Мазмҧны кіріспе
жүктеу/скачать 2.17 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Жүрсең – жер, күлгенде – кӛк сүйінеді Ағаш – шӛп сәжде қылып иіледі. Аспанның ажарлысы Ай менен Күн Кӛркіңді кӛріп таң боп күйінеді. Алдыңнан әлде қашан бұлт қашқан, Құлдықта қол қусырып жер мен аспан. Айнадай ай жүзіңнің ажарынан Ұялып жұлдыз біткен бетін басқан… Бірте-бірте жер-әлем кезіп кеткен кӛңіл-күй бастығып, мӛлдір сезім, шын кӛңіл шынайы ӛмірге оралады. Ақын енді айдай сұлу ажарлысының тек сырт кӛркі мен түрін ғана емес, оның ішкі жан дүниесін жарқыратып ашып, ақылы мен білімі, байыпты да биязы мінезі ӛрнекті ӛлеңге айналады. Барлық асыл қасиет пен жалғандағы жақсы сипаттар – парасатты кемел ой мен кенен ақыл, жүйрік зерде мен алғыр ой, дархан кӛңіл мен қызыл тіл соның мінсіз болмысынан табылып, ай мен күн ұялып бетін басқан ажарлы кӛрік пен таза, мінсіз ақыл-ой сұлудың ӛзіндік болмыс-бітімін ерекшелей түскендей. Б.Күлеевтің сүйіспеншілік тақырыбына жазылған бұл ӛлеңіндегі лирикалық қаһарманның ӛз сүйгенінің асыл қасиеттерін ардақтаған сезім – күйі шығыс поэзиясы классиктерінің шығармаларындағы ғашықтық жүрегін оттай жандырған лирикалық кейіпкерлердің сезім сырларымен үндес. Адамзат поэзиясында мәңгі үзілмес алтын жіптей бұл тақырып оның кӛңілін де бейжай қалдырмаған. Бернияздың бұл ӛлеңі Шәкәрімнің “Шын сырым” ӛлеңімен ӛрелене қауышып, айқұшақ табысып жатыр. Күн батып жоғалды Нұрыңнан ұялып, Жұлдыз бен ай қалды Сәулеңнен нәр алып. Шығысты Шәкәрімнен артық білер жан бар ма? Оның бар жауһарын игерген жан емес пе ол?! Бернияздың кӛп ӛлеңдерінде жастық шақтағы уыз сезім жиірек сӛз болатыны түсінікті де. Ақын кӛбіне ӛзі куә, ӛзі білетін жайларды, яғни ӛзі бастан ӛткерген күйді ӛлеңіне арқау еткен. Сондықтан да ақын сол сезімнің тазалығын, әсемдігін жырлай отыра, асыл сезімді аяққа таптағысы келетін әділетсіздік пен арамдықты да естен шығармайды. “Қайтер едің” атты ұзақ ӛлеңі осындай жайға арналған. Осы ӛлеңнің алғашқы жолдарында бозбала, балғын жасқа ақ періштедей әсем қыздың сыр ашқаны арқау болған. 315 Жалғандағы жан жарым деп ойласа, Махаббатың меіріміне тоймаса, Жатса-тұрса жалғыз соның тілегі, Басқа қиял ойында да болмаса …Жас ӛмірде жолығам деп арманға, Шын сүюді санамашы арзанға! Екі жүрек кәмілдікпен қосылып, Алғанымен болса риза жалғанда… Қос ғашықтың, екі жүректің қосылуы бір сәтке ақынды сүйсіндіргендей болса да, ол ӛмірде тілек-арманның бұлайша үнемі тоғыса бермейтініне баса назар аударады. Ӛйткені күнделік тіршілікте ізгілік пен жауыздық жұп жазбай іргелес жүреді. Уыз жасқа кӛз тігетін арам ниетті жандар аз емес. Ауыр жағдайда екі жас не істеуі керек? Намыс жыртып күресу қажет пе, әлде “құдай салды, біз кӛндік” деп мойын ұсынып, отыра бере ме? Бұл арасын ақын ашып айтпайды, кӛмескі қалдырады. Ӛйткені ерік сүйген жүректе, сүйіскен жастарда. Тағдыр талдауы солардың ӛз қолында. Жалған үгітпен үкім ете алмайсың. Жалпы Бернияз ғашықтық ӛлеңдерде бір желіні берік ұстанған. Ол – ақ, адал махабатты жырлау. Сезімге адалдық пен сертке беріктікті дәріптеу. Ақынның махаббат тақырыбын арқау еткен ендігі бір ӛлеңі – “Гүләндам”. Ақын сүйген жарына назын білдіріп, оның сұлу кӛркі мен жібек мінезіне қызығатынын да, қызғанатынын да ешбір жасырмайды. Ақ тӛсіңді, Қар етіңді, Жаным жатқа кӛрсетпе… Ӛйткені: Бақ алманың Дәмін, мәнін Білу қайда есекке?! Осылайша тіке кетіп, жас сұлуға қатты ескертудің се бебі неде? Ӛйткені тән сұлулығын да, жан сұлулығын да ұғыну үшін кӛкіреккӛз ашық болу керек. Пасық кӛңілмен асылдың қадіріне жету мүмкін емес. Ақыр аяғында: жүктеу/скачать 2.17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|