ЖЕКЕ ТЕКСЕРУ РӘСІМДЕРІН ЖҮРГІЗУ ЖӘНЕ ОНЫ РЕСІМДЕУ ТӘРТІБІ

Кеден кодексінің 448-бабына сәйкес тексерілетін тұлғаның адвокаттың қызметтерін пайдалануға құқығы бар.

Жеке тексеруге қатысатын адамдар.

Кеден органы лауазымды адамының жеке тексеруді жүргізу мүмкіндігі болмаған жағдайлар болған кезде кеден органының басшысы (оның орнындағы адам) жаңа шешіммен жеке тексеру жүргізуді кеден органының басқа лауазымды адамына тапсырады. Сол негіздерде тексерілетін тұлғаның, ал кәмелетке толмаған немесе қабілетсіз тұлғаларды жеке тексеру кезінде – оның заңды өкілі немесе оны алып жүрушы адамның кеден органының көрсетілген лауазымды адамына, сондай-ақ жеке тексеруге қатысатын өзге адамдарға қарсылығы мәлімделуі мүмкін. Қарсы болу туралы өтініш себепті болуы қажет. Қарсы болу туралы өтінішті кеден органының басшысы (оның орнындағы адам) қарайды. Қарсы болу туралы өтініш берілген кезде жеке тексеру ісі тоқтатыла тұрады.

Кеден кодексінің 448-бабына сәйкес жеке тексеру жүргізу тапсырылған кеден органының лауазымды адамы:

1) жеке тексеру басталар алдында жеке тұлғаға кеден органы басшысының немесе оның орнындағы адамның жеке тексеру туралы шешімін ұсынуы;

2) жеке тұлғаны құқықтары мен міндеттерімен таныстыруға және жасырылған тауарларды өз еркімен беруді ұсынуы;

3) белгіленген нысанда жеке тексерудің хаттамасын жасауы тиіс.

Куәлар ретінде (екі адамнан кем емес) тексерудің нәтижелеріне мүдделі емес Қазақстан Республикасының кез-келген кәмелетке толған азаматтары (көлік қызметкерлері, жолаушылар және басқалары) шақырылуы мүмкін.

Жеке тексеруге қатысуға Қазақстан Респуликасы заң актілерімен көзделген жағдайларды қоспағанда, Кеден кодексінің 448-бабына сәйкес кеден органы басшысының немесе оның орнындағы адамның жеке тексеру жүргізу туралы шешімін орындаудан бұлтартуға құқығы жоқ дәрігер-маман шақырылуы мүмкін.

Егер тексерілетін тұлға мемлекеттік немесе орыс тілін білмесе, жеке тексеруге қатысуға аудармашы тартылады.

Аудармашы ретінде тексерудің нәтижесіне мүдделлі емес, жеке тексеру жүргізу кезінде білу қажет тілдерді білетін (сақау және саңыраулардың белгілерін түсінетін) кез-келген кәмелетке толған адам тағайындалады.

Аудармашы оның барлық кезеңдерінде (осы Ереженің 22-тармағының екінші абзацында көрсетілген жағдайларды қоспағанда) жеке тексеруге қатысады. Осы Ереженің 22-тармағының екінші абзацында көрсетілген жеке тексеру кезеңінде аудармашының қатысуы тексерілетін тұлғаның талап етуі бойынша мүмкін.

Тексерілетін тұлғаның келісімімен аудармашы ретінде кеден органының қызметкерін тартуға жол беріледі.

Егер, жеке тексеру рәсімдерін жүргізу кезінде оларды шешу үшін арнайы танымдар талап етілетін мәселелер туындаған жағдайларда жеке тексеруді жүзеге асырушы кеден органының лауазымды адамы өзге де мамандарды тартуы мүмкін.
Жеке тексеру жүргізу кезеңдері
Жеке тексеру үш кезеңде жүргізіледі.

Бірінші кезең (дайындық) жеке тұлғаға қолхат алу арқылы кеден органы басшысының (оның орнындағы адамның) жеке тексеру жүргізу туралы шешімін жариялаудан басталады. Тексерілетін тұлғаға, сондай-ақ жеке тексеру жүргізуге қатысушы адамдарға олардың құқықтары мен міндеттері түсіндіріледі. Тексерілетін тұлғаға кеден бақылауынан жасырылған тауарларды өз еркімен беру ұсынылады.

Екінші кезең – тікелей жеке тексеру кезеңі. Кеден органының лауазымды адамы жеке тұлғаға тікелей жеке тексерудің басталуы туралы хабарлайды. Бұл кезеңде жеке тұлғаның заттары, киімдері мен денесін қарау, қажет болған жағдайда оларды зерттеу жүзеге асырылады.

Маман (дәрігер-маманнан басқа) мен аудармашы тексерілетін тұлғаның денесін қарау жүргізілетін үй-жайда, сондай-ақ тұлға денелік киімде не киімсіз болған уақытта қатыспаулары қажет. Аталған үй-жайда осы уақытта суретке, киноға түсіру және бейне жазбаға жол берілмейді.

Үшінші кезең – аяқтаушы. Бұл кезеңде жеке тексеруді құжатты ресімдеу жүзеге асырылады. Құжатты ресімделу Кеден кодексінің 448-бабына және Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 626-бабына сәйкес жеке тексеру хаттамасын жасаудан тұрады.
Жеке тексерудің дайындық кезеңі
Кеден органының лауазымды адамы жеке тұлғаны оған қатысты жеке тексеруді жүргізу ниеті туралы хабардар етеді, жеке тексеруді жүргізу туралы кеден органы басшысының (оның орнындағы адамның) шешімімен таныстырады.

Жеке тұлғаның жеке тексеруді жүргізу туралы шешіммен танысу фактісін жеке тексеру жүргізу туралы шешімге тиісті жазба және қол қою жолымен аталған тұлға куәландырады. Мұндай әрекеттерді жасаудан бас тартқан жағдайда жеке тексеру жүргізу туралы шешімді жариялаған Қазақстан Республикасының кеден органы лауазымды адамының және куәлардың қолымен куәландырылған жеке тексеру жүргізу туралы шешімге белгі қойылады.

Жеке тұлғаның жеке тексеру жүргізу туралы шешіммен танысқан сәтінен бастап жеке тексеру жүргізуге тағайындалған кеден органы лауазымды адамының Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтін тексеруді жүргізу мен ресімдеудің уақыты, орны, тәсілі мен рәсіміне кез-келген нұсқауы мен талабы оған қатысты жеке тексеру жүргізіліп отырған жеке тұлға үшін міндетті болып табылады.

Жеке тұлға жеке тексеру жүргізу туралы шешіммен танысқаннан кейін тұлға жеке тексеру жүргізу үшін арналған үй-жайға кіргізіледі, ол жерде куәлардың қатысуымен оған құқықтары түсіндіріледі.

Жеке тұлға дәлелді бас тарту өтініші жағдайында кеден органының лауазымды адамы оны кеден органы басшысының (оның орнындағы адамның) назарына жеткізеді, өтінілген бас тартуға қатысты қабылданған шешіммен тұлғаны таныстырады.

Тұлғаға кеден бақылауынан жасырылған тауарларды өз еркімен беру ұсынылады. Берілген тауарлар жеке тексеруге қатысатын адамдарға ұсынылады.

Егер тұлға жасырылған тауарларды өз еркімен беруден бас тартқан жағдайда не егер кеден органы лауазымды адамының мұндай тауарларды бергеннен кейін де жеке тұлға кеден бақылауынан қандай-да бір тауарларды жасырады деген жеткілікті негіздері болса, кеден органының лауазымды адамы тікелей жеке тексеруге көшеді.
Жеке тексеруді жүргізу тәртібі
Тексеруге қатысатын адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында оны жүргізу басталғанға дейін ауызша нысанда тексерілетін тұлғада оқпен атылатын, газ және суық қаруларының және шабуыл жасау үшін жарамды басқа да заттар мен бұйымдардың, сондай-ақ еркін айналымына тыйым салынған өзге де заттардың жоқтығына көз жеткізу қажет.

Жеке тексеру санитарлық-гигиеналық талаптарға жауап беретін Қазақстан Республикасы кеден органының осы мақсат үшін арнайы жабдықталған бөлінген үй-жайында жүргізіледі.

Жеке тексеру әуежайдың, вокзалдың, көлік құралдарының (каюта, купе және басқа) санитарлық-гигиеналық талаптарға жауап беретін бөлінген үй-жайларында, сондай-ақ көлік ұйымдарының, Қазақстан Республикасының құқық қорғау және өзге де мемлекеттік органдарының бөлінген үй-жайларында жүргізілуі мүмкін.

Жеке тұлғаны жеке тексеру жүргізілетін үй-жайға алып бару кезінде аталған тұлға өзінде бар тауарларды, заттарды, құжаттарды лақтырып жібермеу не жойып жібермеу үшін бақылау қамтамасыз етілуі қажет.

Кеден органының лауазымды адамы куәлардың қатысуымен жеке тексеру жүргізілетін үй-жайды алдын-ала тексеруі қажет. Қабырғалас үй-жайлардағы есіктер, терезелер, иллюминаторлар тығындалып жабылуы, шабуыл жасау қаруы ретінде пайдаланылуы мүмкін заттар алып тасталуы тиіс.

Жеке тексеру жүргізілетін үй-жайға бөгде адамдардың енуі және жеке тексеру жүргізуді олардың қадағалау мүмкіндігі болмауы тиіс.

Бір мезгілде бір үй-жайда бірнеше тұлғаны жеке тексеру жүргізуге тыйым салынады.

Кеден органының жеке тексеру жүргізетін лауазымды адамының қарауында тексерілетін тұлғада бар киімді, аяқ киімді және басқа да заттарды егжей-тегжейлі зерттеу үшін қажетті аспаптар, құрал-жабдықтар және тексеретін техникалық заттар болуы қажет.

Жеке тексеру барысында:

1) тексерілетін тұлғада бар барлық ұсақ заттар (таяқ, қолшатыр, портмоне, оттық, автоқалам, портсигар және басқалары) тексеріледі;

2) тексерілетін тұлғадан біртіндеп шешілетін сыртқы киімі, аяқ киімі және бас киімі тексеріледі;

3) тексерілетін тұлғаның барлық денесі денелік киімінің сыртынан жоғарыдан төменге қарай ұстап көріледі;

4) тексерілетін тұлғадан жоғарыдан төменге қарай біртіндеп шешілетін денелік киім тексеріледі;

5) тексерілетін тұлғаның денесі (шаштары, жұдырығы, аяқ-басы және басқалары) тексеріледі.

Жеке тексеру барысында тексерілетін тұлғаның тәртібіне тұрақты қадағалау жүргізу, тексерілетін тұлғада бар киімнің, аяқ киімнің және заттардың жөнделу іздеріне, оның денесіндегі таңғыштар мен дәкеге ерекше көңіл аудара отырып жеке тексерудің аралық нәтижелерін ескеру, сондай-ақ Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы заңсыз өткізілетін сол немесе өзге де заттарды жасырудың сипатты тәсілдерін ескеру қажет.

Киімді және аяқ киімді тексеру кезінде ортопедиялық аяқ киімдерге, бас киімдерге, сондай-ақ киімнің тігістеріне, жамауларына, қайырмаларына, иықшаларына, астарына, аяқ киімнің белдігіне, қонышына, ұлтарағына, өкшесіне ерекше көңіл бөлу керек.

Жеке тексеруге қатысатын адамдар тексерілетін тұлғаның мүлкіне ұқыпты және мұқият қараулары қажет.

Тексерілетін тұлға тауарларды өз еркімен берген жағдайда, аталған тұлға тағы да қандай-да бір тауарларды жасырады деген жеткілікті болжам негіздері болмаса, кеден органының лауазымды адамы оларды алып қоюмен шектелуге құқылы. Нақты шешім жеке тексеру хаттамасында көрсетілуі керек.

Өз еркімен берілген немесе жеке тексеру кезінде табылған тауарларды көру үшін жеке тексеруге қатысатын тұлғаларға ұсынады және тексерілетін тұлғаның қолы жетпейтін жерлерге қойылады.

Жеке тексеру аяқталғаннан кейін оны жүргізген кеден органының лауазымды адамы жеке тексеру жүргізілген үй-жайды мұқият тексеруге міндетті.

Үй-жайда жеке тексеру басталғанға дейін болмаған заттар табылған жағдайда, кеден органының лауазымды адамы олардың кімдікі екенін анықтау үшін шаралар қабылдауы тиіс.

Жеке тексеруге қатысқан адамдарға тексерудің нәтижелерін, жеке тексеру кезінде белгілі болған тексерілетін тұлғаның дене ерекшеліктерін жаюға тыйым салынады.

Жеке тексеру аяқталғаннан кейін кеден органының лауазымды адамы белгіленген нысан бойынша (2-қосымша) жеке тексеру хаттамасын жасайды.

Хаттаманың көшірмесін тексерілетін тұлғаға не оның заңды өкіліне қолхат арқылы тапсырады.

47. Жеке тексеру хаттамасына:

1. 
   жеке тексеру жүргізген кеден органының лауазымды адамы;
   
2. 
   куәлар ;
   
3. 
   осы Ережеге сәйкес жеке тексеру жүргізуге тартылған өзге де адамдар;
   
4. 
   оған қатысты жеке тексеру жүргізілген жеке тұлға қол қояды.
   

Жеке тексеру хаттамасына:

1) Қазақстан Республикасының заңдарын бұзудың объектісі болып табылатын тексерілетін тұлға өз еркімен берген заттар;

2) Қазақстан Республикасының заңдарын бұзудың объектісі болып табылатын жеке тексеру барысында табылған және алынған заттар;

3) жеке тексеру барысында орындалған фотографиялық суреттер мен негативтер, киноленталар, аудио және бейне жазбалар;

4) тексерілетін тұлғаның, медицина қызметкерінің, маманның, куәлардың жеке парақтардағы түсініктері мен өтініштері;

5) құжатты түрде тіркелген қадағалаудың, өлшеулер мен зерттеулердің нәтижелері қоса беріледі.

Қазақстан Республикасының заңдарын бұзудың объектісі болып табылмайтын өзге де заттар жеке тексеру аяқталғаннан кейін тексерілетін тұлғаға қайтарылып беріледі, бұл туралы хаттамада тиісті жазба жасалады.

Тексерілетін тұлға өз еркімен берген, одан жеке тексеру барысында табылған және алынған заттар, бейне-, аудио-, фото-, кинопленкалар және басқа заттай дәлелдер жеке пакеттерге салынып оралады және сүргіленеді. Пакеттерде қажетті түсініктемелер болуы тиіс және куәлар мен жеке тексеруді жүргізген кеден органының лауазымды адамының қолдарымен куәландырылған болуы қажет.

Жеке тексеру хаттамалары «Жеке тексеру хаттамаларын тіркеу журналында» (3-қосымша) күнтізбелік жылдың басынан бастап ұлғаймалы тәртіппен міндетті түрде тіркеуге жатады.

Қылмыстық іс немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы іс қозғалған кезде жеке тексеру хаттамасының түпнұсқасы тиісті қылмыстық істің немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істің материалдарына қоса беріледі. Кеден органында оның көшірмесі қалады.

Қазақстан Республикасының Кедендік

бақылау агенттігі төрағасының

200 __ жылғы “____” __________

№ ___ бұйрығымен бекітілген

Жеке тексеру рәсімдерін жүргізу және

оны ресімдеу тәртібінің ережесіне

1-қосымша

хаттаманы жасау орны

_______________________________________________________________

(кеден органының бастығы немесе оның орнын ауыстыратын адам, аты-жөні)

________________________________________________________________

____________________________ жедел ақпаратты қарап

Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы жол жүретін/ кедендік бақылау аймағындағы немесе халықаралық әуежайдың транзиттік аймағындағы азамат/ша ________________, Қазақстан Республикасының заңдарын бұзудың объектілері болып табылатын заттар/ тауарлар, валюта қаражаттары болуы мүмкін және бермейді.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

Жоғарыда айтылғандардың негізінде және Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 448-бабын басшылыққа ала отырып,
ШЕШТІ:

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________ тұратын азаматқа/шаға ___________________________ жеке тексеру жүргізілсін.

Бастық _________________________ __________________________

(Тегі, аты-жөні) қолы

Маған шешім 200___ж. «____» ____________жарияланды ______________

қолы

Қазақстан Республикасының Кедендік

200 __ жылғы “____” __________

№ ___ бұйрығымен бекітілген

Жеке тексеру рәсімдерін жүргізу және

оны ресімдеу тәртібінің ережесіне

2-қосымша

хаттаманы жасау орны

Жеке тексеру _____сағ. _____ мин. аяқталды

________________________________________________________________

(кеден органының атауы, жеке тексеруді жүргізген

________________________________________________________________

және хаттаманы жасаған кеден органы лауазымды адамының

________________________________________________________________

қызметі, тегі, аты, әкесінің аты)

________________________________________________________________

(кеден органының атауы, оның шешімі бойынша жеке тексеру

________________________________________________________________

жүргізілген кеден органы лауазымды адамының

_____________________________________________________ шешіміне сәйкес, қызметі, тегі, аты, әкесінің аты)

жеке тексеру жүргізу туралы шешім хабарланған, Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 448-бабымен көзделген оның құқықтары мен міндеттері түсіндірілген ________________________________________________________

(тексерілетін тұлғаның азаматтығы, тегі, аты, әкесінің аты,

________________________________________________________________

туған жылы, төлқұжат деректері)

_________________________________________ жеке тексеру жүргізді.

___________________________________

(тексерілетін тұлғаның қолы)

Қазақ немесе орыс тілін _______________________________ аудармашының (меңгеремін, меңгермеймін)

қызмет көрсетуін ________________________________ және ___________ (қажет етемін (етпеймін))

тілінде көрсетпе беруді қалаймын.

_______________________________

(тексерілетін тұлғаның қолы)

Жеке тексеру жеке тексеру басталардың алдында Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 448-бабымен, Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы Қазақстан Республикасы Кодексінің 595, 596, 598-баптарымен көзделген олардың құқықтары мен міндеттері түсіндірілген, бұдан басқа куәларға олардың жеке тексеру фактісін, мазмұнын және нәтижелерін куәландыру міндеттері түсіндірілген

куәлар:

1. ______________________________________________________________

_______________________________________________________________

жеке басын куәландыратын құжаттың деректері)

2. ______________________________________________________________

__________________________________________________________ болуымен, аудармашы _____________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты, жұмыс орны немесе қызметінің тегі,

___________________________________________________________

жеке басын куәландыратын құжат туралы деректер)

мамандар:

1. ________________________________________________________

(тексеруге қатысқан маман-медициналық қызметкердің, маманның

_________________________________________________________

тегі, аты, әкесінің аты, жұмыс орны мен лауазымы)

2. _______________________________________________________

____________ қатысуымен ____________________________

(жеке тексеру жүргізілетін орын - әуежай, вокзал, т.б. үй-жайдың,

_____________________________________________ үй-жайында өткізілді.

купенің және т.б. нөмірі, жарықтандыру)

Бұдан басқа, қатысушыларға жеке тексеруді жүргізу кезінде ________________ (жеке тексеру кезінде

__________________________________________________________

пайдаланылатын техникалық құралдарды, кино-фото суреттерді, аудио-бейне жазбаларды,

__________________________________________________________

өзге де техникалық құралдарды, медициналық аспаптарды (параметрлері, атауы, түрі,

_____________________________________________________________

маркасы, модельі), оларды қолданудың шарттары мен тәртібі туралы мәліметтерді көрсету)

________________________________________________________ техникалық құралдары пайдаланылатындығы жарияланды.
Азамат(ша) ________________ кедендік бақылаудан жасырған заттарын өз еркімен беру туралы ұсынысқа ______________________________

_________________________________________

_________________________________________

______________________________________________________ мәлімдеді және өз еркімен ______________________________________

(өз еркімен нақты қандай заттар берілгенін, олардың

___________________________________________________

мөлшері мен дербес белгілерін, тәсілін және жасырылған орнын көрсету)

____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

________________________________________________________ көрсетті.

Азамат(ша) ___________ жеке тексеру нәтижесінде ____________

_______________________________________________________

(тексерудің хронологиялық дәйектілігінде қандай заттар табылғанын,

_______________________________________________________

олардың мөлшері мен дербес белгілерін, тәсілін және жасырылған орнын,

______________________________________________________

не алдағы тексерудің жүргізілмегендігін көрсету)

______________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________ табылды.
Жеке тексеру жүргізудің шегі: _____________________________

______________________________________________________

(жеке тексеру жүргізудің шегі, маманның, медицина қызметкерінің

_______________________________________________________

қатысу дәрежесі мен нысаны)
Хаттамаға қоса: 1. ________________________________________

(жеке тексеру жүргізу кезінде өз еркімен берілген немесе табылған заттардың атауы,

_________________________

мөлшері және дербес белгілері; ұқсастырумен қамтамасыз етудің тәсілдері)

____________________________________________________________

____________________________________________________________

__________________________________________________________

___________________________________________________________

2. ________________________________________________________

(жеке тексеру кезінде орындалған фотографиялық суреттер және негативтер, киноленталар,

__________________________________________________________

аудио- және бейне жазбалар, қадағалаулардың, өлшеулердің және зерттеулердің құжатты түрде тіркелген нәтижелері)

3. _______________________________________________________

(жеке парақтардағы тексерілетін тұлғаның, медицина қызметкерінің, маманның,

_________________________________________________________

куәлардың түсініктемелері мен өтініштері)

______________________________ берілді.

Тексерілетін тұлғаның тәртібі туралы белгі (қажет болған жағдайда).

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________
___________________ жеке тексерудің хаттамасы оқылды, ____________ тіліне аударылды.

Дұрыс жазылды, қатысушылардың атынан толықтырулар, өтініштер және қолдаухаттар _______________________________________

(егер олар түскен жағдайда жеке тексеруге қатысушылардың өтініштерін

_________________________

және қолдаухаттарын көрсету)

________________________

______________ _____________________________

(қолы) (лауазымы, тегі, аты-жөні)

Тексерілетін адам: ___________ ________________________

(қолы) (тегі, аты-жөні)

Куәлар: ___________ ________________________

(қолы) (тегі, аты-жөні)

___________ ________________________

(қолы) (тегі, аты-жөні)

Мамандар: ___________ ________________________

(қолы) (тегі, аты-жөні)

___________ ________________________

(қолы) (тегі, аты-жөні)

Аудармашы: ___________ ________________________

(қолы) (тегі, аты-жөні)
200 ___ ж. «____» ___________ хаттаманың көшірмесін алдым:

____________________________ _______________ (тексерілетін адамның тегі, аты-жөні) (қолы)

Қазақстан Республикасының Кедендік

бақылау агенттігі төрағасының

200 __ жылғы “____” __________

№ ___ бұйрығымен бекітілген

Жеке тексеру рәсімдерін жүргізу және

оны ресімдеу тәртібінің ережесіне

3-қосымша