықтығын, қозғалысын, жарықтандыру дәрежесін және түсін анықтайды.
|
2
|
70
|
Есту мүшесі. Құрылысы. Өткізгіш жолдары мен орталықтары
|
Кіреберіс-ұлу мушесін сезім мүшелерінің ең күрделі мүшелері болып табылады, себебі қүрамында рецептор - клеткалардьщ бірнеше түрі бар: дыбыстың толқынын қабылдайтын, қозғалыстың жылдамдығы мен бағытын өзгертетін және де кеңістікте дене орналасуын реттейтін.
|
2
|
71
|
Дәм және иiс сезу мүшелерi. Өткiзгiш жолдары мен орталықтары.
|
Дәм сезу мүшесі асқорытудың бастапқы бөлімінде орналасқан, тамақтың сапасын айыру үшін қызмет етеді. Дәм сезу рецепторлары нейроэпителиалді түзілістер және дәм сезу бүршігі деп аталады.
|
2
|
72
|
Терi және оның туындылары.
|
Қалың немесе жүқа терілерді ажыратады. Қалың тері (алақанда) мүйізді қабықты эпидермистен жасалған, түктер және май бездері болмайды. Дененің басқа жерлерінде денеде нашар жетілген мүйізді қабаттан және қалың дермадан түратын жіңіиіке (70-140 мкм) эпидермис қаптайды, түктері және тері бездері болады.
|
2
|
73
|
Көру,есту,вестибулярлы,тері,дәм сезу және иіс сезу талдағыштары
|
Көру талдағышы арқылы адам ақпараттың негізгі санын қабылдайды. Адам қорашаған заттар мен көріністерді, өзінің денесін сезінуді алдымен көрудің көмегімен қабылдайды. Дыбыс қабылдаушы рецепторлар негізгі мембрананың үстінде орналасқан екі түрлі түкті жасушалардан тұрады. Бұл жасушалар ішкі және сыртқы болып бөлінеді, олардың саны әртүрлі.
|
2
|
74
|
Тері,дәм сезу және иіс сезу талдағыштары
|
Адам денесінің сыртқы қабатында, яғни теріде орналасқан көптеген қабылдағыштар сипап сезу, қысым, вибрация (діріл), қытық және басқа да тітіркендіргіштердің әсерін түйсінуге мүмкіндік береді. Дәм талдағышы – дәм түйсіктерінің қалыптасуына мүмкіндік туғызады, яғни ауыз қуысына түскен тағамның әртүрлі дәмін, түрін, температурсын және мөлшерін анықтап, организмнің тіршілігін, зат алмасуын, сыртқы ортаға бейімделісін қамтамасыз етеді
|
2
|
75
|
Талдағыштардың жеке физиологиясы
|
Талдағыштар немесе сезім жүйесі дегеніміз арнайы қабылдағыш (рецепторлардан), аралық және орталық жүйке жасушаларынан, оларды байланыстыратын арнаулы талшықтарынан тұратын жүйке жүйесінің күрделі бөлігі. Сезім жүйесінде қабыланған ақпараттар қозу толқындарына айналып, үлкен ми сыңарлары қыртысының белгілі аймақтарына жетіп ажыратылады. Бұл жерде ең жоғарғы анализ және синтез жасалынады.
|
|
