Эксперименттік зерттеу бөлімі

1. 
   Тейлер сауалнамасы (қорқыныш пен мазасыздықты зерттеу тесті).
   
2. 
   Мазасыздану деңгейін анықтау шкаласы (Ч. Спилберген және О.Л. Ханин бойынша)
   
3. 
   Тұлғаның А типін диагностикалайтын сауалнамасы
   

1. 
   19-29 жас және 30-40 жас аралығындағы адамдарға зерттеу жүргізу.
   
2. 
   Индивидувалды мәліметтерді өңдеу
   
3. 
   Зерттеу қорытындысын топтастыру және өзара салыстыру.
   
4. 
   Қорытынды.
   

Мазасыздану анықтау тұлға қасиетері үшін, ерекше маңызды, бұл қасиеттер көптеген субьектінің мінез-құлқын шарттандырады. Мазасыздану деңгейінің анықтамасы тұлғаның ерекше іс-әрекет табиғи және міндетті белсенділігі. Әр адамның өзіндік белсенділігі, ниеті, үрей деңгейі бұл қажетті мазасыздық деп саналадыСитуативті және реактивті үрейді күй ретінде субьективтің бастан кешірген эмоцияларымен қысым, мазасыздық, бойкүйездік, самарқаулықпен сипатталынады. Бұл күй стрестік ситуацияға эмоционалды реакция ретінде туындап уақыттың интенсивтілігі мен динамикасының әртүрлілігіне байланысты болуы мүмкін. Тұлға жоғары мазасыздық категорияларына тиісті, өзінің бағалауына, кең деңгейдегі өмір сүру әрекетіндегі диапазондардағы қауіптерді қабылдауға бейім, қысыммен көңіл аударып, мазасыздық күйімен айқындалады. Егер психологиялық тесте зерттелуші тұлғалық мазасыздықтың жоғары көрсеткіш көрсетсе, мұның негізінде әртүрлі ситуацияларда мазасыздық күйі бар компетенттілігін бағалайды. Көптеген белгілі әдістемелерде мазасыздықты өлшеу, тұлғалық мазасыздықты болмаса, мазасыздық күйін арнайы реакцияларда бағалайды. Мазасыздықтың айырмашылығын өлшейтін, тұлғалық қасиетін, күйін анықтайтын Ч. Д. Спилбергер ұсынған әдістеме. Орыс тіліне оның шкаласын бейімдеген Ю. Ханин. Спилбергтің өзіндік бағалау шкаласы 40 сұрақ пікір, 20 оның ситуативті мазасыздықты бағалауға, 20-тұлғалық мазасыздыққа арналған.

Жұмыстың реті: Зерттеу жұмысын жеке немесе топқа жүргізуге болады. Зерттеуші зерттелінушілерге нұсқауға сәйкес жауап беруді ұсынады, зерттелінушілер өз бетінше жұмыс істеуі тиіс. Әр сұраққа интенсив дәрежесіне орай төрт жауап мүмкіндігі бар.

Тейлор пікіртерімі (Қорқыныш қалпы және күйзеліске деген ыңғай анықталынады)

1978 жылы Тейлор ұсынған. Мұнда негізгі екі компоненттерді анықтайды. Физиологиялық реакциялар мен қорқыныш күйін анықтайды. Адам өзінің күйінің бағалауы арқылы өзіндік бақылау және өзіндік тәрбие жүргізеді. Тұлғаның қорқынышына тұрақты сипаттама беріліп, субьектінің үрейленген бейнесі және жекелей тенденцияларды қабылдай кең мағынада, ситуациялық жағдайда белгілі реакцияларына жауап береді. Тұлғалық қорқынышын бейімділік белсенділігі қабылдауда белгілі стимулдарға бағаланған арнайы ситуациялардағы өзін-өзі бағалау, өзін-өзі бақылау т.т. болады. Жалпы сұрақ саны-60

Жұмыстың реті: Зерттеу жұмысын жеке немесе топқа жүргізуге болады. Зерттеуші зерттелінушілерге нұсқауға сәйкес жауап беруді ұсынады, зерттелінушілер өз бетінше жұмыс істеуі тиіс.

Сауалнама сұрақтарына жауап ,,Иә,, деп жауап қайтаратын сұрақ нөмірлерінің астын белгілеу.

Тұлғаның А типін диагностикалайтын тест. Негізін салушылар Майер Фридман және Розенман. Тұлғаның қауіптілік көрсеткішін анықтайды. Тип А - қалыпты жағдайда қорқыныш қалыптасқан. Олар бір істен екінші іске асығып ауысады, қауіптенушілігі басым, басқа адамдарға сенімсіз. Жеке ерекшеліктеріне байланысты сипаттама беріледі. Жалпы сұрақ саны 16.

Жұмыстың реті: Зерттеу жұмысын жеке немесе топқа жүргізуге болады. Зерттеуші зерттелінушілерге нұсқауға сәйкес жауап беруді ұсынады, зерттелінушілер өз бетінше жұмыс істеуі тиіс. Берілген сұрақтарға иә немесе жоқ деп жауап беру керек.

Стьюдент әдісі.

Стьюдент әдісі тәуелді және тәуелсіз топтарға арналған жеке есептеу тәсілдерін ұсынады. Стьюдент әдісінде сандық шамалармен жұмыс істелінеді. Тәуелсіз таңдау тобы көрсеткіші-бұл әртүрлі екі топтан алынған мәліметтер. Тәуелді таңдау тобы мәліметтері – бұл біри ғана топтың эксперименталды әсерге дейінгі және кейінгі көрсеткіштері. Стьюдент әдісі екі таңдау тобы көрсеткіштерінің ортаңғы мәндерінің арасында айырмашылықтың болуы немесе болмауы жөніндегі гипотезаны анықтауға бағытталған. Тәуелсіз таңдау тобы үшін орта мәннің айырмашылығын есептеуде мына формула ұсынылады:

t=

S1Қ және S2Қ - әр таңдау тобының стандартты ауытқуы

n1 және n2 - әр таңдау тобының элементтерінің саны
Ал тәуелді таңдау тобы үшін мына формула қолданылады

 d

d- әр жұп арасындағы айырма

n- жұп саны

2.3. Мәліметтердің сандық өңделуі жэне сапалық талдау

М1=5,08 М2=3,32

n1= 50 n2=50
S1 =654,56/50-1=13,35 S2=606,72/50-1=12,38
t=5,08 -3,32/ 13,35/50+12,38/50 =1,76/0,52=3,38
t эмп = 3,38
Енді критерийдің n1= 50 және n2=50 үшін шеткі мәндерін табамыз. Қосымша бойынша :

f= n1 + n2-2=98