Микробиологиялық зертхана. Микроскоптар сабақтың мақсаты

Материалдар мен жабдықтар. Вирусологиялық зертхана ғимараты, вирусологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізуге арналған қондырғылар – бокс, люминесцентті микроскоп, центрифугалар, тоңазытқыш, магнитті араластырғыштар, термостаттар. Спирт шамы. Шыны ыдыстар (түтіктер, колбалар, матрастар, Петри шынылары, түтікшелер). Негізгі реактивтер мен қоректік орталар. Зертхана құжаттары мен ветеринария мекемелерінің бекітілген негізгі ережелері.

Вирусологиялық зертхана. Вирустық инфекциялардың аса қауіптілігіне және вирусологиялық зертеу жұмыстарына арнайы техникалардың қажеттілігіне байланысты дербес вирусологиялық зертханалардың ұйымдастырылуы қажет.

Вирусологиялық зертханаларда өндірістік және ғылыми – зерттеу жұмыстарын орындпу үшін келесі принциптерді міндетті түрде сақтау қажет:

1 Зертхана мен экспериментальды жануарларды ұстауға арналған бөлмелер міндетті түрде бөлек болуы;

2 Зертханаға, өндірістік бөлмелер мен вивариге келетін және олардан шығатын ауалардың стерильденуі;

3 Зерттеу жұмыстарныан қалған жануарлардың, зертхананың және өндірістік ғимараттан шыққан қалдықтар рациональды жүйеде жойылуы;

4 Зертхана мен өндіріс қызметкерлеріне арналған санитарлық өткізгіш қондырғылары мен киім ауыстыру орындары болуы;

5 Вирусологиялық зертханада сумен қамтамасыз ету жүйесінің, залалсыздандырылмаған қалдықтардың ағын сулар мен су құбырларына түсуінен қорғайтын қондырғылардың болуы;

6 Белсенді агенттермен тікелей жұмыс істейтін зертхана қызметкерлерін залалданудан сақтайтын (тыныс жолдары мен ашық кілегейлі қабықшаларын) заттардың болуы керек.

Ірі Вирусологиялық зертхана бірнеше бөлімнен тұрады:

1 Вирустармен тікелей жұмыс істейтін бөлім;

2 Жасуша өсінділерін дайындау бөлімі;

3 In vitro және in vivo жағдайларында серологиялық зерттеулерді жүргізу бөлімі;

4 Вирустарды физикалық әдістермен зерттеу бөлімі. Бұл бөлімде ультрацентрифуга, электронды микроскоп болуы қажет.

5 Жуу – автоклав блогы.

6 Сау және жұқтырылған жануарларға арналған виварилер.

7 Қосалқы бөлім (душ, жануарларды жарып сою, стерильдеу, ауны желдету және т.б.).

Вирустармен тікелей жұмыс істейтін немесе жасушалар өсінділері бөлімдері екі бөлмеден тұруы қажет:

Бірінші бөлме – боксқа кіреберіс;

Екіншісі – бокс бөлмесі.

Боксқа кіреберіс бөлмесінде жұмысқа қажетті саймандар: резеңке қолғаптар, халаттар, жеңғаптар және т.б. болады. Боксқа кіреберіс пен бокс бөлмелері бактериоцидті лампалармен жабдықталуы тиіс. Бұл бөлмелерде дезинфекциялағыш ерітінділермен ылғалды уборка және бір мезгілде ауасы залалсыздандыру жүргізіледі.

Вирустар және жасуша өсінділерімен жұмыс істеу бокс бөлмесінде жүргізіледі. Бокстағы үстелдің беті дезинфекциялағыш ерітінділермен ылғалдандырылған дәкемен жабылады.

Жұмысты жүргізгеннен кейін барлық қалдықтар мен материалдарды стерильді ыдысқа салып, темір жәшікте залалсыздандырады. Сосын барлық материалдарды қайтара дезинфекциялау үшін стерильдеу бөліміне жөнелтеді.

Вирусы бар материалдармен жұмыс істеу кезіндегі техника қауіпсіздігі. Вирусологиялық зертхананың барлық қызметкерлері ішкі тәртіпті, жеке сақтық м пен олардың алдын алу мен инфекцияның таралуына тосқауыл қою үшін келесі ережелерді сақтау қажет:

1 Ғимаратта халатсыз жүргізеге,жұмыс істеуге болмайды;

2 Зертхананың бір бөлімінен екінші бөліміне себепсіз өтуге болмайды; 3 Әрбір қызметкер тек өзіне бекітілген жұмыс орнында отыруы, өзіне тиісті қондырғыларды пайдалануы, сонымен қатар материалдарды бір бөлмеден екінші бір бөлмеге тасымалдамауы қажет;

4 Зертханада тамақ ішуге, темекі шегуге тыйым салынады;

5 Жұқпалы материалдармен және өсінділермен жұмыс істеу кезінде пинцет, ілмек, шпатель тәрізді саймандарды қолданып, жұмыс аяқталғаннан кейін міндетті түрде залалсыздандыру қажет;

6 Сұйық күйіндегі жұқпалы материалдарды сорып алу груша көмегімен іске асырылуы керек;

7 Материалдармен себінді жасау, препараттарды дайындау жұмыстармен спирт шамының жалынында жүргізілуі тиіс,

8 Жұмыс орнына немесе заттардыың бетіне шашылған жұқпалы материалдарды тез арада дезинфекциялау және стерильдеу қажет. Бұл жұмыстар зерхана жетекшісінің бақылауымен жүргізіледі.

9 жұмыс уақыты кезінде залалданған саймандар мен материалдар арнайы ыдыстарға (қақпағы бар шелек, бак) салынып, оларды залалсыздандыру үшін автоклав бөліміне жөнелтіледі;

10 Жұмыс аяқталғаннан кейін барлық материалдар мен өсінділер құлыптанатын бөлмелерге қойылады, ал жұмыс орындарының ретке келтірілуі қажет;

11 Жұмыс орындарында тазалық сақталуы тиіс. Жұмыс кезінде немесе жұмыс аяқталғаннан кейін қолды жақсылап жуып, дезинфекциялайды;

12 Зертхана бөлмелерін дезинфекциялағыш сұйықтықтармен ылғалдандырылған заттармен жуады;

13 Жұқпалы материалдар мен тірі өсінділерді кілтпен жабылатын шкафтарға, термостаттарға, сақтау қоймаларына салып, пломба салып қояды;

14 Тірі өсінділер мен жұқтырылған жануарлар күнделікті есептеліп, дәптерге немесе кітапқа тіркеліп отырады;

15 Зертхана қызметкерлерін міндетті түрде негізгі жұқпалы ауруларға қарсы егеді;

16 Физикалық әдістермен зерттеу бөлімінің (электрондық микроскопия, ультрацентрифугалау) қызметкерлері ультракүлгін сәулелерімен зақымдалудан сақтану шараларын ұстануы қажет.

17 Өрт пен жарылуды болдырмау үшін бір спирт шамымен екінші спирт шамын тұтатуға тыйым салынады, оларды тұтату үшін сіріңке немесе оттық қолдану тиіс;

18 Электр қондырғыларының контакты бөліктерін ұстауға, оқытушы немесе қызмет көрсетуші персоналдардың рұқсатынсыз электр қондырғылар мен аппаратураларды тоқ көзіне қосуға болмайды;

19 Химиялық және басқа дар реактивтермен жұмыс істеу ережелерін сақтау керек.