«Мәтінді лингвоталдау» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 2013 жылғы №3 басылым 5 в 0117 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған



бет5/5
Дата13.06.2016
өлшемі0.94 Mb.
#131724
1   2   3   4   5

Бақылау сұрақтары: Пәнге байланысты глассорий бойынша жұмыс.

Ұсынылатын әдебиеттер: 1,2,3,4,5,6

Тәжірибелік сабақтар







1 модуль. Пәннің теориялық-әдістанымдық негізі




1. А.Ысқақов. Қазіргі қазақ тілі. Алматы: Ана тілі, 1991.

1-тақырып.

«Мәтінді лингвоталдау» пәнінің нысаны, өзге ғылым салаларымен байланысы.



1

1.Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова. Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002.

2.Шалабай Б. Көркем әдебиет стилистикасы. Алматы, 1999.- 197 б.




2-тақырып.

Тілдік атаулардың негізгі нысаны — шығарманың сөздік құралы. Тілдік түсініктеменің аспектісін ашу. Тілдік тауарлардың сипаты, түрлері, ауқымы. Көркем мәтін лингвистикасының міндеттерін саралау.



1

1.Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова. Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002.

3-тақырып.

Көркем мәтінді лингвистикалық талдауға қойылатын талаптар. Мәтіннің лингвистикалық категория ретінде жүйеленуі. Лингвистикалық талдаудың ұстанымдары (принциптері).



1

1.Шалабай Б. Көркем әдебиет стилистикасы. Алматы, 1999.- 197 б.

2 модуль. Көркем туындыларды тану, зерттеу.







4-тақырып.

Мәтіндегі грамматикалық категориялар, мазмұнды категория (персонаж, уақыт, кеңістік, хабардың түпдерегі, автордың образы, оқушы образы). Көркем коммуникацияның үш тағаны: жазушы — шығарма - оқушы.



1

1.Сыздықова Р. Абайдың сөз өрнегі. Алматы: Санат, 1995.- 208 б.

1.Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова. Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002.




3 модуль. Көркем мәтінді лексикалық-стилистикалық тұрғыдан зерттеу, сөздің көркемдік сипатын ашу








5-тақырып.

Абай шығармаларының лексикалық ерекшеліктері. Сөздердің мағынасы. Көп мағыналы сөздер, этимологиялық түсінік беру. Ауыс мағыналы сөздер, бейнелі сөздер, кірме сөздер, эмоциялы-экспрессивті сөздер.

Абай шығармаларының грамматикалық ерекшеліктері. Мәтіндегі шумақ, тармақ, бунақ, интонация, дыбыс үндестігі, қайталауларға мән беру. Автордың сөз жасау тәсілдерін анықтау. Синтетикалық және аналитикалық жолмен туындаған сөздердің арақатынасы, олардың мәтін мазмұнына үйлесімділігі.


1

1.Смағұлова Г. Мәтін лингвистикасы. – Алматы : Қазақ университеті, 2002. – 111 б.

1.Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова. Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002.




4 модуль.

Көркем мәтіндегі грамматикалық тұлғалардың қызметі.






6-тақырып.

Мәтіннің синтаксистік композициясы. Кейіпкер тілі, мінездеу тәсілдері. Мәтіндерді салыстыра талдау. Көркем мәтінді кешенді талдау.



1

1.Шалабаев Б. Көркем проза тілі. Алматы: Білім, 1994.- 128 б.


7-тақырып.

Қарсы мәндес сөздердің стильдік қолданысы

Поэзия тілінде қарсы мәндес сөздердің қызметі

Прозада қарсы мәндес сөздердің жұмсалуы



1

1.Қожахметова Қ. Фразеологизмдердің көркем әдебиетте қолданылуы. Алматы: Мектеп, 1972. -112б.


8-тақырып.

Синонимдердің стильдік қолданысы. Поэзия тілінде синонимдердің қызметі. Прозада синонимдердің жұмсалуы. Өлең мәтіндерін лингвистикалық талдау ерекшеліктері.



1

1.Серғалиев М. Көркем әдебиет тілі. Алматы, 1995. –172 б.


9-тақырып.

Көркем мәтіндегі көп мағыналы сөздер мен омонимдердің қолданылу ерекшеліктері.



2

1.Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова. Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002.


10-тақырып.

Көркем тіл мен әдеби тіл, олардың арақатынасы.



1

1.Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова. Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002.


5 модуль

Бейнелеуіш тәсілдердің тілдік табиғаты.







11-тақырып.

Теңеудің стильдік колданысы.



1

1.Қоңыров Т. Қазақ теңеулері. Алматы: Мектеп, 1978.- 192 б.



12-тақырып.

Эпитеттің көркем бейне жасаудағы стильдік қызметі.



1

1.Мұхаметқалиева Г. Тұрақты эпитеттің тілдік табиғаты. Филология.


13-тақырып.

Метафораның тілдік-көркемдік қуаты.



1

1.Сыбанбаева А.С. Метафораның тілдік болмысы және концептуалды метафоралар. Алматы: Қазақ университеті 2002. -161 б.


14-тақырып.

Метонимияның тілдік-стильдік қолданысы.



1

1.НұржекееваЛ.Метонимияның лингвистикалық табиғаты. Алматы: Қазақ университеті, 1992.- 80 б.


15 сағат









5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ


СӨЖ

Тексеру формасы.

Тілдік дәстүр ұғымына түсініктеме беріңіз

Реферат.

Дулат Бабатайұлы тілінде кездесетін жазба элементтеріне тоқталыңыз

Конспект

Көркем мәтін тіліне тән сипаттарды саралаңыз

Реферат

Қазақ поэзиясында мәтін түзілісінің алғашқы үлгілерін көрсетіңіз

Ауызша баяндау, талдау.

Абай шығармалары тіліндегі фразеологизмдер

Конспект

М.Мақатаев өлеңдеріне талдау.

Конспект

Көркем шығармада теңеулердің қолданылуы

Конспект

Көркем шығармада синонимдердің қолданысы.

Реферат

Перифраза құбылысының поэзия тіліндегі қызметі.

Жаттығу жұмыстары, конспект

Абай шығармалары тіліндегі эпитеттер.

Конспект


Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өзіндік жұмыстары


1.

Мәтін теориясының қалыптасуы мен зерттелуі.

2.

Сөздің қатысымдық сапалары (сөз байлығы, сөз тазалығы, сөз дәлдігі, сөз әсерлігі).

3.

Мәтін лингвистикасының негізгі мәселелері мен ұғымдары, талдаудың негізгі аспектілері, деңгейлері, принциптері, талдаудың әдістері мен амалдары.

4.

Жалпы тілдік норма, көркем тіл нормалары және жазушы стиліне тән сөз қолданыс.

5.

Мәтіндегі тіл дыбыстарының стилистикалық сипаты

6.

Қарама-қарсылықты мағынаның көркем мәтіндегі көрінісі.

7.

Көркем шығармада синонимдердің қызметі

8.

Қазақ тіліндегі фразеологизмдердің антонимдік ерекшеліктері.

9.

Көркем шығармада теңеулердің қолданылуы

10.

Метафораның тілдік құбылыс ретіндегі сипаттамасы

11.

Перифраза құбылысының поэзия тіліндегі қызметі.

12.

М.Өтемісұлы шығармаларына логика-этимологиялық, этнолингвистикалық талдаулар.

13.

М. Мағауин шығармаларындағы ұлттық мәдениет, ұлттық менталитеттің тілдік көрінісі.

14.

О. Бөкеев шығармаларындағы бейваралды амалдар.

15

Дискурсты зерттеу мәселелері.



6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы

Тақырып

Көрнекі құралдар, ОТҚ, плакаттар, стендтер

Өз бетімен дайындалу сұрақтары

Бақылау түрі

Дәріс сабағы

Семинар сабағы

1

2

4

5

6

1 модуль. Пәннің теориялық-әдістанымдық негізі.

1-тақырып.

Көркем мәтінді лингвистикалық талдаудың міндеттері мен принциптері. Көркем мәтінді лингвистикалық талдаудың әдіс-тәсілдері. Тілдік зерттеудің синтетикалық, құрылымдық, статистикалық әдістері .



1 модуль. Пәннің теориялық-әдістанымдық негізі

Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде

Ғылыми еңбектерге шолу жасау

Баяндама жасау

2,3-тақырып. Қазақ тіл білімінде көркем мәтіннің зерттелуі. Мәтінді линвоталдауға қатысты зерттеулер. А.Байтұрсынұлы, Қ.Жұбанов еңбектері. М.Балақаев, І.Кеңесбаев, Қ.Өмірәлиев, Р.Сыздық, Е.Жанпейісов, М.Томанов, Х.Кәрімов, М.Серғалиев, Б.Шалабай, Г.Әзімжанова, Г.Сәрсеке, Л. Мақұлова, Г. Кәріпжанова, Г.Әбікенова, К.Еңсебаева, М. Әбікенов, Л.Оразғалиева, С.Тәттімбетова, Ж.Б.Саткеновалардың зерттеулері.

1-тақырып.

«Мәтінді лингвоталдау» пәнінің нысаны, өзге ғылым салаларымен байланысы.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Мысалдар теру

Талдау жасау

4,5-тақырып.

Көркем мәтін түзілісінің стилистикалық-эстетикалық өрісі. Поэзияда мәтін түзу мәселесі. Шығармалардағы мәтін түзу. Көркем шығарманың мазмұны мен формасы.



2-тақырып.

Тілдік атаулардың негізгі нысаны — шығарманың сөздік құралы. Тілдік түсініктеменің аспектісін ашу. Тілдік тауарлардың сипаты, түрлері, ауқымы. Көркем мәтін лингвистикасының міндеттерін саралау.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Мысалдар теру

Талдау

2 модуль.

Көркем туындыларды тану, зерттеу.



6,7-тақырып.

Көркем шығармадағы тілдік құбылыстардың өзара және көркем шығарманың басқа компоненттерімен байланысы. Бейнелетін мазмұнға автордың қатынасы. Тілдік қолданыстағы дәстүр жалғастығы. Ғылыми дамудың жаңа бағыт бағдарына сүйену.



3-тақырып.

Көркем мәтінді лингвистикалық талдауға қойылатын талаптар. Мәтіннің лингвистикалық категория ретінде жүйеленуі. Лингвистикалық талдаудың ұстанымдары (принциптері).



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Мысалдар теру

Көркем шығармалардан мысалдар теру

8,9-тақырып.

Көркем туындыдағы автордың баяндау, суреттеу тілі және кейіпкер сөзі.



2 модуль. Көркем туындыларды тану, зерттеу.

Дәріс тезисі, слайд түрінде, көркем әдебиеттер, ғ.к. авторефераттар.

Ғылыми еңбектерге шолу жасау

Баяндама жасау

10,11-тақырып.

Көркем мәтіндегі дыбыстық қайталамалар.




4-тақырып.

Мәтіндегі грамматикалық категориялар, мазмұнды категория (персонаж, уақыт, кеңістік, хабардың түпдерегі, автордың образы, оқушы образы). Көркем коммуникацияның үш тағаны: жазушы — шығарма - оқушы.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Ғылыми еңбектерге шолу жасау




3 модуль

Көркем мәтінді лексикалық-стилистикалық тұрғыдан зерттеу, сөздің көркемдік сипатын ашу



12,13-тақырып.

Қарсы мәндес сөздердің стильдік қолданысы

Поэзия тілінде қарсы мәндес сөздердің қызметі

Прозада қарсы мәндес сөздердің жұмсалуы




3 модуль. Көркем мәтінді лексикалық-стилистикалық тұрғыдан зерттеу, сөздің көркемдік сипатын ашу


Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Көркем әдебиеттерден мысалдар теру

конспект

14,15-тақырып.

Синонимдердің стильдік қолданысы. Поэзия тілінде синонимдердің қызметі. Прозада синонимдердің жұмсалуы. Өлең мәтіндерін лингвистикалық талдау ерекшеліктері.



5-тақырып.

Абай шығармаларының лексикалық ерекшеліктері. Сөздердің мағынасы. Көп мағыналы сөздер, этимологиялық түсінік беру. Ауыс мағыналы сөздер, бейнелі сөздер, кірме сөздер, эмоциялы-экспрессивті сөздер.

Абай шығармаларының грамматикалық ерекшеліктері. Мәтіндегі шумақ, тармақ, бунақ, интонация, дыбыс үндестігі, қайталауларға мән беру. Автордың сөз жасау тәсілдерін анықтау. Синтетикалық және аналитикалық жолмен туындаған сөздердің арақатынасы, олардың мәтін мазмұнына үйлесімділігі.


Дәріс тезисі, слайд түрінде, көркем әдебиеттер, ғ.к. авторефераттар.

Жаттығу жұмыстары

Жазбаша


16-тақырып.

Көркем мәтіндегі көп мағыналы сөздер мен омонимдердің қолданылу ерекшеліктері.



4 модуль.

Көркем мәтіндегі грамматикалық тұлғалардың қызметі.

Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Жаттығу жұмыстары

Талдау

17,18-тақырып.

Фразеологизмдердің көркем мәтіндегі жұмсалым аясы. Көркем поэзия тілінде фразеологимдердің қолданылуы. Көркем проза тілінде фразеологизмдердің қолданылуы. Ж. Аймауытұлы шығармаларындағы фразеологизмдер. Перифраздар туралы.



6-тақырып.

Мәтіннің синтаксистік композициясы. Кейіпкер тілі, мінездеу тәсілдері. Мәтіндерді салыстыра талдау. Көркем мәтінді кешенді талдау.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Жаттығу жұмыстары

Талдау

19,20-тақырып.

Көркем мәтіндегі мақал-мәтел, афоризмдер, этнографизмдердің көркемдік ерекшеліктері. линвомәдени тілдік бірліктерді айқындау, олардағы ұлттық сипатты көрсету. Шешендік сөздер. Дискурс.



7-тақырып.

Қарсы мәндес сөздердің стильдік қолданысы

Поэзия тілінде қарсы мәндес сөздердің қызметі

Прозада қарсы мәндес сөздердің жұмсалуы



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Жаттығу жұмыстары

Мысалдар теру

21,22-тақырып. Мәтіндегі көріктеуіш құралдардың стильдік қызметі. Теңеудің түрлері. Теңеудің көркем шығармада жұмсалуы. Метафораның тілдік-көркемдік қуаты. Метафораның лингвистикалық табиғаты. Көркем шығармада қолданылуы. Метонимияның лингвистикалық табиғаты. Көркем шығармада қолданылуы

8-тақырып.

Синонимдердің стильдік қолданысы. Поэзия тілінде синонимдердің қызметі. Прозада синонимдердің жұмсалуы. Өлең мәтіндерін лингвистикалық талдау ерекшеліктері.



Дәріс тезисі, слайд түрінде, көркем әдебиеттер, ғ.к. авторефераттар.

Жаттығу жұмыстары

конспект

4 модуль

Көркем мәтіндегі грамматикалық тұлғалардың қызметі.

23,24-тақырып. Мәтінді филологиялық талдау. Көркем мәтінді жасаудың лексика-семантикасы. Мәтін лексикаларының түрлік қабаттары: кәсіби, ауызекі, қарапайым, диалектілік т.б. лексикалардың шығарманың тақырыбы мен идеялық жақтарын талдаудағы лингвистикалык көрсеткіш.

9-тақырып.

Көркем мәтіндегі көп мағыналы сөздер мен омонимдердің қолданылу ерекшеліктері.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Жаттығу жұмыстары

Бақылау жұмысыжазбаша


25-тақырып.

Көркем мәтіндегі грамматикалық тұлғалардың қызметі. Сөз таптары, Шылаулар, қос сөздер



10-тақырып.

Көркем тіл мен әдеби тіл, олардың арақатынасы.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Ғылыми еңбектерге шолу жасау

Баяндама жасау

26-тақырып Көркем мәтіндегі грамматикалық тұлғалардың қызметі. Сұраулы сөйлем, бірыңғай мүшелердің стильдік қызметі. Мәтіндегі оқшау сөздерді, атаулы сөйлемдер, тыныс белгілер, инверсия, күрделі синтаксистік тұтастық, парцелляция, айқындауыш мүшелерді шығарма мазмұнына қатыстылығы тұрғысынан талдау.

5 модуль

Бейнелеуіш тәсілдердің тілдік табиғаты.

11-тақырып.

Теңеудің стильдік колданысы.


Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Мысалдар теру

Ауызша

27-тақырып.

Көркем мәтіндегі компазициялық баяндау формалары. Суреттеу. Баяндау. Ойталқы.



12-тақырып.

Эпитеттің көркем бейне жасаудағы стильдік қызметі.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Мысалдар теру

Ауызша

5 модуль

Мәтінді лингвокогнитивтік тұрғыдан зерттеу.

28-тақырып.

Поэтикалық мәтінді когнитивтік тұрғыдан зерттеу.

Мәтінді талдаудың логика-психологиялық және философиялық аспектісі.


13-тақырып.

Метафораның тілдік-көркемдік қуаты.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Мысалдар теру

Ауызша

29-тақырып. Мәтін типологиясы. Мәтіндердің функционалдық-стильдік типологиясы

14-тақырып.

Метонимияның тілдік-стильдік қолданысы.



Дәріс тезисі, көркем әдебиеттер, ғ.к.авторефераттар. дидактикалық матер

иалдар


Мысалдар теру

Ауызша

30-тақырып

Пән байланысты глассорий бойынша жұмыс.



15-тақырып. Көркем мәтіндегі грамматикалық тұлғалардың қызметі.

Дәріс тезисі, слайд түрінде, көркем әдебиеттер, ғ.к. авторефераттар.









ӘДЕБИЕТТЕРМЕН_ҚАМТАМАСЫЗ_ЕТІЛУ_КАРТАСЫ'>7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
4-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы


Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы

Саны

Студенттердің саны

Қамтамасыз ету пайызы

1

2

3

4

  1. Әлкебаева Д.А. М. Жұмабаев поэзиясының тілдік ерекшеліктері. Филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін жазылған диссертация. Алматы, 1993. –152 б.

12

17

100%

  1. Р. Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002

12

17

100%

  1. Қожахметова Қ. Фразеологизмдердің көркем әдебиетте қолданылуы. Алматы: Мектеп, 1972. -112б.

12

17

100%

  1. Қоңыров Т. Қазақ теңеулері. Алматы: Мектеп, 1978.- 192 б.

12

17

100%

  1. Мұхаметқалиева Г. Тұрақты эпитеттің тілдік табиғаты. Филология.

12

17

100%

  1. Нұржекеева Л. Метонимияның лингвистикалық табиғаты. Алматы: Қазақ университеті, 1992.- 80 б.

12

17

50%

  1. Серғалиев М. Көркем әдебиет тілі. Алматы, 1995. –172 б.

12

17

100%



  1. ӘДЕБИЕТТЕР

Негізгі әдебиеттер:

8.1.1 Р. Сыздық, Б.Шалабай, А.Әділова. Көркем мәтінді лигвистикалық талдау. Алматы, 2002.



      1. Шалабай Б. Көркем әдебиет стилистикасы. Алматы, 1999.- 197 б.

      2. Әлкебаева Д.А. М. Жұмабаев поэзиясының тілдік ерекшеліктері. Филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін жазылған диссертация. Алматы, 1993. –152 б.

      3. Қожахметова Қ. Фразеологизмдердің көркем әдебиетте қолданылуы. Алматы: Мектеп, 1972. -112б.

      4. Қоңыров Т. Қазақ теңеулері. Алматы: Мектеп, 1978.- 192 б.

      5. Мұхаметқалиева Г. Тұрақты эпитеттің тілдік табиғаты. Филология.

      6. Нұржекеева Л. Метонимияның лингвистикалық табиғаты. Алматы: Қазақ университеті, 1992.- 80 б.

      7. Серғалиев М. Көркем әдебиет тілі. Алматы, 1995. –172 б.

      8. Сыбанбаева А.С. Метафораның тілдік болмысы және концептуалды метафоралар. Алматы: Қазақ университеті 2002. -161 б.

      9. Сыздықова Р. Абай шығармаларының тілі. Алматы: Ғылым, 1968.- 334 б.

      10. Сыздықова Р. Абайдың сөз өрнегі. Алматы: Санат, 1995.- 208 б.

Қосымша әдебиеттер:

8.2.1 Шалабаев Б. Көркем проза тілі. Алматы: Білім, 1994.- 128 б.

8.2.2 Смағұлова Г. Мәтін лингвистикасы. – Алматы : Қазақ университеті, 2002. – 111 б.

8.2.3 Купина Н. А. Лингвистический анализ художественного текста. – М., 1980.

8.2.4 Кәріпжанова Г. Т. Көркем мәтінді лингвистикалық талдау : оқу құралы. – Павлодар: Кереку, 2009. – 112 б.

8.2.5 Әбікенова Г. Т. Көркем шығармадағы мәтінтүзім мәселелері : оқу құралы. – Семей, 2010. – 155 б. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет