ТУБЕРКУЛЕЗ
|
ВИРУСТЫҚ ГЕПАТИТ С
|
Таксономиясы, қоздырғыштың түрі
|
Туберкулез (лат. tuberculum – төмпешік), ескіше: құрт ауру, көксау – адам мен жануарларда болатын созылмалы жұқпалы ауру. Туберкулездің қоздырғышы – микобактерияны (“Кох таяқшасын”) неміс микробиологы Роберт Кох (1843 – 1910) ашты (1882). Туберкулез микобактериялары жіңішке, түзу не сәл иіліп келген таяқшалар, ұзындығы 1 – 10, ені 0,2 – 0,6 мкм.
|
Таксономиялық позиция. С гепатиті вирусы отбасына жатады
Flaviviridae (лат. flavus - сары) тұқымдасы Гепацивирус (лат. hepar - бауыр), түр - вирус
С гепатиті, С гепатиті вирусы (HCV). Түрлер ішінде С гепатиті вирустары бөлінеді
генотиптерге. Бүгінгі күні С гепатиті вирусының 6 генотипі бар.
Генотиптер араб цифрларымен (1-6) белгіленеді. Генотиптерді анықтау
емдеу курсын тағайындау және ағымды болжау үшін үлкен маңызы бар
аурулар.
Әрбір генотиптің ішінде қосалқы типтер (подтиптер) болады. 90-нан астамы белгілі
С гепатиті вирусының қосалқы түрлері.Кіші типтері латын әріптерімен белгіленеді (a, b және
т.б.). Ішкі түрлер интерферонға сезімталдығымен, концентрациясымен ерекшеленеді
вирустың географиялық таралуына сәйкес қандағы вирус. Мысалы, ең
Ресейде С гепатиті вирусының кең тараған қосалқы түрі 1b (70%-дан астам).
істердің жалпы саны). Бұл кіші түрі ең қауіпті және нашар болып саналады
интерферонмен емдеуге болады. Келесі ең жиі Ресейде анықталған
1а, 3а, 2а қосалқы түрлері болып табылады
|
Морфологиясы
(құрылысы, капсула, спора, талшықтары...)
|
|
Вирустың морфологиясы. С гепатиті вирусының көлемі шар тәрізді
55-65 нм (77-сурет). С гепатиті вирусының геномы бір тізбекті сызықты болып табылады
плюс-РНҚ. Геном капсидпен жабылған. Нуклеокапсидтің текше түрі бар
симметрия. Вирионның сырты белок шығыңқылары бар липидті суперкапсидпен қоршалған.
Е1 және Е2 биіктігі 6-8 нм. Вирус геномы 9 белоктың құрылымын кодтайды: 3 құрылымдық және 6
құрылымдық емес. Вирустың көбею процесінде ол рибосомаларда синтезделеді.
құрылымдық және құрылымдық емес болып бөлінетін прекурсорлық полипептид
белоктар (79-сурет).
|
Тинкториальдық қасиеттері, ЦПӘ және т.б.
|
|
|
Дақылдандыру, репродукциясы
|
|
|
Негізгі патогенді факторлары
|
|
Патогенез. С гепатиті вирусы қанға бір рет түсіп, бүкіл денеге таралады.
Бауырда вирус гепатоциттерге жабысып, оларға енеді. Гепатоциттердің ішінде
76
вирустың көбеюі жүреді, нәтижесінде гепатоциттердің қызметі
бұзылады. Жаңа вирустық бөлшектер гепатоциттерден шығып, жаңаларын жұқтырады
бауыр жасушалары. Бауырдың үдемелі зақымдануы көбінесе симптомсыз өтеді,
клиникалық түрде тек бауыр циррозы немесе гепатоцеллюлярлық сатысында көрінеді
карциномалар
|
Антигендері, антиденелері
|
|
|
Зерттеуге алынатын биоматериалдар
|
Макрота,материал из бронхов, моча, слюна, менструальный цикл
|
|
Микробиологиялық диагностикасы
|
|
С гепатитінің зертханалық диагностикасы. С гепатитінің диагностикасы кіреді
биохимиялық қан анализі (аланинаминотрансфераза деңгейі,
аспартатаминотрансфераза, сілтілі фосфатаза, жалпы билирубин), нәтижелер
эпидемиологиялық тарих, сондай-ақ нақты маркерлерді анықтау
аурулар – вирустық РНҚ және С гепатиті вирусына антиденелер.Вирусты РНҚ
ПТР көмегімен анықталады. Бұл әдіс вирустың геномын анықтауға мүмкіндік береді
С гепатиті қазірдің өзінде инкубациялық кезеңде. С гепатиті вирусына антиденелер (анти-HCV
IgG) ELISA көмегімен бірнеше күннен бірнеше аптаға дейінгі кезеңде анықталады
ауру басталғаннан кейін (83-сурет). Позитивті растау үшін
Нәтиже С гепатиті вирусының жеке белоктарына антиденелермен анықталады.
|
Профилактикасы
|
|
Алдын алу. С гепатитінің бейспецификалық профилактикасы мыналарды қамтиды
медициналық процедуралар кезінде сақтық шараларын сақтау және
санитарлық және эпидемияға қарсы режим, дәрілік заттарды мұқият бақылау
қан, инвазиялық бір реттік медициналық құралдарды қолдану
тәртіптері, тәрбие жұмыстары және халықты гигиеналық тәрбиелеу.
SP 3.1.3112-14 «Вирусты гепатит С профилактикасы» сәйкес,
медициналық көмек көрсету кезінде С гепатитінің вирустық инфекциясының алдын алу
көмек көрсету үшін келесі шараларды сақтау қажет:
- дезинфекция, стерилизация алдындағы өңдеу және талаптарын сақтау
медициналық бұйымдарды зарарсыздандыру, сондай-ақ жинау талаптары,
медициналық қалдықтарды дезинфекциялау, сақтау және тасымалдау;
- медициналық ұйымдарды өніммен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз ету
бір реттік медициналық мақсаттағы бұйымдар, қажетті медициналық және
санитарлық жабдықтар, дезинфекция, зарарсыздандыру құралдары және
жеке қорғаныс;
- медициналық персонал мен өтініш берушілерді міндетті тексеруден өткізу
қан сарысуында инфекция маркерлерінің болуына науқастарды госпитализациялау
гепатит С;
- науқастарды қабылдау кезінде эпидемиологиялық анамнез жинау, әсіресе
тәуекел бөлімдері (трансплантация, гемодиализ, гематология, хирургия және т.б.);
- қан сарысуында (плазмада) анти-HCV бар-жоғын ай сайынғы тексеру
Гемодиализ, гематология және емделушілерден алынған гепатит С вирусының IgG және РНҚ
1 айдан астам медициналық мекемеде болған трансплантациялар
|
Достарыңызбен бөлісу: |
