Мазмұны кіріспе автокөлікті сақтандырудың АҚпараттық ЖҮйесін тұРҒызуды негіздеу

Көлік құралын тексеру:

1. 
   Сақтандыру шартын жасасу барысында сақтандырушы сондай әрекетке арнайы өкілеттендірілген сақтандырушы арқылы сақтандырылып отырған көлік құралын іс жүзіндегі техникалық жағдайы мен сыртқы көрінісін анықтау мақсатымен тексеруге құқылы, бірақ міндетті емес. Сақтандыру шартын жасасқысы келген тұлға ондай тексеруге қарсылық білдірген жағдайда сақтандырушы сақтандыру шартын жасасудан бас тартуға құқылы /24/.
   
2. 
   Көлік құралын тексеру бойынша кез-келген ықтимал шығандарды сақтандыру шартын жасасқысы келген тұлға көтереді.
   

3. 
   Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесін тұрғызудың міндеті мен тағайындалуы
   

Қазіргі уақытта көптеген банктерде жаңа автоматтандырылған есеп – қисап технологиялардың көшуіне қажеттілік жасайды. Бұл банктік қызмет нарығында бәсекелестікті лайықты жүргізуіне және ұнамды пайданы алуға мүмкіндік береді.

Ақпараттық технологиялардың архитектурасын таңдау стратегиясы, программалық жабдықтау және телекоммуникация құралдары келесі факторлерден құралу қажет:

· банк мөлшерінде (активтер, есептер саны, филиалдар мен бөлімшелер саны);

· банк қызметінің басты бағыты;

· банк салымшыларының сипаттамасы;

· жарнама стратегиясы;

· мамандануы: коммерциялық / инвестициялық / әмбебаб;

· ішкі және халықаралық нарыққа бейімделу;

· банктегі ақпараттық технологиялардың бар мүмкіндіктерінде;

· жоғары басқарушы қызметкерлерінің аса үлкен тәуекелдерін қабылдауға дайындық көрсеткіштері.

Ақпараттық жүйе – бұл жүйе, жинауға, сақтауға, іздеуге, өңдеуге және қолданушылардың сұрауларына байланысты ақпаратты көрсетуге арналған. АЖ өзіне программалық құралдар жиынтығының тікелей шешілетін есептерін қосады.

АЖ құрудың басты мақсаты автоматтандыруды жинау, сақтау, өңдеу, іздеу және банк салымшыларына финанстік ақпараттарды беру болып табылады, нәтижесінде, банк клиенттерінің қызмет ету деңгейін жоғарлату.

ЭАЖ құрудың басты мақсатымен қатысты АЖ есептері мыналар болып табылады:

· қызметкерлердің іскерлігі мен еңбек өнімділігі;

· берілген мәліметтердің ақиқаттығы;

· салымшылардың ақшасы туралы мәліметтерді тез арада алу;

· құжат айналымдарының азаюы, банк шығындарының азаюына әкеліп соғады;

· әртүрлі критериялар бойынша салымшы туралы ақпаратты іздеуге мүмкіндігі бар;

· берілген ақпараттың сенімділігі мен қорғануы бойынша барлық комплексті талаптардың орындалуы;

· тез арада ақпараттарды жинау, бақылау, өңдеу және беру жұмыстарын жақсарту.

Қосымша есептер комплексін қосуына және әрі қарай дамуына, функционалдық және ақпараттық құрылым жүйесі ашық болу қажет.

Достық интерфейс компьютермен жұмыс істеген кезде жұмысшылар өз жұмысының өнімділігі мен сапасын жоғарылатуды қамтамасыз етеді /9/.

1.4 Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар

Ақпараттық жүйе (АЖ) – бұл жүйе, жинауға, сақтауға, іздеуге, қайта өңдеуге және сұраныстарға қатысты ақпараттарды қолданушылармен таныстыруға арналған. АЖ өзіне программалық құралдар жиынтығының тікелей шешілетін есептерін қосады.

Қолданушыларға жүйе өте ыңғайлы және ұнамды болатын интерфейс және рұқсат етілмеген қимылдардан қорғау.

Осы АЖ ақпарат құпия болмайды және ішкі қолданушылар қолдана алады. Бірақ жүйенің жұмыс істеу кезінде кедергілерден қорғауды қарастыру қажет, қолданушылардың дұрыс емес қимылдарын, сондай – ақ істен шығуды қалпына келтіру мүмкіншілігі бар.

Фактілерді ескеріп, компьютерлік жүйенің архитектурасына әсер етеді, оған мынандай басты талаптар құрастырады:

- АЖ архитектурасы барлық жүйенің жұмыс тәртібінің бұзылу ықтималдығын азайту қажет (жүйенің істен шығуы, ақпараттық базаның бұзылуы, ақпараттардың жоғалуы немесе өзгеруі) қолданушылардың кездейсоқ және әдейі жасалған қимылдары;

- ақпараттар легінің қатысуымен элементтер жүйесі арасындағы ақпараттардың байланысы мен алмасуын іске асыру қажет;

- берілген тапсырмаларды қарастыру және ақпараттардың жаңартуын жабдықтау;

- қарым – қатынас тәртібінде қолданушылардың сұраныстарының тапсырмаларын іздеу;

- ақпараттарды ыңғайлы енгізу;

- ерте енгізілген ақпараттарға тез арада қол жеткізу;

- нормативтік – анықтама ақпараттарын қайта – қайта қарап отыру қажет;

- ақпараттық жеткілікті жылдамдық, ақпараттың ауысу көлемі және жиілігі ағымдағы процестердің үдейі қозғалысына сәйкес келу керек /9/.

1.4.1 Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар

АЖ құрылымы – бұл ішкі жазықтық – уақыттық байланыстарының тұрақты тәртібі және элементтер мен жүйеасты бөлімдерінің арасындағы қатынасы, жүйеастының атқаратын қызметтердің анықталуы және сыртқы ортамен өзара байланысы.

АЖ жабдықтаушы және функционалды бөлімдерден тұрады. Жабдықтаушы бөлімі – бұл есептердің және есептер комплексінің немесе жүйеастыларының жиынтығы, бұл басқарудың маңызды бөлігін құрайды /9/.

Есептер комплексі – бұл есеп жиынтығы, белгілі бір қасиетіне қарай топталған.

Есеп – бұл автоматтандырылған функциялардың бөлігі, ақырғы немесе ортааралық қорытындының нақты формада көрсетілуі (құжат, хабарлама және т.б.)

Экономикалық есептердің келесідей ерекшеліктерін көрсетуге болады:

- жоғары алгоритмдеу;

- иерархиялық, яғни жүйеастыларына, блоктарға, есептер комплексіне кіруі;

- шешімнің бір қалыптылығы;

- шешімге белгілі бір уақыттың болуы;

- типтік алгоритм шешімінің мүмкіндігі және жалпыламалығы;

- жүйенің шығу – кіру тапсырмаларының құрылымы және үлкен көлемі /5/.

Автокөлікті сақтандырудың АЖ қойылатын талаптар кесте түрінде бейнеленген, бұл кестеде есептер комплексі және мүлікті сақтандырудың есептері көрсетілген, сондай – ақ кіріс және шығыс көрсеткіштері берілген есептерге келтірілген.

Кесте 1