«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары
жүктеу/скачать 2.89 Mb. Pdf көрінісі
|
| Кіші Бұхара (Кіші Əн елі) – ел аты. Бұл жөніндегі бір дерек «Жаңа Таңнаманың»
221-бума, 146 (2)-баянында былай деп жазылған: “Шығыс Əн елі” “Кіші Əн елі” деп те, “Хыхəн” деп те айтылады, ол Намықсудың теріскейінде, астанасы – Хыхəн қаласы” делінген. Анағат – қала. Нақтылы дерек көзі тапшы. «Сүйнаманың» 83-бумасында: “Анағат елінің астанасы – Оксус суының батысындағы ежелгі Парфия жері. Ханының əулет есімі – Жау-у, Каң елімен нəсілдес, жанама аты – Фошы. Астанасының аумағы 2 ли. Соғысқа жарамды бірнеше жүз адамы бар. Ханы қошқар пішінді алтын тақта отырады. Солтүстік-шығысынан Бұхара еліне дейін 400 ли, солтүстік-батысынан Мургаш еліне дейін 200 лидей. Батысынан Парсы еліне дейін 4000 лидей, шығысынан Гуажоуға дейін 7500 ли” деген дерек жазылған. Мургаш – ел мен жер аты. Біздіңше, бұл Мерв елінің парсыша аты Мургаштан (римше Маргиана, қазіргі Мургаб өзенінің атына байланысты) ықшамдалып ауда- рылған. Мерв «Жаңа Таңнамада» “muk luk”, «Тəйпиң хуанюйжде» “muat luk” түрінде де жолығады. «Сүйнаманың» 83-бумасында: “Мургаш елінің астанасы Оксус дариясының батысында, ежелгі Парфия жері, Анағат елімен көршілес. Ханының əулет 442 443 есімі – Жау-у, Каң елінің ханына туыс. Жанама аты – Алəнми. Астанасының аумағы 3 ли, соғысқа жарамды адамы 2000. Солтүстік-шығысынан Бұхара еліне дейін 500 ли, шығысынан Анағат еліне дейін 200 лидей, батысынан Парсы еліне дейін 4000 лидей, шығысынан Гуажоуға дейін 7700 ли” делінген. Рей – Қытайдың шығысында тұратын халықтардың ежелгі қытайлықтар ұғы мындағы жалпылама аты. Мəтінде рейлер деп шетелдіктер айтылып отыр. Иероглифтің қазіргі қытай тіліндегі оқылуы «yi». Пипа – қытай музыка аспаптарының бір түрі. Құңқау – көне музыкалық аспап. Ескі түркішеде “қуқау” деп аталады, қытайшасы “кұңхоу”. Бес ішекті құңқау деген сөз «Сүйнаманың» 83-бума, 48 баянында “бесішек, құңқау” болып үтірмен бөлініп жазылған. Дəн – қытайдағы 100 литрге парапар сыйымдылық өлшемі. Ертеде Шы деп те оқыл ған. Сыйымдылық өлшемі ретінде қолданылғанда 10 доу бір дəнға парапар болады. жүктеу/скачать 2.89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|