Мазмұны Кіріспе. Халықаралық бірліктер жүйесі Бөлім Молекула кинетикалық теория және термодинамика негіздері



Pdf көрінісі
бет35/114
Дата19.10.2023
өлшемі3.62 Mb.
#481106
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   114
2.Физика-на-казахском-языке-для-1-курса

Сабақ № 17 
Тақырыбы: 2.1.1 
Электр заряды. Кулон заңы. 
Сабақ жоспары: 
1. Электр өрісі 
2. Электр заряды 
3. Кулон заңы
 
Электродинамика – бұл материяның ерекше бiр түрiнiң – электромагниттiк өрiстiң табиғатының 
заңдылықтары мен қасиеттерi туралы, және электрлiк зарядталған денелер немесе бөлшектердiң 
арасында өзара әсерлесуiн зерттейтiн ғылым. Ғылымда ашылған (белгiлi) iргелi әсерлесудiң төрт түрi 
бар: гравитациялық, электромагниттiк, күштi (ядролық) және әлсiз (элементар бөлшектердiң өзгеруiн 
тудырады). Олардың арасында әр алуан әрi кең тараған электромагниттiк күштер – иiмдi күштер, 
үйкелiс, бiздiң бұлшық еттерiмiздiң күшi және басқалар.
Электростатика 
деп 
тыныштықтағы 
электрлiк 
зарядталған 
денелердi 
зерттейтiн 
электродинамиканың бөлiмiн айтады.
Электр заряды (электр мөлшерi) q – дененiң қасиетiн немесе бөлшектердiң электромагниттiк өзара 
әсерлесуiн және бұндай өзара әсерлесудiң қарқындылығын анықтайтын шама.
Электр зарядының бiрлiгi ретiнде СИ жүйесiнде – бiр кулон (1 Кл) деп өткiзгiштiң көлденең 
қимасынан 1 с iшiнде ток күшi 1 А болғанда өтетiн электр заряды алынады. 
Электр зарядының шартты түрде оң және терiс деп аталатын екi түрi бар. Аттас заряды бар денелер 
бiр-бiрiнен тебiледi, ал әр аттас зарядтары бар денелер – тартылады.


31 
Электр зарядтарын ылғи да тасушы болып элементар бөлшектер және антибөлшектер табылады. 
Мысалы, протон және антипротон, электрон және позитрон. Антибөлшектер массасы – сәйкес 
бөлшектердiң массасына тең және электр заряды терiс. Бөлшектердiң антибөлшектермен бiрiккенде 
аннигиляцияға (өзара жоюға) ұшырайды. Бұл кезде Эйнштейн формуласы бойынша масса энергияға 
айналады E=mc
2
, мұнда Е – энергия, mбөлшектiң массасы, c – жарық жылдамдығы (бұл туралы 
толық мағлұматты 11-шi сынып курсынан бiлесiздер). Ешқандай электр зарядын иеленбейтiн 
бөлшектер болады, мысалы, нейтрон, нейтрино. Бiрақ бөлшексiз электр зарядының болуы мүмкiн 
емес.
Электр заряды дискреттi: дененiң барлық электр зарядтарын бүтiн бөлiктерге бөлетiндей ең кiшi 
элементар электр заряды табылады.
Қалыпты жағдайда дене электрлiк нейтраль жағдайда, себебi кез келген заттың атомындағы 
электрондар саны ядродағы протондар санына тең және дененiң зарядтарының қосындысы нөлге тең.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   114




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет