Мектепке дейінгі жас кезеніндегі балалардың жетістіктерін бағалау өлшемдері мен процедурасы
№6 Тақырып: Білім алушылардың оқу әрекетін бағалаудың жалпы тәсілдері
жүктеу/скачать 1.97 Mb.
|
№6 Тақырып: Білім алушылардың оқу әрекетін бағалаудың жалпы тәсілдеріЛЕКЦИЯ ЖОСПАРЫ 1.Жеке бағдарлы оқытудағы бағалау жүйесінің ерекшелігі. 2.Оқушының жетістіктерін бағалау мақсаты. 3.Оқушының жетестігін бағалау принциптері. 4.Оқушының жетістігін бағалау түрлері. 5.12 – жылдық білім беру кезінде қолданылатын бағалау жүйесі ЛЕКЦИЯ МАЗМҰНЫ Жеке бағдарлы оқытуда бағалаудың әр түрі мен әдістерін қолданудың маңызы зор. Оқушыларға өз білімдері мен дағдыларын көтеруге және алдағы уақытта қай бағытта жұмыс істеу керек екендігін анықтауға мүмкіндік туса, мұғалім оқушының оқу мазмұнын терең түсінуіне және оқып-үйренуде тәуелсіз болуына қажетті ақпараттарды алады. Бағалаудың әр түрлі тәсілдерін, әдістері мен техникасын оқушылардың өтілген тақырыпты түсіну дағдыларын қалыптастыру дәрежесін анықтау мақсатында мәліметтер жинау үшін ұтымды қолдану мұғалімге оқытуды жүйелеуге мүмкіндік береді, яғни әр оқушының талабы мен мүмкіндігі ескеріледі, ал оқушы білім алуына және алдағы өміріне қажетті өзінің білімін, жоғары құзіреттілігін қалыптастыруын бақылайды. Бағалау – оқыту мәселерінің диагностикасы мен жетістіктерін, кері байланысты, оқу процесіне қатысушыларды (сыныптағы оқушылар, мұғалімдер, ата-аналар, мемлекет) білім берудің жағдайымен, мәселелерімен, және жетістіктерімен таныстыруды өлшеудің негізгі құралы. Оқушының оқудағы жетістіктерін бағалау жүйесі – білім беру бағдарламасын меңгеру сапасын бағалайтын оқу үрдісінің негізгі элементі. Қазіргі кездегі мектептің білім беру жүйесінде бағалау, баға, белгі деген сөздер тек синоним түрінде қолданылады. Бірақ іс жүзінде олай емес. Бағалау – оқушының оқу және танымдық қызметін бақылау, сонымен қатар білім беру сапасын жақсарту мақсатында оқушы туралы ақпараттарды жинақтау, жазу, тіркеу жәнеинтерпретациялау процесі. Баға – бағалау процесінің қорытындысы, бағалау бойынша іс әрекет немесе қызмет, кері байланыстың сапалы ақпараты. Белгі – оқушының білім алудағы жетістіктерінің бағасын цифрмен, әріппен немесе басқа да түрде жинақтап өрнектейтін шартты – формальды символ. Оқушылар білім алуда сапалы нәтижеге қол жеткізу үшін қазіргі бағалау мынандай болуы керек : - оқу процесіне қатысушылардың барлығына түсінікті; икемді; көп жабдықты; психологиялық жағынан жағымды; көп құрылымды. Оқушының білім алудағы жетістіктерін тиімді бағалау мақсатында мұғалім бағалаудың мынандай түрлерін сәтті қолдануы тиіс: диагностикалық, формативтік (қалыптастырушылық),жиынтық. Оқушының білім алудағы жетістектерін бағалаудың мақсаты алынған білім нәтижелерінің алдын ала жоспарланған деңгейге сәйкес келу дәрежесін анықтау болып табылады. Бағалау - оқушының оқудағы мақсаты мен жетістіктерге жету критериіне көңіл аудару; мұғалімнің әрекетін әр оқушыны жеке дамыту технологиясын жетілдіруге бағыттау, атапайтқанда: -оқушыға ары қарай білім алуда дұрыс шешім қабылдауға қажетті ақпараттар беру (өз күшін қайда бағыттау, неге көңіл аудару, нені жақсарту, нені түзету, қай жағынан жетілдіру керек); -оқушыға өзін өзі бағалау дағдысын қалыптастыру; оқушыларменүнемікерібайланыста болу; оқушыға ары қараймақсаттытүрдебілімалукерекекендігіндәлелдеу; ақпараттарды беру: оқушығаоныңжұмысыныңсапасытуралы; оқушыдағыпроцестертуралымұғалімдерге; білімалунәтижесіндегіжетістіктердіңдеңгейітуралыата –аналарға; мектепжәнеелді мекен (аудан, қала, облыс, т.с.с)бойыншажалпыесеп беру саясатынқалыптастыру.3.Оқушының жетестігін бағалау принциптері. Мұғалімге өз қызметінде мынандай принциптерді басшылыққа алуға тура келеді: Маңыздылық.Оқушының білім алудағы және іс – әрекетіндегі неғұрлым маңыздыжетістіктердібағалауға көңіл аудару. Теңбе-теңдік.Оқушының білімінің, іскерлігінің, дағдысының, құндылықтарының, мақсаттағы құзіреттілігінің жәнеоқудағы жетістіктерінің бағаларының сәйкес болуын қадағалау. Шындық және әділдік. Нақты бағалау критериін жасап жүзеге асыру. Критерий бағалауды жәнебелгі қоюды оқушыға ұысым жасау қаупінен арашалайды. Интеграциаланған.Бағалауды жүзегеасыру жоспарлы және жан-жақты ойластырылған оқытудыңқұрамдас бөлігі болып табылады. Ашықтық.Бағалаудың критериі мен әдістерін тапсырманы орындамас бұрын хабарлау. Оқушыларбағалау критериін жасауға да қатысаалады. Қолжетімділік.Барлық білім алу процесіне қатысушылар үшін бағалау процесінің қарапайымжәне оның түрлері мен әдістерінің айқын болуына ұмтылу. Жүйелілік.Бағалау процедурасын тізбектей және жүйелі орындау. Мейірімділік. Оқушы мен мұғалімнің арасында жетістіктерді арттыруда серіктестік қатынастаболуға жағдай жасау. 4.Оқушының жетістігін бағалау түрлері. Мұғалімнің қызметінде оқушының жетістіктерін тиімді бағалауды жоспарлауда бағалаудың мақсатын білу қаншалықты маңызды болса, оның жеке түрлерін білу соншалықты маңызды. Осы параметрлер бойынша бағалау мынандай үш түрге бөлінеді: диагностикалық, формативтік (қалыптастырушы), суммативтік (жиынтық, қорытынды). 5.12 жылдық білім беру кезеңінде жалпы білім беретін мектептің сыныптарында бағалау барысында талдануға сәйкес келетін 10 балдық бағалау жүйесі алынады: 0 балл – қанағаттанарлықсыз 1-2 балл – қанағаттанарлықтан төмен3 балл – қанағаттанарлық 4 балл – қанағаттанарлықтан жоғары5 балл – жеткілікті жақсы 6 балл – жақсы балл - өте жақсы балл - үздікке жақын9 балл – үздік 10 балл - өте үздік Білім алушының іс әрекетінің барлық түрін бағалау оқушының алған балдарын қосу әдісімен жүргізіледі.Әрбір оқу пәні бойынша жоғары балл білім алушының белгілі бір оқу кезеңінде, іс - әрекеттің белгілі бір түрін орындағанда, сондай – ақ білім алушылардың іс - әрекеттерін бақылаудың ағымдық, аралық, қорытынды формаларында алған балдарын қосу арқылы анықталады. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау жүйесі оларды оқыту және тәрбиелеуде нақты алған нәтижелерді қадағалауды және оларды әрі қарай жетілдіруді көздейді. Оқу жетістіктерін бағалау түрлері Сабақ сайын білім алушылардың оқыту нәтижелерін бағалау оқу іс - әрекетінің деңгейіне сәйкес белгіленген баға ауқымы аясында бір сабақ ауқымында жинақталған балдардың орташа арифметикалық мәнін анықтау арқылы жүзеге асырылады. Бастауыш және негізгі мектепті аяқтағаннан кейін ( 4 және 10 сыныптардан кейін) аралық мемлекеттік бақылау және оқыту нәтижелерін межелік бақылаулар арқылы өткізіледі. Жалпы орта білім алуды аяқтағаннан кейін (11 (12) сыныптардан кейін) Ұлттық бірыңғай тестілеу ретінде жалпы орта білім сапасын мемлекеттік бақылау түрінде өткізіледі. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау мониторингі білім беруден күтілетін нәтижеге қатысты әрбір екіжылдық оқыту циклдары соңында өткізіледі. жүктеу/скачать 1.97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|